Εδώ και λίγες ημέρες, η προσοχή της κοινής γνώμης είναι στραμμένη στον Τύμβο Καστά. Την ίδια ώρα, αρχαιολογικές έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και πολλές ακόμα περιοχές του κόσμου – αφού οι κλιματικές συνθήκες καθιστούν το καλοκαίρι ιδανική εποχή για ανασκαφές. Ορισμένα από τα πρόσφατα ευρήματα ανατρέπουν επιστημονικές θεωρίες ή αποκαλύπτουν πολύτιμα στοιχεία για αρχαίους πολιτισμούς: Μόνο την τελευταία εβδομάδα, για παράδειγμα, δύο γιγαντιαίες πόλεις των Μάγια αποκαλύφθηκαν στο Μεξικό και ένας τάφος της πρώιμης νεολιθικής εποχής -η αρχαιότερη, μέχρι στιγμής, ταφή στην Κύπρο- εντοπίστηκε στην περιοχή της Πάφου.
Μάθαμε πως οι κάτοικοι της σημερινής Ισπανίας έτρωγαν σαλιγκάρια πριν από 30.000 χρόνια, 10 χιλιετίες πριν το έδεσμα ενταχθεί στο διαιτολόγιο των γειτόνων τους στην υπόλοιπη Μεσόγειο, αλλά και πως, σύμφωνα με Αυστραλούς αιγυπτιολόγους, η τεχνική της μουμιοποίησης άρχισε να εφαρμόζεται στην Αίγυπτο πριν από 6.000 χρόνια, δηλαδή 1.500 χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Ακόμα, τα αποτελέσματα χρονολογήσεων, που πραγματοποιήθηκαν στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, κατέδειξαν πως οι Νεάντερταλ πιθανότατα συνυπήρχαν με τους προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου για έως και πέντε χιλιετίες.
Φυσικά, κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σημαντικότητα των ευρημάτων στον Τύμβο Καστά, ανεξαρτήτως από την ταυτότητα των «ενοίκων» του. Ωστόσο το ξαφνικό ενδιαφέρον, πρώτα των ΜΜΕ και ύστερα του κοινού, για την ανασκαφή στην Αμφίπολη μάλλον δεν πηγάζει από την αναμφίβολη επιστημονική του αξία. Δυστυχώς, η δουλειά των αρχαιολόγων τείνει να περνάει απαρατήρητη όταν εκπληρώνει την πραγματική της αποστολή -να εμπλουτίζει, δηλαδή, τις γνώσεις μας για το παρελθόν της ανθρωπότητας- αλλά φτάνει να μονοπωλεί τα πρωτοσέλιδα και την τηλεθέαση αν τύχει να ενισχύει, μέσω άμεσων ή έμμεσων συνδέσεων, την αφήγηση σχετικά με ένα ένδοξο εθνικό παρελθόν.