Την τύχη ενός από τα λιγοστά αρχιτεκτονικά μνημεία της Χαλκίδας καλείται να κρίνει η πολιτεία, για τρίτη φορά μέσα σε μία δεκαετία. Η Δημοτική Αγορά της πόλης, που μετράει περισσότερο από έναν αιώνα ζωής, βρίσκεται εδώ και έξι χρόνια εγκαταλειμμένη, με τον δήμο και φορείς της πόλης να ζητούν την κατεδάφισή της. Και αρχιτέκτονες, καθηγητές πανεπιστημίου και φορείς που υπερασπίζονται την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά να ζητούν τη διάσωσή της. Να σημειωθεί ότι ο υπουργός Πολιτισμού δεν υπέγραψε τον χαρακτηρισμό του συνόλου ως διατηρητέου, παρά τη θετική γνωμοδότηση από το ΚΑΣ και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων.
Η Δημοτική Αγορά Χαλκίδας είναι ένα κτιριακό συγκρότημα που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Ανεγέρθηκε σε δύο φάσεις: η πρώτη το 1883, σε νεοκλασικό ύφος. Και η δεύτερη το 1930, έπειτα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, σε μοντέρνο ρυθμό. Η αγορά λειτούργησε ανελλιπώς για έναν αιώνα, αποτελώντας κομμάτι της ζωής της πόλης. Το 1990, ο Δήμος Χαλκίδας, που είναι και ο ιδιοκτήτης της, ζήτησε και πέτυχε να εγκριθεί η κατεδάφισή της. Ομως η υπόθεση μπλοκαρίστηκε εξαιτίας αγωγών καταστηματαρχών που εξακολουθούσαν να βρίσκονται σε κτίρια της αγοράς. Περισσότερο από μία δεκαετία αργότερα, ο δήμος εκκένωσε την αγορά και ζήτησε εκ νέου την κατεδάφισή της. Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων επανεξέτασε την υπόθεση και προχώρησε στον χαρακτηρισμό του συνόλου του συγκροτήματος ως διατηρητέου. Ο δήμος προσέβαλε τον χαρακτηρισμό, που ακυρώθηκε πρόσφατα από το ΣτΕ για τυπικούς λόγους. Και έτσι η υπόθεση επανήλθε στην κρίση του ΚΑΣ και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ), που κατά πλειοψηφία αποφάσισαν να επιμείνουν στην κήρυξη, ως διατηρητέου, του συνόλου της Δημοτικής Αγοράς.
Κι ενώ όλα έδειχναν ότι η Δημοτική Αγορά Χαλκίδας είχε γλιτώσει από την μπουλντόζα, ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας μπλόκαρε την υπόθεση, αρνούμενος να υπογράψει τον χαρακτηρισμό (με την αιτιολογία ότι η απόφαση ελήφθη κατά πλειοψηφία) και παρέπεμψε για τρίτη φορά σε μία δεκαετία το θέμα στην επόμενη συνεδρίαση ΚΑΣ και ΚΣΝΜ στις 18 Δεκεμβρίου.
«Η αγορά έκλεισε πριν από 6 χρόνια, αλλά δεν έχει συντηρηθεί εδώ και δεκαετίες», εξηγεί ο κ. Βαγγέλης Αγγέλου, αρχιτέκτονας και μέλος της ομάδας των κατοίκων που κινητοποιούνται υπέρ της διάσωσης του συγκροτήματος. «Οι δήμαρχοι μίσθωναν τα καταστήματά της με εξευτελιστικά ενοίκια, χρησιμοποιώντας την προς άγραν ψήφων. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα κτίρια της αγοράς εγκαταλείφθηκαν. Οταν φάνηκαν τα πρώτα στατικά προβλήματα την εγκατέλειψαν πλήρως, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι στη Χαλκίδα να την αντιμετωπίζουν ως εστία μόλυνσης και να θέλουν να κατεδαφιστεί. Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να σεβαστούμε την ιστορία της πόλης και όχι να τη σβήσουμε. Η αναστήλωση της αγοράς και η επαναλειτουργία της δεν είναι ασύμφορες».
Με την άποψη αυτή συμφωνεί και η Monumenta, οργάνωση για την προστασία της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς. «Το επιχείρημά μου είναι απλό: Αν επισκεφθείς μια πόλη, θα επιδιώξεις να δεις το ιστορικό της κέντρο. Αν η Δημοτική Αγορά συντηρηθεί, μπορεί να ξαναγίνει σημείο αναφοράς στη Χαλκίδα», εκτιμά η κ. Ειρήνη Γρατσία, επικεφαλής της Monumenta. «Αναρωτιέμαι γιατί ο δήμος την άφησε να φθάσει σε αυτήν την κατάσταση».
Ο δήμαρχος Χαλκίδας, Χρήστος Παγώνης, επιβεβαιώνει την άποψη αυτή. «Η αγορά παρουσιάζει μια εικόνα απάνθρωπου τοπίου, που προσβάλλει την πόλη και την αισθητική μας. Είναι μια εκκρεμότητα που ταλαιπωρεί το κέντρο της πόλης εδώ και 20 χρόνια. Το 99% των πολιτών μας, ο εμπορικός και ο ξενοδοχειακός σύλλογος θέλουν να γκρεμιστεί, είναι σε άθλια κατάσταση, μια εστία μόλυνσης. Πρέπει να δώσουμε ένα τέλος. Ας μας πει το ΥΠΠΟ τι να κάνουμε». Στο ερώτημα γιατί ο δήμος οδήγησε σε αυτήν την κατάσταση τα κτίρια της αγοράς, που μετρούν έναν αιώνα ζωής, ο κ. Παγώνης δεν μπορεί να δώσει μια απάντηση. «Εγώ είμαι 2,5 μήνες δήμαρχος», λέει.