Δεν χρειάζεται να είσαι ιδιαίτερα υποψιασμένος για να εντοπίσεις αντικατοπτρισμούς της οικονομικής κρίσης στην Αθήνα. Από τα ξεχασμένα «ενοικιάζεται το παρόν» ή «κλείνουμε, εις το επανιδείν» μέχρι τους σκοτεινούς δρόμους, τις σκονισμένες επιγραφές και φυσικά τον πληθυσμό των αστέγων, τα σημάδια είναι παντού. Είναι μερικά σημεία της πόλης όμως που λες και συμπυκνώνουν την πορεία του μαρασμού.
Η Στοά των Εμπόρων, στο ισόγειο του κτιρίου του Ταμείου Εμπόρων που ενώνει την οδό Βουλής με την οδό Λέκκα, ήταν κάποτε ένα από τα δυναμικότερα εμπορικά κέντρα της Αθήνας. Εργο της μεσοπολεμικής αρχιτεκτονικής περιόδου σχεδιασμένο από τους αρχιτέκτονες Λεωνίδα Μπόνη (Μετοχικό Ταμείο Στρατού, θέατρο REX) και Εμμανουήλ Λαζαρίδη (Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη), θεωρείται ένα από τα πιο εντυπωσιακά τμήματα του δαιδάλου των 170 στοών της Αθήνας, όπως αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα που ενώνονται με μια διπλή μαρμάρινη σκάλα. (Στην πλευρά της Λέκκα βρίσκονταν τα καταφύγια του Συντάγματος που λειτούργησαν κατά την κατοχή).
Εως και τη δεκαετία του ’80, εκεί χτυπούσε η καρδιά της εμπορικής Αθήνας, αφού φιλοξενούσε μερικά από τα διασημότερα καταστήματα του κέντρου, φωτογραφείο, υφασματάδικο, μαγαζί με καλλυντικά κ.ά. Η Στοά των Εμπόρων ωστόσο δεν κατάφερε να ξεφύγει από τη «μοίρα» των στοών της Αθήνας, που επισφραγίστηκε από τη μετεγκατάσταση του Ταμείου Ασφάλισης Εμπόρων το 2006 στην Ακαδημίας. Εκτοτε βρίσκεται σε κατάσταση αδράνειας και παρότι σε πολυσύχναστο σημείο σήμερα περνά απαρατήρητη από τους διαβάτες.
Σε εξέλιξη, ωστόσο, βρίσκεται προσπάθεια αναβίωσης της ιστορικής στοάς. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία των αρχιτεκτόνων Χάρη Μπίσκου και Μάρθας Γιαννακοπούλου που υλοποιείται με τη συνεργασία της αναπτυξιακής εταιρείας του Δήμου Αθηναίων και του Ταμείου Ασφάλισης Εμπόρων στο οποίο ανήκει το κτίριο. Το «Ιχνη Εμπορίου» (tracesofcommerce.com), όπως ονομάζεται η δράση, θα μετατρέψει από την 1η Δεκεμβρίου και για διάστημα έως έξι μηνών, δέκα καταστήματα της στοάς σε κυψέλες δημιουργίας. Καλλιτέχνες, σχεδιαστές, τεχνίτες, επιμελητές, αρχιτέκτονες, δεξιοτέχνες, γραφίστες, μουσικοί, μάγειρες, εφευρέτες και κάθε είδους νέοι δημιουργοί καλούνται να χρησιμοποιήσουν τα κενά καταστήματα, δωρεάν, ως πειραματικά εργαστήρια παραγωγής και διερεύνησης νέων ιδεών αλλά και προβολής του έργου τους. Ως «αντάλλαγμα», τουλάχιστον δύο φορές τον μήνα, κάθε μαγαζί πρέπει να «ανοίγει» για το κοινό. Στόχος είναι η διαμόρφωση των χώρων σύμφωνα με τις νέες ανάγκες της περιοχής και η σταδιακή ένταξη της στοάς στον αστικό ιστό του κέντρου της πόλης.
Η πρώτη φάση της προσπάθειας υλοποιήθηκε τον προηγούμενο Μάιο με τη συμμετοχή δώδεκα ομάδων δημιουργών που επιλέχθηκαν έπειτα από ανοιχτή πρόσκληση υποβολής προτάσεων να πειραματιστούν πάνω στην ιδέα του παλιού εμπορίου. Η επιτυχία ήταν μεγάλη. «Το βασικό ήταν ότι υπήρξε μεγάλη "απορρόφηση" από τη γειτονιά» λέει στην «Κ» ο εμπνευστής και επιμελητής του έργου Χάρης Μπίσκος. «Αυτός ήταν και ο στόχος, η εμπλοκή των πολιτών. Η προσέλευση του κόσμου κάθε Σαββατοκύριακο ήταν πολύ μεγάλη». Οπως λέει, στη δεύτερη φάση τους, τα «Ιχνη Εμπορίου» θα διαρκέσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, έως μισό χρόνο, επιτρέποντας αφενός στις ιδέες των συμμετεχόντων να «ωριμάσουν», αλλά και να λειτουργήσει αφετέρου σαν ενός είδους residency, οι ομάδες δηλαδή να μετατραπούν σε «κανονικούς» καταστηματάρχες.
Ο συμβολισμός είναι ισχυρός. Οπως αναφέρουν οι δύο αρχιτέκτονες, η στοά ενώνει τις παρυφές του εμπορικού τριγώνου με την καρδιά του, λειτουργώντας ως συνδετικός κρίκος μεταξύ μιας περιοχής με χαρακτηριστικά μεγάλης κλίμακας (πλατεία Συντάγματος, πρώην Μετοχικό Ταμείο Στρατού κ.λπ.) και μιας περιοχής με μεγάλη πυκνότητα από εμπορικές δραστηριότητες μικρομεσαίας κλίμακας, τοπικούς παραγωγούς, μικρές βιοτεχνίες κ.ά. «Από την άποψη αυτή, το συγκεκριμένο κτίριο επιλέγεται ως μια συμβολική εικόνα του εμπορικού κέντρου της πόλης που καλείται να επαναπροσδιοριστεί σε ένα περιβάλλον οικονομικής κρίσης».
Η προθεσμία υποβολής προτάσεων λήγει στις 7 Νοεμβρίου.