«Δεν έχουμε ξεκινήσει ακόμα να σπέρνουμε. Περιμένουμε να δούμε κάτι χειροπιαστό». Ο Παύλος Μπογιαννίδης, πρόεδρος του Σωματείου Τευτλοπαραγωγών Κεντρικής Μακεδονίας, είναι ξεκάθαρος: οι δεσμεύσεις του υπουργού Ενέργειας και Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτη Λαφαζάνη –σε συνάντηση που είχε με τευτλοπαραγωγούς και εργαζομένους της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης στις 13 Φεβρουαρίου– ότι θα στηριχθεί η εταιρεία με κονδύλια ύψους 30 εκατ. ευρώ δεν αρκούν. Πρέπει οι δεσμεύσεις να γίνουν πράξη άμεσα, καθώς, όπως σημειώνει στην «Κ» ο κ. Μπογιαννίδης, η σπορά πρέπει να ξεκινήσει πριν από τα τέλη Μαρτίου, ειδάλλως χάνεται η χρονιά.
Τα δύο κύρια ζητήματα που απασχολούν τους παραγωγούς είναι οι οφειλές –σχεδόν 7 εκατομμύρια ευρώ– που ακόμα δεν τους έχουν καταβληθεί από την περυσινή καμπάνια και ο καθορισμός των τιμολογίων βάσει των οποίων θα πληρωθούν φέτος από την ΕΒΖ. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που υπάγεται στο υπερ-υπουργείο του κ. Λαφαζάνη και που χειρίζεται το θέμα, τα χρήματα αυτά (για τις οφειλές) θα έχουν βρεθεί ώς τις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας, ενώ θα έχουν καθοριστεί και τα νέα τιμολόγια. Σε ερώτηση της «Κ» από πού θα βρεθούν τα 6,8 εκατ. για τους τευτλοπαραγωγούς και, ακόμη περισσότερο, τα υπόλοιπα 23 εκατ. για την εξόφληση οφειλών στη ΔΕΠΑ και για αναγκαία κεφάλαια κίνησης για την επιχείρηση, δεν υπήρξε συγκεκριμένη απάντηση.
Σύμφωνα με τον Στέργιο Στράντζαλη, εκπρόσωπο των εργαζομένων στο εργοστάσιο του Πλατέος Ημαθίας –το μοναδικό της ΕΒΖ που παραμένει ενεργό– ο κ. Λαφαζάνης στη συνάντηση της 13ης Φεβρουαρίου δεσμεύτηκε επίσης ρητά ότι θα επαναλειτουργήσουν τα δύο εργοστάσια των οποίων η λειτουργία ανεστάλη πέρυσι (στις Σέρρες και στην Ορεστιάδα). Οι εργαζόμενοι στα δύο εργοστάσια –σχεδόν 90 τον αριθμό– εργάστηκαν πέρυσι στον Πλατύ, μειώνοντας τις ανάγκες για εποχικό προσωπικό. Σήμερα, όπως σημειώνει ο κ. Στράντζαλης, βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής, περιμένοντας τις πρωτοβουλίες της νέας κυβέρνησης. Σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, πάντως, δεν υφίσταται δέσμευση για την επαναλειτουργία των δύο εργοστασίων. Σημειώνεται ότι μελέτη της Kantor για λογαριασμό της διοίκησης της ΕΒΖ έκρινε ότι η εταιρεία δεν είναι οικονομικά βιώσιμη με τρία εργοστάσια.
Επιπλέον, πάντα σύμφωνα με τον εκπρόσωπο των εργαζομένων στο Πλατύ, ο κ. Λαφαζάνης είπε ότι θα επιχειρηθεί η αποδέσμευση της εταιρείας από τον ειδικό εκκαθαριστή, ο οποίος διαχειρίζεται τις τύχες της «κακής» Αγροτικής Τράπεζας, κατόχου του 82,3% της ΕΒΖ. Πηγές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης σημειώνουν ότι η αποδέσμευση θα προωθηθεί σε δεύτερη φάση –προέχει η αποπληρωμή των οφειλών– και ότι δεν είναι σαφές τι μορφή θα πάρει. Ο κ. Λαφαζάνης, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ανέφερε στη συνάντησή του με τους παραγωγούς και τους εργαζομένους ότι η Τράπεζα Πειραιώς, ο βασικός πιστωτής της ΕΒΖ, τελεί υπό δημόσιο έλεγχο. Ηταν ένα σαφές μήνυμα ότι θεωρεί πως οι αποφάσεις της τράπεζας σχετικά με τη Βιομηχανία Ζάχαρης πρέπει να ληφθούν με πολιτικά, όχι με τραπεζικά κριτήρια.
Υπενθυμίζεται ότι ο διαγωνισμός για την ιδιωτικοποίηση της ΕΒΖ έχει κηρυχθεί τρεις φορές άγονος. Κύκλοι της Τράπεζας Πειραιώς, στην οποία έχουν μεταβιβαστεί δάνεια της ΕΒΖ αξίας άνω των 130 εκατ. ευρώ –στη συντριπτική τους πλειονότητα μη εξυπηρετούμενα από το 2013–, εκφράζουν πλέον απαισιοδοξία για τις προοπτικές εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή. «Υπήρχε ενδιαφέρον από Γαλλία, από Σερβία, αλλά ο εκκαθαριστής ήθελε υψηλότερο τίμημα. Πρόσφατα, που τους επαναπροσεγγίσαμε, δεν υπήρχε ενδιαφέρον», σημειώνουν στην «Κ».
Οι αναπόφευκτοι αριθμοί
Η νέα κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να κυνηγήσει τα διαθέσιμα κοινοτικά κονδύλια για τους τευτλοπαραγωγούς. «Δίνουμε αγώνα για να αυξηθεί η συνδεδεμένη ενίσχυση πάνω από τα 50 ευρώ το στρέμμα», σημειώνουν αρμόδιες πηγές. Τέτοιου είδους ενισχύσεις μπορούν να καλύψουν τις απώλειες των αγροτών από τη μείωση της τιμής ανά τόνο που λαμβάνουν από την ΕΒΖ. Πέρυσι η τιμή ήταν 28 ευρώ τον τόνο, σύμφωνα με τον κ. Μπογιαννίδη (λίγο πάνω από το ελάχιστο των 26,29 ευρώ που ορίζει η Ε.Ε.), ενώ πριν από την κατάργηση των προστατευτικών δασμών το 2006 έφταναν και τα 40 ευρώ.
Εν τω μεταξύ, ωστόσο, η ΕΒΖ βυθίζεται βαθύτερα στη ζώνη της χρεοκοπίας. Το κόστος παραγωγής ζάχαρης της εταιρείας ανά τόνο το περασμένο έτος ήταν 900 ευρώ. Η τιμή πώλησης στην αγορά, κάτω από 500 ευρώ τον τόνο. Λόγω κλίματος και μικρών κλήρων, τα ελληνικά τεύτλα έχουν σημαντικά χαμηλότερο ζαχαρικό τίτλο από τα ευρωπαϊκά.
Μένει να φανεί πώς το όραμα Λαφαζάνη για την ανασύνταξη του κλάδου θα συμφιλιωθεί με τα αναπόδραστα αυτά οικονομικά δεδομένα.