Ανθούν και πάλι τα πειραματικά σχολεία

Ανθούν και πάλι τα πειραματικά σχολεία

8' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εκτινάχθηκαν οι αιτήσεις φέτος για τα πρότυπα πειραματικά σχολεία της χώρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα η «Κ», συνολικά 13.017 παιδιά διεκδίκησαν μία από τις 3.350 θέσεις των 60 πρότυπων πειραματικών νηπιαγωγείων, δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων, κατά 30% περισσότερα από το 2013, όταν συνολικά υπεβλήθησαν 9.997 αιτήσεις. Η αύξηση των αιτήσεων καταδεικνύει το ενδιαφέρον των γονιών για το καλό δημόσιο σχολείο, όταν οι άλλες επιλογές που διαθέτουν είναι τα ιδιωτικά σχολεία και τα εν γένει μέτρια -εξαιρέσεις υπάρχουν αλλά απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα- δημόσια σχολεία. Την ίδια στιγμή, μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών για την κατάληψη θέσεων πενταετούς θητείας στα σχολεία αυτά. Το 2013 κατετέθησαν 1.600 αιτήσεις για 430 θέσεις και, το 2014, 350 αιτήσεις για 120. Εκπαιδευτικοί με υψηλά μορφωτικά προσόντα (μεταπτυχιακούς τίτλους, ερευνητικό έργο κ.ά.), που δέχθηκαν να αξιολογούνται μέσα στην τάξη επειδή γνωρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό θα βελτιωθούν και θα ενισχύσουν τη θέση εργασίας τους.

«Η επιτυχία των δύο πρώτων ετών των πρότυπων πειραματικών σχολείων (ΠΠΣ) δείχνει ότι το πείραμα που βασίζεται στην εκπαιδευτική αριστεία και δημιουργικότητα, στον πειραματισμό, στην καινοτομία, την εκπαιδευτική έρευνα και τη συστηματική αξιολόγηση εκπαιδευτικών και μαθητών κερδίζει την κοινωνία», ανέφερε -μιλώντας στην «Κ», στο πλαίσιο του 1ου συνεδρίου (οι εργασίες του ολοκληρώθηκαν την Κυριακή) για τη λειτουργία των ΠΠΣ που θεσμοθετήθηκαν το 2011- ο Γεώργιος Καλκάνης, πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής των πρότυπων πειραματικών σχολείων (ΔΕΠΠΣ). Και η αξία της επιτυχίας ενισχύεται από το γεγονός ότι για να εισαχθούν στα πρότυπα πειραματικά γυμνάσια και λύκεια, οι μαθητές περνούν από τεστ, ενώ για την εισαγωγή στην πρωτοβάθμια, ισχύει η κλήρωση. Στην εισαγωγική εξέταση για την Α΄ τάξη Γυμνασίων και Λυκείων πήραν μέρος 9.000 μαθητές οι οποίοι διαγωνίσθηκαν για 2.824 θέσεις. Η διαδικασία της εξέτασης καθώς και η επιλογή των επιτυχόντων ανά σχολική μονάδα ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ, την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου και τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου.

Ουσιαστικά, δηλαδή, οι άνθρωποι της ΔΕΠΠΣ απέδειξαν ότι μπορεί να υπάρξει ένα νέο πρότυπο και πειραματικό σχολείο, τελείως διαφορετικό από τα πειραματικά της τελευταίας 30ετίας, πολλά εκ των οποίων ήταν χαρακτηρισμένα «πειραματικά» με τις γνωστές πελατειακές διαμεσολαβήσεις και σε πολλά από αυτά ο βασικός τρόπος εισαγωγής ήταν οι κομματικές ή οι κοινωνικές γνωριμίες…

«Θεωρούμε ότι αυτά τα τρία χρόνια, παρά τις δυσκολίες, τα προβλήματα και τις ελλείψεις, παρήχθη ένα σημαντικό έργο που έχει τα χαρακτηριστικά ουσιώδους μεταρρυθμιστικής τομής. Οταν το 2011 ξεκινούσαμε, πολλοί μας έλεγαν ότι δεν είναι η ώρα και ότι εν μέσω κρίσης το εγχείρημα είναι καταδικασμένο. Εμείς απαντούσαμε ότι, ίσα ίσα, τώρα είναι η ώρα, θεωρώντας την κρίση ως αφετηρία της ανασυγκρότησης», ανέφερε ο Γιάννης Αντωνίου, μέλος της ΔΕΠΠΣ. Βέβαια, η θητεία της ΔΕΠΠΣ ολοκληρώνεται και η συνέχιση του εγχειρήματος κρίνεται από τις αποφάσεις του υπουργού Παιδείας Ανδρέα Λοβέρδου. Η ΟΛΜΕ, με σημαίνουσα κομματική επιρροή καθώς εκπροσωπεί τον μεγαλύτερο κλάδο δημοσίων υπαλλήλων, είναι αρνητική στα πρότυπα και πειραματικά σχολεία.

Στον αντίποδα, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δηλώνει θετική, συντασσόμενη πλήρως στην κυβερνητική γραμμή που χαράχθηκε το 2011. Αυτό διαβεβαιώνει και ο αρμόδιος υφυπουργός Παιδείας Αλέξανδρος Δερμεντζόπουλος, στέλνοντας και μήνυμα για τις προθέσεις του υπουργού Ανδρέα Λοβέρδου, ο οποίος πάντως στο τρίμηνο της θητείας του δεν έχει συναντηθεί με τη ΔΕΠΠΣ. Αντίθετα, ουκ ολίγες φορές έχει δεχθεί την ΟΛΜΕ.

Η αξιολόγηση, μαγιά για τα δημόσια

«Η αξιολόγηση είναι κάτι καινούργιο και άγνωστο. Φυσικό είναι η πρώτη αντίδραση των εκπαιδευτικών να είναι η επιφυλακτικότητα» τόνισε, μιλώντας στην «Κ», η σχολική σύμβουλος Χριστίνα Παπαζήση, αναφερόμενη στη διαδικασία της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών στα Πρότυπα Πειραματικά σχολεία.

Είναι γεγονός ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών με υψηλά μορφωτικά προσόντα, όπως εκείνων στα Πρότυπα Πειραματικά, θα μπορούσε να αποτελέσει «μαγιά» για την επέκταση της αξιολόγησης στα υπόλοιπα δημόσια σχολεία.

Αλλωστε, αίτημα της Διοικούσας Επιτροπής Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων (ΔΕΠΠΣ) είναι ο συγχρονισμός της αξιολόγησης στα Πρότυπα Πειραματικά με αυτή στα υπόλοιπα δημόσια σχολεία.

Ουσιαστική ενημέρωση

«Η διαδικασία της αξιολόγησης προϋποθέτει ουσιαστική ενημέρωση των εκπαιδευτικών για το θέμα -δηλαδή, για τον σκοπό και τη φιλοσοφία της αξιολόγησης- καθώς και συνεργασία αξιολογητή-αξιολογούμενου από πριν. Ολα λειτουργούν καλύτερα μέσα από την επικοινωνία και την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης», ανέφερε η κ. Παπαζήση.

Ερευνες που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο από εκπαιδευτικούς Πρότυπων Πειραματικών κατέδειξαν ότι ενώ όλοι συμφωνούσαν πως η αξιολόγηση ήταν αναγκαία, πολλοί θεώρησαν τη διαδικασία της αξιολόγησης «δύσκολη εμπειρία» προσθέτοντας ότι «κατά τη διάρκειά της αναπτύχθηκαν σχέσεις ανταγωνισμού μεταξύ των εκπαιδευτικών».

«Πρακτικά οι εκπαιδευτικοί των Πρότυπων Πειραματικών σχολείων είναι η μοναδική κατηγορία εκπαιδευτικών στην Ελλάδα που αξιολογήθηκαν και κατά κοινή ομολογία με εξαιρετικά απαιτητικά κριτήρια», τόνισε στην «Κ» ο Γιάννης Αντωνίου, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων (ΔΕΠΠΣ). «Η αξιολόγηση, παρά τις σοβαρές έξωθεν κυρίως αντιστάσεις, τα προβλήματα, τις δυσκολίες, τις αστοχίες και τους δισταγμούς τελικά έγινε πράξη. Ανανέωση προσωπικού, μαζικό ενδιαφέρον για την κατάληψη θέσεων πενταετούς θητείας, που διέψευσε όσους προεξοφλούσαν ότι οι εκπαιδευτικοί λόγω έλλειψης κινήτρων, αξιολόγησης και αυξημένων υποχρεώσεων θα γύριζαν την πλάτη στον νέο θεσμό» πρόσθεσε.

Ανανέωση

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία της Διοικούσας Επιτροπής:

–  Το σχολικό έτος 2012 -2013 πραγματοποιήθηκε η αξιολόγηση, η οποία συνέβαλε στην ανανέωση του εκπαιδευτικού δυναμικού των σχολείων κατά 45%.

–  Το 2013 πληρώθηκαν 400 θέσεις εκπαιδευτικών με πενταετή θητεία, οι οποίοι επελέγησαν με αξιολόγηση μεταξύ 1.600 που υπέβαλαν αίτηση. Το 2014, με την ίδια διαδικασία πληρώθηκαν 100 θέσεις εκπαιδευτικών, οι οποίοι επελέγησαν με την ίδια διαδικασία, μεταξύ 350 που υπέβαλαν αίτηση.

–  Το προηγούμενο σχολικό έτος εφαρμόστηκε πρόγραμμα εσωτερικής αξιολόγησης – αυτοαξιολόγησης, στο οποίο συμμετείχαν όλα τα σχολεία. Τα αποτελέσματα θα αποτελέσουν τη βάση για την εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων. Η εξωτερική αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.

Την ίδια στιγμή, τα σχολεία πειραματίζονται με διάφορες μεθόδους μέσα στα σχολεία, όπως η αξιολόγηση μεταξύ ομοτέχνων, που εφαρμόστηκε πιλοτικά το σχολικό έτος 2013-14.

Πρόκειται για την αξιολόγηση δύο καθηγητών της ίδιας ειδικότητας που ο ένας παρακολουθεί τη διδασκαλία του άλλου και την αξιολογεί. «Θα μπορούσε να είναι μία διαδικασία που δύο φίλοι καθηγητές βαθμολογούν με άριστα ο ένας τον άλλον. Ομως δεν θέλουμε κάτι τέτοιο, ούτε εξελίχθηκε κάπως έτσι η διαδικασία. Είχαμε εκπαιδευτικούς που η εκκίνησή τους δεν ήταν η πρόθεση να βρουν τα τρωτά στον συνάδελφό τους, αλλά η περιέργεια να δουν τα θετικά της διδασκαλίας του συναδέλφου τους και να βελτιωθούν και οι ίδιοι. Αυτή η περιέργεια τροφοδοτεί την αριστεία» δήλωσε στην «Κ» σχολικός σύμβουλος.

Αβροφροσύνες και έπαινοι

Εντυπωσίασε με την ομιλία του στο συνέδριο της ΔΕΠΠΣ ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής Σωτήρης Γκλαβάς. «Δεν θα μιλήσω ως εκπρόσωπος του υπουργείου Παιδείας, αλλά ως έμπειρος εκπαιδευτικός που είμαι», είπε. Και συνέχισε: «Στην πολιτική υπήρξαν ελάχιστοι τολμηροί άνθρωποι. Ενας από αυτούς είναι η Αννα Διαμαντοπούλου. Τόλμησε να κάνει αλλαγές». Ο κ. Γκλαβάς έχει συνδεθεί πολιτικά με τη Νέα Δημοκρατία και το 2010 απεχώρησε από την προεδρία τού τότε Παιδαγωγικού Ινστιτούτου με απόφαση της υπουργού Παιδείας Αννας Διαμαντοπούλου, που μόλις είχε αναλάβει τα καθήκοντά της. «Δεν πρέπει να ακυρώνουμε το έργο των άλλων επειδή διαφωνούμε μαζί τους πολιτικά. Η Αννα Διαμαντοπούλου έβαλε τη σφραγίδα της σε πολλές πρωτοβουλίες, όπως τα πρότυπα πειραματικά σχολεία», δήλωσε χθες στην «Κ» ο κ. Γκλαβάς. Ο 65χρονος φιλόλογος -απεφοίτησε με 8,16 στα 10 από το Ιστορικό Αρχαιολογικό του ΕΚΠΑ και συνέχισε σε μεταπτυχιακά- έχει περάσει από όλες τις θέσεις της εκπαίδευσης, ενώ έχει υπηρετήσει και ως ειδικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας.

Ο λόγος του συγκίνησε την παρούσα πρώην υπουργό, η οποία έλαβε τον λόγο και δήλωσε: «Η ανταμοιβή στη ζωή μας είναι ηθική, είναι τα καλά λόγια που θα πει για το έργο σου κάποιος για σένα. Εγώ σήμερα άκουσα μια γενναιόδωρη επιβράβευση της δουλειάς μου από έναν άνθρωπο που εγώ τον έβγαλα από τη θέση που ήταν και τον αντικατέστησα με κάποιον άλλον». Και πρόσθεσε: «Η στάση του κ. Γκλαβά είναι παιδαγωγική και για τους πολίτες και για τους εκπαιδευτικούς και τους πολιτικούς. Τον ευχαριστώ θερμά».

Οι ημέρες αίγλης και η κατάργηση

«Οι θύελλες του εξισωτισμού που έφερε μαζί της η Μεταπολίτευση και η δαιμονοποίηση της ιδέας της αριστείας συμπαρέσυραν και τα πρότυπα σχολεία, τα οποία καταργήθηκαν επισήμως το 1985 με την ψήφιση του νόμου 1566», ανέφερε στην «Κ» ο Γιάννης Αντωνίου, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων (ΔΕΠΠΣ). Tα πρότυπα σχολεία λειτούργησαν για περίπου έναν αιώνα και έβαλαν τη σφραγίδα τους στην ανάπτυξη του ελληνικού κράτους. Οι παλαιότεροι θυμούνται την αίγλη τους, το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, τις λαμπρές σταδιοδρομίες των αποφοίτων τους στις επιστήμες, τις τέχνες, τα γράμματα, τις επιχειρήσεις και την πολιτική, τους σπουδαίους εκπαιδευτικούς που θήτευσαν σ’ αυτά και πάνω απ’ όλα την κουλτούρα της αριστείας και το πνεύμα της αξιοκρατίας που εξέπεμπαν.

Ολα άρχισαν στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Η ίδρυση του Βαρβακείου Λυκείου, το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, σε μεγάλο βαθμό εκφράζει τη βούληση για την παραγωγή μιας διανοητικής ελίτ προσανατολισμένης στις επιστήμες και την τεχνολογία, αντίβαρο στην αδιαμφισβήτητη κυριαρχία των κλασικών σπουδών στην ελληνική εκπαίδευση. Η οργανική σύνδεση του σχολείου με το ΕΜΠ μέχρι και το 1914 και η υπερεκπροσώπηση των αποφοίτων του ανάμεσα στους σπουδαστές του Πολυτεχνείου έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980 επιβεβαιώνουν αυτόν τον ισχυρό δεσμό.

Το μοντέλο «Βαρβάκειο» εν πολλοίς λειτούργησε παράγοντας στο α΄ μισό του 20ού αι. έναν αριθμό λυκείων πρακτικής κατεύθυνσης σε όλη τη χώρα, με περίπου τις ίδιες στοχεύσεις. Στην κατηγορία των Προτύπων κατατάχθηκαν και παλαιότερα σχολεία – Ιωνίδειος Σχολή στον Πειραιά, πειραματικά σχολεία του Πανεπιστημίου Αθηνών και Θεσσαλονίκης στα τέλη της δεκαετίας του 1920.

Με την ψήφιση του νόμου 1566, το 1985, το διάδοχο σχήμα των προτύπων ήταν τα πειραματικά σχολεία, τα οποία όμως κινήθηκαν σε μια εξαιρετικά αμφίρροπη τροχιά. «Η ταυτότητα των σχολείων αριστείας είχε καταστατικά εξαλειφθεί στο όνομα του εξισωτισμού, ενώ το πειραματικό προφίλ που προέβλεπε ο νόμος 1566 παρέμεινε γράμμα κενό στη μακρά διάρκεια. Μέσα στο τοπίο της αξιολογικής ερήμου που σφράγισε την ελληνική εκπαίδευση τα τελευταία 40 χρόνια, οι όποιες συντεταγμένες προσπάθειες εκπαιδευτικής καινοτομίας ή ακόμη περισσότερο η επιστημονική έρευνα με επίκεντρο τη σχολική πράξη δεν έγινε κατορθωτό να αποκτήσουν σταθερότητα και να τροφοδοτήσουν και το υπόλοιπο σύστημα με τα πορίσματά τους, με το οποίο ποτέ δεν συνδέθηκαν ουσιαστικά, όπως άλλωστε και μεταξύ τους. Οι σχέσεις με τα πανεπιστημιακά τμήματα περιορίστηκαν στην πραγματοποίηση δειγματικών διδασκαλιών ή πρακτικών ασκήσεων φοιτητών, η συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο πρακτικά ήταν ανύπαρκτη, ενώ τα νέα αναλυτικά προγράμματα και τα νέα βιβλία σε πολύ λίγες περιπτώσεις δοκιμάστηκαν πιλοτικά. Στη συνείδηση της εκπαιδευτικής κοινότητας, και όχι μόνο, η διακριτή διαφορά αυτών των σχολείων από τα υπόλοιπα ήταν η προκλητικά ευεργετική μείωση του ωραρίου των εκπαιδευτικών, κατά πέντε ώρες», λέει ο κ. Αντωνίου.

110 σχολεία το 2011

Το 2011 σε ολόκληρη την επικράτεια λειτουργούσαν 110 πειραματικά σχολεία. Βέβαια, αρκετά από τα σχολεία αυτά κατάφεραν να προσφέρουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες, κατά περίπτωση λίγο ή πολύ επάνω από τον μέσο όρο του συστήματος της δημόσιας εκπαίδευσης. Και αυτό, διότι σε αρκετά απ’ αυτά δίδαξε ένας ικανός αριθμός καλών εκπαιδευτικών με αυξημένα προσόντα και θέληση προσφοράς, έξω από τον κανόνα της δημοσιοϋπαλληλίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή