Από το πλέον σύγχρονο, στην αναζήτηση του πλέον παλιού. Με βάση εξόρμησης ένα πρωτοποριακό καταμαράν του 21ου αιώνα, που μπορεί να πλεύσει αποκλειστικά με ηλιακή ενέργεια, επιχειρείται μια αρχαιολογική βουτιά για την αναζήτηση προϊστορικών ιχνών.
Η πολύπλευρη επιστημονική συνεργασία συντελεστών από την Ελβετία και την Ελλάδα, η οποία ξεκινά τη Δευτέρα 11 Αυγούστου στον Αργολικό Κόλπο παρουσιάστηκε χθες στη Μαρίνα της Ζέας, πάνω στο εντυπωσιακό MS Tûranor PlanetSolar, του μεγαλύτερου ηλιακού καταμαράν στον κόσμο, το οποίο στεφανώνουν 512 τετραγωνικά μέτρα φωτοβολταϊκών πάνελ. Συντελεστές της κοινής αποστολής Terra Submersa, το πανεπιστήμιο της Γενεύης, η εταιρεία PlanetSolar, η πολύπειρη Ελληνική Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, το οποίο θα διαθέσει και το ειδικά εξοπλισμένο σκάφος «Αλκυών».
Στόχος της αποστολής αποτελεί καταρχήν η διερεύνηση του βυθού στα βόρεια του Αργολικού Κόλπου πέριξ του σπηλαίου Φράγχθι, έτσι ώστε να επιχειρηθεί η ανασύσταση της μορφολογίας του εδάφους κατά την προϊστορική εποχή. «Η στάθμη της θάλασσας έπεσε και ανέβηκε πολλές φορές στο πέρασμα των χιλιετηρίδων. Την περίοδο που θέλουμε να μελετήσουμε, η στάθμη της θάλασσας ήταν σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι είναι σήμερα. Εκεί που σήμερα εκτείνεται νερό υπήρχε μια κοιλάδα», είπε ο καθηγητής Laurenz Baumer, επικεφαλής του τμήματος Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου της Γενεύης. Ο δεύτερος στόχος είναι η αναζήτηση ευρημάτων που παραπέμπουν σε ανθρώπινη παρουσία στην προϊστορική εποχή. «Το σπήλαιο Φράγχθι θεωρείται ιδανικός τόπος για τη μελέτη υποθαλάσσιων προϊστορικών τοπίων, καθώς κατοικήθηκε για δεκάδες χιλιάδες χρόνια», επισημαίνει ο Julien Beck, επικεφαλής του ελβετικού τμήματος της αποστολής. Σε αυτόν τον χώρο οι επιστήμονες θεωρούν ενδεχόμενο να εντοπιστούν ίχνη από τον πρώτο ευρωπαϊκό οικισμό.
Στις 12 μέρες των ερευνών στο πεδίο θα πραγματοποιηθούν γεωφυσικές έρευνες για την τρισδιάστατη αποτύπωση του υποθαλάσσιου αναγλύφου (με χρήση σεισμικών και ηχοβαλλιστικών μεθόδων, μέσω κατάλληλων οργάνων προσαρμοσμένων στο MS Tûranor PlanetSolar και στο Αλκυών), ενώ δύτες θα διεξάγουν υποβρύχιες ανασκαφές με τη βοήθεια συσκευών υδραυλικής αναρρόφησης. Μέσω αυτών ιζήματα από τον βυθό θα έρχονται στην επιφάνεια και θα κοσκινίζονται, προκειμένου να ανευρεθούν και τα μικρότερα ίχνη.
Πενταετής ορίζοντας
Δεν πρόκειται για ένα μονόπρακτο έργο, αλλά για προετοιμασμένη εδώ και χρόνια επιστημονική «επίθεση» για τον εντοπισμό συγκεκριμένων ευρημάτων, ενώ η ελληνοελβετική συνεργασία έχει πενταετή ορίζοντα.
«Τη συμβολή της ελβετικής και των άλλων αρχαιολογικών αποστολών στη χώρα μας και το πνεύμα της συνεργασίας» εξήρε ο υπουργός Πολιτισμού κ. Κωνσταντίνος Τασούλας, που παρευρέθηκε στη συνέντευξη Τύπου. «Το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου είναι οι ελληνικές θάλασσες», είπε χαρακτηριστικά και αναφέρθηκε στην ίδρυση και λειτουργία επισκέψιμων εναλίων αρχαιολογικών χώρων, καταρχήν στην περιοχή της Πύλου καθώς και στην προετοιμασία του Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά. Εχει ιδιαίτερη συμβολική σημασία το γεγονός πως ένα από τα πλέον σύγχρονα σκάφη στον κόσμο, που δεν ρυπαίνει σχεδόν καθόλου, θα εξερευνήσει περιοχές που μπορεί να δημιουργήθηκαν μερικά από τα πρώτα πλεούμενα στην Ευρώπη, σημείωσε ο καθηγητής Jean-Dominic Vesselli, πρύτανης του πανεπιστημίου της Γενεύης.
Οσο για τον καπετάνιο του φωτοβολταϊκού καταμαράν κ. Gerard D’ Aboville, έδειχνε και δήλωνε ιδιαίτερα ευχαριστημένος με τόσο… ήλιο γύρω του. Το καμάρι του, το MS Tûranor PlanetSolar, ολοκλήρωσε το 2012 τον γύρο του κόσμου κινούμενο αποκλειστικά από το φως, αξιοποιώντας και τον φουτουριστικό του σχεδιασμό και τα πιο σύγχρονα υλικά (ανθρακονήματα). Τις επόμενες μέρες φιλοδοξεί να φωτίσει κάποιες γωνιές της ανθρώπινης προϊστορίας.