«Κάποιοι πελάτες που με κάλεσαν μέσω της εφαρμογής μού έδωσαν ραντεβού σε διαφορετικό σημείο από το οποίο βρίσκονταν. Είχε άλλα ταξί εκεί και φοβήθηκαν». Ο Α.Π., που ανήκει στην πρώτη φουρνιά οδηγών της Uber στην Αθήνα, μου αφηγείται, καθώς περιφερόμαστε στο κέντρο της πόλης σε μια μέρα ασταμάτητης βροχής και κυκλοφοριακής συμφόρησης, τους λόγους που τον ώθησαν να συνεργαστεί με την αμερικανική εταιρεία και τις ανησυχίες που αυτή η συνεργασία συνεπάγεται.
«Εψαχνα τρόπους να αυξήσω τη δουλειά μου», δηλώνει στην «Κ». Στο νοικιασμένο όχημα που οδηγεί παρέχεται και πρόσβαση σε δίκτυο Wi-Fi. Φαίνεται από τα λεγόμενά του ότι αντιπροσωπεύει μια πιο πελατοκεντρική φιλοσοφία από ό,τι είχε συνηθίσει μέχρι προσφάτως ο χρήστης ταξί στην Ελλάδα. Οπως παραδέχεται, το κλίμα που έχουν δημιουργήσει για την εταιρεία οι εκπρόσωποι του κλάδου τον έχει θέσει σε επιφυλακή. «Αν μας δώσουν αυτοκόλλητο από την Uber, δεν θα το βάλω στο αμάξι», λέει, ενώ προβληματίζεται για το ενδεχόμενο ψευδών κλήσεων από συνδικαλιστές που θα θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα παραδειγματισμού στους «συνεργάτες» της εταιρείας.
Ο ΣΑΤΑ έχει εξαρχής κηρύξει πόλεμο στην Uber – κι αυτό παρότι η εταιρεία δεν έχει λανσάρει στην Ελλάδα την πιο αμφιλεγόμενη υπηρεσία της, το UberX, που επιτρέπει σε μη επαγγελματίες αυτοκινητιστές να παρέχουν μεταφορικό έργο με τα προσωπικά τους Ι.Χ. «Δεν θέλουμε νταβατζήδες στο κεφάλι μας», δηλώνει στην «Κ» ο Κων. Δήμος, μέλος του ΣΑΤΑ, που κατηγορεί την Uber ότι παίρνει κρυφή προμήθεια από τις πιστωτικές κάρτες των πελατών της (από τη δοκιμαστική διαδρομή που έκανε η «Κ» πάντως, δεν προκύπτει κάτι τέτοιο).
Ο Α.Π. εκφράζει περιφρόνηση για τη στάση του ΣΑΤΑ. «Αυτά που υποστήριζαν τόσα χρόνια είναι που έφεραν την Uber στην Αθήνα», λέει. «Αν θέλει ο κ. Λυμπερόπουλος να βοηθήσει τον κλάδο, ας φτιάξει πιάτσες, ώστε να μην είμαστε σαν κυνηγημένοι και να τρώμε κάθε μέρα 80 ευρώ κλήσεις. Ας αντιμετωπίσει την κατάσταση στα ΚΤΕΛ του Κηφισού, όπου μια μικρή ομάδα οδηγών ελέγχει την ουρά, ακόμα και με απειλές βίας, και δεν αφήνει άλλους συναδέλφους να πάρουν καλές διαδρομές».
Επιπλέον, θεωρεί ότι η απειλή ακόμα και από την UberX είναι «υπερεκτιμημένη». «Πρέπει κάποιος να οργανωθεί για να το κάνει, δεν μπορεί να το κάνει ο καθένας». Ο ίδιος δηλώνει ότι αν έλθει στην Αθήνα η υπηρεσία, θα συμμετάσχει και σε αυτήν.
Οι θετικές πτυχές
Ο Νίκος Δρανδάκης, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της TaxiBeat, της πολλά υποσχόμενης ελληνικής εφαρμογής για την κλήση ταξί, αναδεικνύει τη θετική πτυχή της έλευσης της Uber στην Αθήνα και την Ελλάδα. «Ο ανταγωνισμός είναι καλό πράγμα», εξηγεί μιλώντας στην «Κ». «Εμείς δεν μπήκαμε στην αγορά αυτή για να πάρουμε ένα κομμάτι από την πίτα που υπήρχε. Μπήκαμε για να αλλάξουμε την αντίληψη του καταναλωτή για την αγορά του ταξί, να του δώσουμε επιλογή και μεγαλύτερα εχέγγυα ασφαλείας και ποιότητας – και να μεγαλώσουμε την πίτα. Η παρουσία ενός σημαντικού νέου παίκτη συμβάλλει στην αλλαγή νοοτροπίας και στη διόγκωση της αγοράς».
Εκμεταλλευόμενη τις βαθιές της τσέπες (η αποτίμησή της φτάνει πλέον τα 40 δισ. δολάρια), η Uber παρέχει σειρά κινήτρων σε πελάτες και οδηγούς στην Αθήνα για να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες της. Η πρώτη διαδρομή που κλείνει κάποιος μέσω της εφαρμογής είναι δωρεάν ώς τα 5 ευρώ (ώς τις 4 Ιανουαρίου) και έχει έκπτωση 20% για το υπόλοιπο της τιμής μέχρι νεωτέρας. Οι προσφορές αυτές δεν επηρεάζουν το ποσό που πληρώνεται ο οδηγός: το καλύπτει η εταιρεία, η οποία έδωσε κι ένα εφάπαξ μπόνους 50 ευρώ στους οδηγούς που συμμετείχαν εξαρχής στην είσοδό της στην αθηναϊκή αγορά.
Τα μεγάλα αποθέματα ρευστότητας είναι ένα ισχυρό όπλο, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από την Uber για να αποσπάσει συντριπτικά μερίδια της αγοράς από τον τοπικό ανταγωνισμό – είτε τις άλλες εφαρμογές είτε τα ραδιοταξί. Ο κ. Δρανδάκης πάντως δεν δείχνει να ανησυχεί. Οπως εξηγεί, σε περιφερειακές αγορές, όπως είναι της Αθήνας, η Uber (που έχει επεκταθεί πλέον σε 250 πόλεις) δεν έχει επιδείξει τάσεις επιθετικής τιμολογιακής πολιτικής.
Πληρωμές χωρίς μετρητά, και βαθμολόγηση
Η πιο σημαντική διαφορά της Uber από τις εφαρμογές που ήδη λειτουργούν στην Ελλάδα είναι ότι οι πληρωμές γίνονται χωρίς μετρητά – είτε με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα είτε μέσω λογαριασμού Paypal. Το πόσο που αναγράφεται στο ταξίμετρο στο τέλος της διαδρομής χρεώνεται απευθείας στον λογαριασμό του πελάτη και ο οδηγός πληρώνεται εβδομαδιαία από την Uber για τις διαδρομές που έκανε μέσω της εφαρμογής. Για τον κ. Δρανδάκη της TaxiBeat, αυτό είναι ουσιώδες μειονέκτημα του νέου παίκτη της ελληνικής αγοράς: «Η Ελλάδα είναι μια οικονομία των μετρητών. Ο κόσμος εδώ, ιδιαίτερα μετά έξι χρόνια κρίσης, αποφεύγει να χρησιμοποιεί πιστωτική κάρτα».
Εκτός από την άδεια οδηγού ταξί, ο υποψήφιος συνεργάτης της Uber πρέπει να οδηγεί αυτοκίνητο του 2006 ή νεότερο. Κατά τα άλλα, είναι ελεύθερος να συνεργάζεται και με τις άλλες υπάρχουσες εφαρμογές. H εταιρεία, όπως ανέφερε στην «Κ», δεν έχει σκοπό να επεκταθεί σε άλλα μέρη της Ελλάδας, ούτε έχει «άμεσα» σχέδια για την παροχή άλλων υπηρεσιών, πέρα από το UberTaxi.
Αυτό ίσως είναι συνέπεια των έντονων αντιδράσεων και των νομικών κωλυμάτων που έχει αντιμετωπίσει σε πολλές χώρες στην προσπάθεια προώθησης της UberX (των Ι.Χ.) και άλλων υπηρεσιών, ευθέως ανταγωνιστικών προς τα ταξί. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι με το νέο έτος θα απαγορεύσει τη λειτουργία της UberPop στη χώρα. Πρόκειται για υπηρεσία που χρησιμοποιούν περίπου 200.000 πελάτες, με οδηγούς που δεν έχουν άδειες επαγγελματιών αυτοκινητιστών, και με κόστος μειωμένο κατά 1/3 και περισσότερο έναντι των ταξί. Μόνο μέσα στον Δεκέμβριο, η λειτουργία της Uber ανεστάλη στο Νέο Δελχί (ύστερα από υπόθεση βιασμού για την οποία κατηγορήθηκε οδηγός της), ενώ δέχθηκε μηνύσεις ή εντολές αναστολής λειτουργίας σε Μαδρίτη, Πόρτλαντ, Σαν Φρανσίσκο, Λος Αντζελες και Μπανγκόκ.
Η αναμονή για την άφιξη του Α.Π. ήταν μεγάλη, σχεδόν 20 λεπτά, σχεδόν ένα τέταρτο μεγαλύτερη από την αρχική εκτίμηση της εφαρμογής. Αυτό έχει να κάνει με το ότι οι οδηγοί της εταιρείας είναι ακόμα λίγοι αλλά και με τις δύσκολες κυκλοφοριακές συνθήκες της ημέρας, ωστόσο -όπως λέει ο Α.Π.- η εφαρμογή χρήζει και τεχνικών βελτιώσεων όσον αφορά την εκτίμηση του χρόνου άφιξης. Πηγές της Uber δηλώνουν στην «Κ» ότι ο στόχος είναι να φτάνει το ταξί στον χρήστη σε έναν μέγιστο χρόνο 5 λεπτών.
Μια άλλη καινοτομία της Uber είναι η δυνατότητα που παρέχει και στον οδηγό να βαθμολογήσει τον πελάτη. Γενικότερα, η δυνατότητα που παρέχουν οι εφαρμογές αυτές στον οδηγό να γνωρίζει ποιος μπαίνει στο όχημα «είναι πολύ σημαντική, ιδιαίτερα τη νύχτα», τονίζει ο Α.Π. Η «Κ», πάντως, δεν έδωσε αφορμές, και βαθμολογήθηκε με άριστα.