Το τηλεφώνημα πρέπει να έγινε το 2010. «Καλησπέρα, η κ. Γιάνναρου;», είχε ρωτήσει ο κύριος από την άλλη άκρη της γραμμής. Δεν μπορώ να ανακαλέσω ακριβώς τη συνομιλία, όμως θυμάμαι ότι μου είχε πει ότι ένα ρεπορτάζ που είχε δημοσιευθεί στην «Καθημερινή» το 2002, με τίτλο «Το Ελ Ντοράντο της φύσης βρίσκεται στην Πελοπόννησο», είχε σταθεί η αφορμή («η έμπνευση») να επιστρέψει στην ιδιαίτερη πατρίδα του, ένα χωριό έξω από τη Μονεμβασιά, να ασχοληθεί με τον τόπο του και τελικά να προχωρήσει σε μια επένδυση, ένα ξενοδοχείο. «Είστε καλεσμένη μας όποτε θέλετε», είχε πει και είχε κλείσει ευγενικά.
Παρότι πολύ τιμητική η πρόσκληση, ξέχασα εντελώς αυτή τη συζήτηση, έως ότου συνέβη κάτι άλλο: στις 10 Οκτωβρίου του 2011, φίλοι που παρακολουθούσαν ζωντανά το δεύτερο TedxAcademy, που πραγματοποιούνταν στην Αθήνα, με ειδοποίησαν ότι ένας από τους ομιλητές αναφερόταν σε ένα παλιό μου δημοσίευμα στην «Κ». Ηταν ο πολιτικός μηχανικός κ. Αντώνης Σγαρδέλης, ο οποίος είχε κληθεί να μιλήσει για την πρότυπη αναστήλωση ενός παλιού αρχοντικού στη Μονεμβασιά και τη μετατροπή του από χαλάσματα σε βραβευμένο ξενώνα πέντε αστέρων που προσελκύει τουρίστες από όλο τον κόσμο. Αμέσως ένωσα τις τελείες και σε μια επίδειξη καλών αντανακλαστικών, έξι χρόνια από το πρώτο τηλεφώνημα και τρία από εκείνη την ομιλία στο Τedx, πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα στην περιοχή προκειμένου να δω από κοντά ένα έργο που θεωρείται πρότυπο αναστήλωσης διεθνώς και να μάθω την ιστορία του.
Το Kinsterna, το περί ου ο λόγος ξενοδοχείο, αποτελεί αναβίωση ενός παλιού αρχοντικού, η γέννηση του οποίου χάνεται στους βυζαντινούς και ενετικούς χρόνους. Η αρχική δομή του εκτιμάται ότι χτίστηκε κάποια στιγμή τον 17ο αιώνα, θεωρία που υποστηρίζεται από το γεγονός ότι έχει οχυρωματική μορφή σε σχήμα Π, που συνηθιζόταν σε εξελιγμένα αρχοντόσπιτα της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης τα οποία ήταν χτισμένα γύρω από μια δεξαμενή (εξ ου και «Κινστέρνα», αντιδάνειο, από την αρχαία ελληνική κίστη που σημαίνει υπόγεια δεξαμενή και το λατινικό sterna). Το 1821 ιδιοκτήτης του κτιρίου ήταν ο Ιμπραήμ Μπέης, ενώ αργότερα αγοράστηκε από την οικογένεια Καπιτσίνη. Η τελευταία «κυρία της Μονεμβασιάς», Λίνα Καπιτσίνη, έζησε στο αρχοντικό έως τα τέλη του 1970. Το κτίσμα βγήκε προς πώληση το 2003.
Λίγα χρόνια νωρίτερα, ο κ. Σγαρδέλης είχε επιστρέψει στον τόπο της καταγωγής του, προκειμένου να αποκαταστήσει το σπίτι που υπήρχε στο πατρικό του χωράφι στο Μεγάλο Περιβόλι, ενώ μετά το περίφημο εκείνο δημοσίευμα της «Κ», μαζί με τον σύλλογο του χωριού του είχε ασχοληθεί με την ανακατασκευή 33 χλμ. μονοπατιών που χάνονταν στους κλασικούς και βυζαντινούς χρόνους, με την εκπόνηση μελέτης για τον χαρακτηρισμό τριών χωριών σε «παραδοσιακούς οικισμούς» κ.ά. Είχε ήδη πίσω του σπουδαία καριέρα ως μηχανικός, έχοντας ασχοληθεί ιδιαίτερα με αναπαλαιώσεις (Μέγαρο Μποδοσάκη, Θέατρο Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Ιστορικό Αρχείο Υδρας κ.ά.). Οταν έμαθε ότι πωλείται ένα κτίσμα της οικογένειας Καπιτσίνη με ελιές, πορτοκαλεώνες και μερικά χαλάσματα, έσπευσε να το επισκεφθεί. Μεμιάς γοητεύτηκε από τη μεγάλη κεντρική στέρνα, τις κολώνες που την περιβάλλουν, τα λιακωτά με θέα το Κάστρο και τη θάλασσα, τα ίχνη από τα μεγάλα τζάκια, τους ευκάλυπτους ολόγυρα. Γνωρίζοντας ότι η απόσβεση θα αργήσει -εάν έρθει ποτέ-, αποφάσισε να αγοράσει την έκταση και να σώσει το αρχοντικό, με απώτερο στόχο να κάνει ευρύτερα γνωστή την περιοχή των παιδικών του χρόνων. Συγκεντρώθηκε μια επιβλητική ομάδα αρχιτεκτόνων, μηχανικών και σχεδιαστών που σε συνεργασία με ντόπιους τεχνίτες αλλά και την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ξεκίνησαν το 2006 τις εργασίες αποκατάστασης του οικήματος, πάνω στα ίχνη του. Οι εργασίες διήρκεσαν τρία χρόνια. Χρησιμοποιήθηκαν παραδοσιακές μέθοδοι κατασκευής και ντόπια υλικά, όπως δάπεδα από μαυρόπλακες, καλάμια και κυπαρίσσια στις στέγες κ.ο.κ. Η στέρνα αναδείχθηκε σε κυρίαρχο στοιχείο του ξενώνα, από την οποία ποτίζονται τα περιβόλια.
Ολοι μιλούν με δέος για τη σύμπνοια εκείνης της ομάδας. Από τον ιδιοκτήτη μηχανικό, που αρνούνταν να μεταφυτεύσει έστω και μία πορτοκαλιά για να γίνει η πισίνα, μέχρι τους εργάτες της περιοχής που ξημερώματα και υπό βροχή έτρεχαν στην παραλία με δική τους πρωτοβουλία να μαζέψουν βότσαλα για τον εμπλουτισμό του ψηφιδωτού της αυλής. Την ίδια αγάπη για τον χώρο συμμερίζονται και οι εργαζόμενοι, που σχεδόν στο σύνολό τους προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή. Είναι αυτοί που δεν θα διστάσουν να δείξουν με καμάρι στον επισκέπτη φωτογραφίες από τις εργασίες, το πριν και το μετά, να τον ενημερώσουν για κάθε πέτρα, κάθε φυτό, κάθε στοιχείο που χρησιμοποιήθηκε. Ο κ. Σγαρδέλης αφήνει πια εκείνους να μιλούν. «Αυτό είναι το βραβείο μας, ότι αυτό που ονειρευτήκαμε το κάναμε πραγματικότητα», λέει λακωνικά.