Της Αννας Γριμάνη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Είναι αίσθημα, που έχει συνείδηση πως, αν παραμείνει περιχαρακωμένο στον εαυτό του, διακινδυνεύει να μετατραπεί σε βάραθρο ιδεοληψίας.
Τι πιο μικρό αγάπησα.
Το κόκκινο της ανατολής, το σαράκι.
Αυτό που με χαλάει.
Δεν «χαλιέμαι» εύκολα. Ξέρω, περισσεύουν η πίκρα και ο πόνος, αλλά, όσο είναι κάτι που μας αφορά προσωπικά, μπορούμε να βγαίνουμε νικητές από τη σύγκρουση με αυτό που μας χαλάει.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει κολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Εκείνοι που δεν παραμένουν κολλημένοι στις αθλιότητες του διπλανού τους, εκείνοι που δεν δικάζουν, παρά πρώτα και πάνω απ' όλα τον εαυτό τους, οι ικανοί για τα μεγάλα, ναι, παράγουν πολιτισμό. Είναι εκείνοι που δύνανται, κατά Εμπειρίκον, «να εκτοξεύουν σπέρμα διεισδύοντες». Το ηλεκτρονικό σκυλολόι τούς κρύβει, όταν δεν τους κατατρέχει.
Με ποια ταυτότητα οι Νεοέλληνες περιέρχονται τον σύγχρονο κόσμο;
Με την ταυτότητα των αρίστων, που γνωρίζουν να διαλέγονται με όλα τα σύγχρονα ρεύματα χωρίς να αφήνονται να τους παρασύρει το ρεύμα. Εκείνοι που ξέρουν να ζουν στο αύριο και όχι στο χθες, εγκλωβισμένοι στα περιστύλια. Οι άριστοι, που είναι ικανοί να δίνουν νέα ζωή και χρώμα σε κάθε τι που φέρνει ο αέρας. Είναι εκείνοι που περιέρχονται τον κόσμο, προσαρμοζόμενοι συγκρατημένα στους νέους καιρούς, όχι σαν δεκανίκια, αλλά σαν βράχια ριζωμένα στην ελληνική εμπειρία και ρυθμό ζωής. Είναι βεβαίως και οι Συγγροί και οι Ωνάσηδες.
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Οπως ο σολομός που αόκνως και αενάως ανεβαίνει κόντρα στο ποτάμι και ψάχνει την πηγή, ναι, είναι ο ποιητής Διονύσιος Σολωμός.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Δεξιώσου τους πάντες με αγάπη και βραχώσου στον δικό σου τρόπο. Είναι μια αλήθεια που με δίδαξαν οι παλαιοί, αλλά και οι σημερινοί ποιητές, όσοι απ' αυτούς ζούνε ήδη μέσα στο αύριο, η σύγχρονη ελληνίδα φωνή. Είναι γνωστό, εξάλλου, πως αυτό που στενοχωρούσε τον Εγγονόπουλο μπροστά στον θάνατο ήταν που πεθαίνοντας θα έπαυε να έχει την ελληνική ιθαγένεια. Να μια αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια.
Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη: ορίστε την.
Η οδός εκείνη που βιώνει τον τρόπο των Ελλήνων. Την περηφάνια και την αρχοντιά την «κατά τι ανώτερη των Λουδοβίκων», και την αντίσταση στον συρμό.
* Ο Δημήτρης Νόλλας είναι συγγραφέας.