Μείωση των νέων περιστατικών μόλυνσης από τον ιό του έιτζ στα επίπεδα προ του 2011 -χρονιά-ορόσημο για την επιδημία της νόσου μεταξύ των χρηστών ναρκωτικών ουσιών στην Αθήνα- καταγράφεται τους πρώτους μήνες του 2014 στη χώρα μας. Επειτα από ένα διάστημα δύο ετών αλματώδους αύξησης των μολύνσεων από τον ιό του έιτζ, οι ειδικοί επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και στελέχη του υπουργείου Υγείας, βλέπουν με ανακούφιση να συνεχίζεται και το πρώτο εξάμηνο του 2014, η τάση μείωσης των νέων περιστατικών μεταξύ των χρηστών ναρκωτικών, ενώ για πρώτη φορά από το 2011 και μετά, η συγκεκριμένη ομάδα «υψηλού κινδύνου» περνάει στην τρίτη θέση, ως κατηγορία μετάδοσης, μετά τους ομοφυλόφιλους και τους ετεροφυλόφιλους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ που παρουσιάστηκαν σε ημερίδα με θέμα «Πρόληψη/Αντιμετώπιση της HIV επιδημίας στους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών στην Αθήνα. Δράσεις συνεργασίας-Στόχοι και Μεθοδολογία» και η οποία πραγματοποιήθηκε πριν από δέκα ημέρες στο αμφιθέατρο του υπουργείου Υγείας, το πρώτο εξάμηνο του 2014 δηλώθηκαν στην Ελλάδα συνολικά 372 νέες περιπτώσεις μόλυνσης από τον ιό HIV, έναντι 462 το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, 524 το 2012 και 466 το 2011. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στη διαφαινόμενη υποχώρηση της επιδημίας στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών. Ειδικότερα, από τις 372 νέες περιπτώσεις HIV το πρώτο εξάμηνο του έτους, οι 49 αφορούσαν σε χρήστες ναρκωτικών ουσιών, όταν οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 152 το 2013, 190 το 2012 και 113 το 2011.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα της επιδημίας του έιτζ στους χρήστες φάνηκαν το 2011 όταν δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ 266 νέες μολύνσεις σε αυτόν τον πληθυσμό, έναντι μόλις 16 το 2010, και κορυφώθηκε -σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα στοιχεία- το 2012 με 524 νέες μολύνσεις. Αυτή ήταν και η αιτία για τη γενικότερη εικόνα ραγδαίας αύξησης του έιτζ στην Ελλάδα (10,7 νέες περιπτώσεις μόλυνσης ανά 100.000 πληθυσμό το 2012 έναντι 5,5 ανά 100.000 πληθυσμού το 2010), καθώς σε όλες τις άλλες κατηγορίες «μετάδοσης» του ιού οι αριθμοί παρέμειναν την τελευταία τετραετία στα ίδια επίπεδα. Συνολικά την τριετία 2011-2013, μολύνθηκαν από τον ιό ΗIV 1.080 χρήστες ναρκωτικών ουσιών κυρίως στο κέντρο της Αθήνας. Η πλειονότητα αυτών είναι άνδρες (84,1%), ηλικίας 25 έως 34 ετών, ενώ ένας στους τέσσερις είναι αλλοδαπός.
Το γεγονός ότι η «επιδημία» εντοπίστηκε εγκαίρως στο κέντρο της Αθήνας, βοήθησε τις αρχές να εφαρμόσουν προγράμματα αναχαίτισής της, με παρεμβάσεις από τους αρμόδιους φορείς (ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ κ.α.) και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Ετσι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το ΚΕΕΛΠΝΟ, το 2012 μοιράστηκαν στο κέντρο της Αθήνας περισσότερες από 404.000 σύριγγες σε χρήστες ναρκωτικών ουσιών, (περίπου 53 σύριγγες ανά χρήστη), όταν το 2010 σε αντίστοιχα προγράμματα είχαν διανεμηθεί 61.516 σύριγγες (μόλις 7 ανά χρήστη).
Μέτρα πρόληψης
Παρά τα θετικά στοιχεία, οι ειδικοί τονίζουν την ανάγκη συνέχισης σε εντατικούς ρυθμούς της υλοποίησης μέτρων πρόληψης νέων περιστατικών/«αναχαίτισης» της επιδημίας. Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε και η υφυπουργός Υγείας κ. Κατερίνα Παπακώστα, στο πλαίσιο της ημερίδας η μείωση των νέων μολύνσεων του 2013 και τους πρώτους μήνες του 2014 «είναι ενθαρρυντική, δεν μας κάνει όμως να εφησυχάζουμε». Η υφυπουργός έχει ήδη λάβει τις προτάσεις της συντονιστικής επιτροπής που έχει συσταθεί για την αντιμετώπιση της επιδημίας HIV στους χρήστες μεταξύ των οποίων είναι η δημιουργία οργανωμένων δομών που θα παρέχουν υπηρεσίες ημιδιαμονής και υγιεινής, ενώ σε συνεργασία με τις μονάδες λοιμώξεων και με τη σωστή στελέχωσή τους θα παρέχεται και αντιρετροϊκή αγωγή στους ασθενείς με έιτζ.
Η κ. Παπακώστα δήλωσε θετική στη δημιουργία ειδικού και ξεχωριστού κωδικού στους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων που διαθέτουν μονάδες Λοιμώξεων ειδικά για τη θεραπεία των ασθενών με έιτζ. Τέλος, τόνισε την ανάγκη σχεδιασμού δράσεων για να πεισθούν οι χρήστες να συμμορφωθούν στη συστηματική παρακολούθηση της υγείας τους από τις μονάδες υγείας καθώς και για τη διευκόλυνση της λήψης θεραπείας στους προβληματικούς ΧΕΝ.