Αντώνης Νικολής,
«Ο Δανιήλ πάει στη θάλασσα».
εκδ. Το Ροδακιό, σελ. 136, τιμή 12 ευρώ.
Νουβέλα ενηλικίωσης, επιστροφής και αυτογνωσίας είναι «Ο Δανιήλ πάει στη θάλασσα», το νέο βιβλίο του Αντώνη Νικολή, ο οποίος επιστρέφει με αυτό το πυκνό, σύντομο πεζογράφημα. Γραμμένο το 2009, πριν δηλαδή από το μυθιστόρημα «Διονυσία» (2012), το νέο, σε κυκλοφορία, βιβλίο του Αντώνη Νικολή έρχεται να επιβεβαιώσει ένα ιδιαίτερο χάρισμα στο χτίσιμο κόσμων. Οι κόσμοι του Αντώνη Νικολή αντλούν μεγάλη δύναμη από μια παράλληλη ανάγνωση της καθημερινότητας και θέτουν στη διάθεση του αναγνώστη τη συνειρμική ανάκληση με τη συνεργασία όλων των αισθήσεων.
Οπως η «Διονυσία», έτσι και ο «Δανιήλ» είναι λογοτεχνικά κείμενα των πέντε αισθήσεων. Ο «Δανιήλ», που διαδραματίζεται στη Ρόδο με τις παράλληλες «οθόνες» της επίσκεψης στον χρόνο της εφηβείας μέσα από τα μάτια της ωριμότητας, αποθεώνει τη «σωματική» γραφή και ανάγει τη συνδρομή της όσφρησης, της αφής, της γεύσης, σε μείζονες κινητήριες δυνάμεις.
Εχει πολλά στρώματα ανάγνωσης ο «Δανιήλ», που δεν είναι ο ήρωας, αλλά που δρα ως κόμβος και άξονας. «Ηρωας» είναι ο αφηγητής, που ως ώριμος άνδρας πλέον, καθώς συναντά τους επίσης ώριμους παλιούς φίλους της εφηβείας, όλοι παντρεμένοι με παιδιά, ξεκινά μια καταβύθιση στον θαμπό, σχεδόν υπερρεαλιστικό, αισθησιακό χρόνο της εφηβείας.
Ο Δανιήλ ήταν μία περσόνα του μικρού τόπου. Είχε τα κλειδιά του χαμάμ, γυναικείου και ανδρικού, που σαν ναός γεμάτος ατμό μυεί τους εφήβους στον κόσμο των αισθήσεων. Αλλά δεν πρόκειται για μία ακόμη είσοδο στο τοπίο των φαντασιώσεων. Περισσότερο είναι το ανάγλυφο ενός ψυχοσωματικού περάσματος ανάμεσα σε δύο χρόνους, δύο εαυτούς και το ενδιάμεσο αμνιακό υγρό. Οι περιφερειακοί χαρακτήρες έχουν όλοι σάρκα, ακόμη και όταν είναι απλά σκαριφήματα, αποκτούν βάρος, έστω και ως σκιές. Η ντοπιολαλιά, άριστα δουλεμένη. Αλλωστε, ένα από τα χαρακτηριστικά του Αντώνη Νικολή είναι αυτή ακριβώς η εμμονή με τη γλώσσα, που ποτίζει την αναγνωστική εμπειρία και την οδηγεί ώς το τέλος.
Ο Θρασύβουλος, ο θείος του Δανιήλ, είναι μία μορφή της νουβέλας. Αποκομμένος από την πραγματικότητα, ζει σε μια κατάσταση απόλυτης ακαθαρσίας και νοσηρής συνύπαρξης ακόμη και με νεκρές γάτες. Αυτή η ακραία κατάσταση, που παρουσιάζεται στον αναγνώστη όταν πεθαίνει η αδελφή του Θρασύβουλου (με όλο το τελετουργικό του θανάτου σε μια μικρή κοινότητα), έχει μια ανεξήγητα μεγάλη, υπόγεια δύναμη. Το ανθρώπινο σώμα ως σαρκίο, με εκκρίσεις και αποφορά, το ανθρώπινο σώμα ως τοπίο κάλλους ή ηδονής πρωταγωνιστεί με έναν τρόπο στον «Δανιήλ». Μέσα από αυτό, απέναντι σε αυτό, δίπλα, πλησίον, από μέσα προς τα έξω και από έξω προς τα μέσα, το ανθρώπινο σαρκίο αποκτά οντότητα μέσα και έξω από τους ήρωες. Γίνεται ένα σχεδόν ψευδαισθητικό όχημα για την ανάγνωση του εαυτού σε τοπία μνήμης και παρόντος που συμπλέουν, συγχέονται και διαθλώνται. Ενα κείμενο που επενεργεί και μετά την ανάγνωση. Το εξώφυλλο είναι ένα δυνατό εικαστικό έργο της Πελαγίας Κυριαζή. Η απόλαυση της ανάγνωσης ενισχύεται από την αισθητική των εκδόσεων «Το Ροδακιό».