Στα ίχνη των πλαστών πτυχίων

Στα ίχνη των πλαστών πτυχίων

6' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Όταν στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας ξεκινούσε η έρευνα εγκυρότητας των τίτλων σπουδών κάθε υπαλλήλου κανείς δεν μπορούσε να υποπτευθεί τη νοσηλεύτρια με τα 30 χρόνια υπηρεσίας. Μόλις είχε καταθέσει αίτηση μετάταξης προσκομίζοντας πιστοποιητικό γνώσης ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το χαρτί της όμως –βασικό προσόν για την αλλαγή του πόστου της- αποδείχτηκε πλαστό. «Δεν μπορούσα να περιμένω μέχρι να το αποκτήσω. Θα περνούσε η ευκαιρία της θέσης και θα την έχανα», φέρεται να είπε στο πειθαρχικό συμβούλιο κατά την ακρόασή της. Τελικά ο διορισμός της στο δημόσιο ανακλήθηκε.

Μπορεί σε πρώτη ανάγνωση περιπτώσεις σαν κι αυτή να μη φαίνονται σημαντικές. Ο οριζόντιος έλεγχος όμως που συνεχίζεται σε όλο το δημόσιο δεν κάνει διακρίσεις. Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας βρέθηκε ότι άλλη νοσηλεύτρια παραποίησε το βαθμό της στο απολυτήριο λυκείου. Πρόσθεσε μόλις τέσσερα δέκατα, από 17,1 πήγε στο 17,5. Η παρέμβαση που τελικά της κόστισε τη δουλειά της ήταν αχρείαστη καθώς και με τον πραγματικό της βαθμό θα λάμβανε μία από τις πέντε θέσεις της προκήρυξης.

«Είναι θέμα διαφάνειας. Από αυτές τις δράσεις προστατεύεται ο καλός υπάλληλος», λέει στην «Κ» ο Γιώργος Μυλωνάκης, σύμβουλος του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκου Μητσοτάκη και γενικός συντονιστής των θεμάτων πειθαρχικού ελέγχου στο δημόσιο.

Μέχρι και την αρχή της οικονομικής κρίσης στα αρμόδια όργανα έφταναν σποραδικά ανώνυμες καταγγελίες για πλαστούς τίτλους σπουδών. Η ανασφάλεια όμως που επικράτησε αργότερα άνοιξε περισσότερα στόματα. Οι καταγγελίες αυξήθηκαν. Και από τον Φεβρουάριο του 2013 τέθηκε σταδιακά σε ισχύ το σχέδιο για τα πλαστά πτυχία. «Υπήρχε ένα γκρίζο σύννεφο που έπρεπε να το ξεδιαλύνουμε με κάποιο τρόπο», λέει ο κ. Μυλωνάκης για τις εκτιμήσεις που κυκλοφορούσαν αυθαίρετα σε ΜΜΕ και στη Βουλή και ανέβαζαν τον αριθμό των πλαστών πτυχίων στο δημόσιο σε 7.000. «Η πρόκλησή μου ήταν να ερευνήσω αυτό τον αστικό μύθο. Σήμερα ο έλεγχος συνεχίζεται εντατικά με εντολή του υπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη», προσθέτει. Το 2013 ανακλήθηκαν 46 διορισμοί δημοσίων υπαλλήλων για πλαστά και παραποιημένα δικαιολογητικά. Ο αντίστοιχος αριθμός ανακλήσεων για το πρώτο οκτάμηνο του 2014 ξεπερνά τις 400.

Η διαδικασία

Ο έλεγχος δεν έχει τελειώσει. Αφορά άλλωστε όλους τους δημόσιους υπαλλήλους, δηλαδή περισσότερα από 600.000 άτομα.

Τα ερευνητικά αντανακλαστικά του δημοσίου δοκιμάστηκαν επί τέσσερις μήνες πέρσι στις διασταυρώσεις των τίτλων σπουδών 3.500 δημοτικών αστυνομικών. Έπειτα στήθηκε με ιδίους πόρους από το τμήμα πληροφορικής του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης μια διαδικτυακή πλατφόρμα για την παρακολούθηση όλων των υποθέσεων. Στάλθηκε σε δημόσιους φορείς σε κάθε διευθυντή διοικητικού ειδικός κωδικός πρόσβασης στην εφαρμογή και εγχειρίδιο χρήσης 115 σελίδων.

Η δουλειά μετά πέρασε σε δημοσίους υπαλλήλους και απλώθηκε ακτινωτά σε όλο το φάσμα του δημοσίου. Υπάλληλος υπουργείου που είχε αναλάβει μαζί με άλλους δέκα συναδέλφους του τη διασταύρωση των τίτλων σπουδών μίλησε στην «Κ» για το απαιτητικό έργο του ζητώντας να διατηρηθεί η ανωνυμία του. «Ανοίξαμε τουλάχιστον 3.000 φακέλους», λέει. «Κάποιες σχολές από τις οποίες είχαν αποφοιτήσει οι υπάλληλοι έχουν καταργηθεί και ψάξαμε στο υπουργείο Παιδείας».

Σε εξέλιξη όμως βρίσκεται και στοχευμένη έρευνα για τα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας 10.000 υπαλλήλων που προσλήφθησαν με 49 προκηρύξεις μέσω ΑΣΕΠ από το 2003 και μετά.

«Ήταν πιο εύκολη η διασταύρωση των αγγλικών τίτλων», λέει ο υπάλληλος υπουργείου. «Το Γερμανικό Ινστιτούτο μας ζητούσε να προσκομίσουμε τον πρωτότυπο τίτλο και όχι αντίγραφο για τα πτυχία προ του 2000. Δεν μπορούσαν να τα τσεκάρουν ηλεκτρονικά», προσθέτει.

Διευθυντές σε κάθε σημείο της Ελλάδας έψαχναν στα υπόγεια των σχολείων τους καρτέλες μαθητών τους που είχαν αποφοιτήσει 20 ή 30 χρόνια πριν. Ενδεικτικά ακόμα και στα λύκεια της Λάρυμνας, του Θεσπρωτικού αλλά και του Κιάτου Κορινθίας χρειάστηκε να διασταυρωθούν στοιχεία.

Διεκδικώντας τα δεδουλευμένα

Από τα πλαστά δικαιολογητικά που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα τα περισσότερα είναι αλλοιωμένα απολυτήρια λυκείου. Όπως εξηγούν στο Σώμα Ελεγκτών Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης τα περισσότερα πλαστά πτυχία ξένων γλωσσών εμφανίζονται από τους κατόχους τους ως αντίγραφα, επικυρωμένα από δικηγόρους. Μόνο σε μία περίπτωση δημοτικός αστυνομικός είχε πλαστογραφήσει και πρωτότυπο πιστοποιητικό ξένης γλώσσας. Το προσκόμισε ως γνήσιο στους Επιθεωρητές επιμένοντας για την αθωότητά του. Δεν κατάφερε όμως να καλύψει την απάτη του και ανακλήθηκε ο διορισμός του.

Από τον έλεγχο που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και ενάμιση χρόνο δεν έχουν καταλογιστεί ακόμη χρήματα υπέρ του δημοσίου. Τον περασμένο Μάρτιο ο Δήμος Καλλιθέας κίνησε τη σχετική –χρονοβόρα- διαδικασία ζητώντας από το Ελεγκτικό Συνέδριο να καταλογιστούν 82.000 ευρώ σε δημοτικό αστυνομικό που εργάστηκε στο δήμο από τον Σεπτέμβριο του 2008 έως τον Φεβρουάριο του 2014. Ο συγκεκριμένος υπάλληλος απολύθηκε γιατί είχε αλλάξει τον βαθμό του απολυτηρίου του και είχε πλαστό πιστοποιητικό ξένης γλώσσας.

«Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία. Δεν ξέρω κατά πόσο αξίζει τον κόπο», λέει στην «Κ» ο υπάλληλος υπουργείου που ανέλαβε τις διασταυρώσεις των τίτλων σπουδών. Στους εκατοντάδες φακέλους που έψαξε δεν εντόπισε ο ίδιος παραβάτες.

Μέχρι σήμερα αυτό το σύστημα διασταυρώσεων δεν λειτουργούσε μόλις κάποιος κατέθετε τα χαρτιά του για το δημόσιο. Θα ελεγχόταν εξονυχιστικά μόνο μετά το διορισμό του. Αυτό πρόκειται να αλλάξει με ειδική ρύθμιση που θα επιτρέπει το διορισμό μόνο εάν έχει προηγηθεί έλεγχος εγκυρότητας, ενώ στους αρμόδιους φορείς πιστοποίησης θα δίνεται χρονική προθεσμία διασταύρωσης των τίτλων σπουδών. «Δεν πρέπει να αφήσουμε να απαξιώνεται η δημόσια διοίκηση», λέει ο κ. Μυλωνάκης. «Με αυτή τη διαδικασία φεύγουν άνθρωποι που δεν έχουν θέση στο δημόσιο».

Οικογενειακή υπόθεση η απάτη

Στέλεχος του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης ξαφνιάστηκε πριν από μερικούς μήνες όταν εμφανίστηκε η μητέρα ενός οδηγού λεωφορείου στο γραφείο του ζητώντας να επαναπροσληφθεί ο γιος της. Ο 40χρονος πατέρας δύο παιδιών και υπάλληλος της ΟΣΥ Α.Ε. είχε χάσει τη δουλειά του καθώς αποδείχτηκε ότι το απολυτήριο λυκείου του ήταν πλαστό. Η μητέρα του έλεγε πως ο γιος της «παγιδεύτηκε» και ζητούσε επιείκεια.

Ο οδηγός είχε προσκομίσει απολυτήριο λυκείου της δυτικής Αττικής. Η σφραγίδα του σχολείου στο έγγραφο ήταν αυθεντική, αλλά τα στοιχεία του μαθητή δεν υπήρχαν στις καταστάσεις του λυκείου. Όπως λέει στην «Κ» το στέλεχος του υπουργείου ο εμπλεκόμενος είχε συνεργαστεί με κάποιον από το σχολείο –άγνωστο με τι αντίτιμο- για να κατασκευάσουν το ψεύτικο απολυτήριο. Η έκκληση της μητέρας του οδηγού στο υπουργείο δεν έφερε αποτέλεσμα. Ο οδηγός δεν επανήλθε στη θέση του, αλλά δεν έγινε και περαιτέρω έρευνα για τον υπάλληλο του σχολείου καθώς το δικό του αδίκημα είχε παραγραφεί λόγω συμπλήρωσης της δεκαετίας.

Σε άλλες περιπτώσεις που εντόπισε η «Κ» δημοσιευμένες στη Διαύγεια δύο αδερφές είχαν προσληφθεί το 2009 και το 2010 στη δημοτική αστυνομία σε δήμους της Αττικής προσκομίζοντας και οι δύο πλαστά πιστοποιητικά γνώσης ηλεκτρονικών υπολογιστών και αγγλικής γλώσσας. Μετά από την παρέμβαση του Σώματος Ελεγκτών Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης οι διορισμοί των Μ.Μ. και Μ.Χ. ανακλήθηκαν το 2013.

Απλή διασταύρωση στο Διαδίκτυο

Όπως λέει στην «Κ» ο Νικόλαος Τάκης, πρόεδρος της Vellum Global Educational Services, η εταιρεία του έχει εντοπίσει πέντε πλαστά πιστοποιητικά γνώσης ηλεκτρονικών υπολογιστών μέχρι σήμερα –σχεδόν όλα σε δημοτικούς αστυνομικούς. Η Vellum είναι μία από τους οκτώ ενεργούς φορείς πιστοποίησης γνώσης ηλεκτρονικών υπολογιστών στην Ελλάδα. Από τον Νοέμβριο του 2013 μέχρι και τον περασμένο Απρίλιο η Vellum δέχτηκε το μεγαλύτερο κύμα πιστοποιητικών δημοσίων υπαλλήλων για διασταύρωση. Συνολικά το 2013 ζητήθηκε από τον συγκεκριμένο φορέα να ελεγχθούν 139 πιστοποιητικά εκ των οποίων τα πέντε ήταν πλαστά, ενώ το 2014 μέχρι σήμερα έχουν ελεγχθεί 816 πιστοποιητικά χωρίς να εντοπιστεί κάποιο πλαστό.

Πάντως η διαδικασία διασταύρωσης των πιστοποιητικών χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι απλή. Αρκεί να πληκτρολογήσει κάποιος τον μοναδικό αριθμό που φέρει κάθε έγγραφο σε μια βάση δεδομένων που είναι διαθέσιμη στο Ίντερνετ. Εκεί μπορεί να δει μεταξύ άλλων και την ημερομηνία κτήσης του τίτλου καθώς και το ποσοστό επιτυχίας. Η διαδικασία θα ολοκληρωνόταν πολύ πιο γρήγορα εάν ο έλεγχος γινόταν άμεσα από τους αρμόδιους φορείς κατά την υποβολή των πιστοποιητικών από τους υποψηφίους και όχι μήνες ή σε αρκετές περιπτώσεις χρόνια μετά το διορισμό τους στο δημόσιο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή