Στο tripadvisor, την ιστοσελίδα που επισκέπτονται οι περισσότεροι ταξιδιώτες πριν από κάθε εξόρμηση, οι κριτικές είναι ενθουσιώδεις. «Πολύ θερμή υποδοχή και εξαιρετικό φαγητό!», «Εξαιρετική φιλοξενία, ένα σπίτι μακριά από το σπίτι», «Καταπληκτικό εστιατόριο, που δεν πρέπει να χάσετε» γράφουν για το Gostijo του Ψυρρή. Οπως ήταν αναμενόμενο, σε μεγάλο ποσοστό τα σχόλια προέρχονται από Ισραηλινούς πολίτες που δείπνησαν εκεί κατά τη διαμονή τους στην Αθήνα. Πρόκειται για το πρώτο -και μοναδικό- εστιατόριο στην ελληνική πρωτεύουσα που προσφέρει φαγητό kosher (ή αλλιώς κασέρ), δηλαδή πιάτα που είναι σύμφωνα με τον εβραϊκό νόμο. Δίπλα στο εστιατόριο, λειτουργεί και το μοναδικό μίνι μάρκετ στην Αθήνα όπου κάποιος μπορεί να αγοράσει προϊόντα κασέρ.
Το Gostijo άνοιξε και λειτουργεί ο ραβίνος Μέντελ Χέντελ με τη Γαλλίδα σύζυγό του Νεχάμα. «Είχαμε βρεθεί στην Ελλάδα πριν από 14 χρόνια με την οργάνωση Χαμπάντ (σ.σ. γνωστό χασιδικό κίνημα, η μεγαλύτερη θρησκευτική εβραϊκή οργάνωση στον κόσμο) που προωθεί εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο, προκειμένου να ανοίξουμε ένα παράρτημα στην Αθήνα» λέει ο κ. Χέντελ στην «Κ». «Ζώντας εδώ διαπιστώσαμε ότι υπήρχε ανάγκη για ένα kosher εστιατόριο. Ετσι πήραμε την απόφαση να το ανοίξουμε εμείς».
Το εστιατόριο προσφέρει κασέρ σεφαραδίτικη κουζίνα. Οπως εξηγεί ο κ. Χέντελ, κασέρ σημαίνει να είναι παρασκευασμένα με βάση τον εβραϊκό νόμο, δηλαδή να χρησιμοποιούνται συγκεκριμένα υλικά και ειδική προετοιμασία. Για παράδειγμα, δεν περιλαμβάνεται στο μενού χοιρινό και θαλασσινά, δεν αναμειγνύεται κρέας με γαλακτοκομικά, τηρείται ευλαβικά η καθαριότητα, ειδικά των λαχανικών ώστε να μην υπάρχουν έντομα στα φύλλα κ.ο.κ. «Με άλλα λόγια, κασέρ θα μπορούσε να γίνει οποιαδήποτε κουζίνα στον κόσμο, ακόμα και η κινεζική! Εμείς θέλαμε να συστήσουμε στους Αθηναίους τη σεφαραδίτικη κουζίνα, δηλαδή την κουζίνα των Εβραίων της Μεσογείου». «Gostijo» άλλωστε σημαίνει φίλεμα στα λαδίνο, την ιδιαίτερη γλωσσική διάλεκτο των Εβραίων της Μεσογείου. «Η κουζίνα είναι οικεία στους Ελληνες, αφού πολλά πιάτα προέρχονται από νησιά όπως η Ρόδος, από τη Θεσσαλονίκη, αλλά και από γειτονικές χώρες. Είναι παρόμοια κουζίνα με την ελληνική αλλά ταυτόχρονα διαφορετική. Κοντινές γεύσεις αλλά μοναδικές».
Ωστόσο, καθώς δεν υπάρχει στην Ελλάδα βιομηχανία που να πιστοποιεί τρόφιμα ως κασέρ (οι 5.000 του εβραϊκού πληθυσμού δεν είναι αρκετό κίνητρο, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδος), το ζευγάρι αναγκάζεται να εισάγει πολλά από τα προϊόντα. «Κάποια βασικά τα βρίσκουμε εδώ, αλλά τα περισσότερα τα φέρνουμε από Γαλλία και Ιταλία». Προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους Εβραίους επισκέπτες, ο Μέντελ και η Νεχάμα έχουν ανοίξει δίπλα στο εστιατόριο και μια μικρή αγορά με κασέρ προϊόντα.
Πολλοί εκτιμούν, πάντως, ότι σταδιακά η συγκεκριμένη αγορά θα ανοίξει, καθώς δεν είναι μόνο οι Εβραίοι που προτιμούν τα προϊόντα κασέρ, αλλά και μια ολοένα αυξανόμενη μερίδα καταναλωτών που επενδύουν στην ασφάλεια των τροφίμων. «Για παράδειγμα, το ψωμί κασέρ για να πιστοποιηθεί θα πρέπει να γνωρίζεις ένα προς ένα τα υλικά με τα οποία έχει φτιαχτεί. Αυτό είναι ένα πρόβλημα με τα σημερινά τρόφιμα που μπορεί να έχουν ίχνη από διάφορα συστατικά». Δεν είναι τυχαίο ότι ανάμεσα στους πιστούς πελάτες του εστιατορίου συγκαταλέγονται και πάρα πολλοί μη Εβραίοι Ελληνες.
Πρόσφατα έκανε την εμφάνισή του πάγκος με κρέας κασέρ και στη Βαρβάκειο Αγορά.
Ο τουρισμός «φέρνει» τα κασέρ
Στις ΗΠΑ, το 20% των τροφίμων που πωλούνται σε σούπερ μάρκετ έχουν πιστοποίηση Kosher. Προϊόντα κασέρ μπορεί κανείς να βρει και σε μεγάλα σούπερ μάρκετ της Αθήνας, αλλά όχι σε μεγάλη ποικιλία, ενώ οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αναζητήσουν στη συσκευασία κάποιο από τα διεθνή σήματα K, ΟΚ, ΟU, KF ή KLBD. Η πιστοποίηση Kosher χαρακτηρίζει περίπου 400.000 προϊόντα που παράγονται από 2.400 επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο, με βάση κανόνες που έχουν τις ρίζες τους στη Βίβλο και την εβραϊκή παράδοση. Η πιστοποίηση είναι ετήσια και χορηγείται από διάφορους οργανισμούς.
Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται έντονη κινητικότητα στην ελληνική αγορά για την παραγωγή πιστοποιημένων Kosher προϊόντων με στόχο την εξαγωγή τους. Πρόσφατα, ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης είχε προσκαλέσει, σε εκδήλωση στο Ηράκλειο, τον ραββίνο Alan Ira Silver, διευθυντή εταιρείας που παρέχει τη συγκεκριμένη πιστοποίηση, για την ενημέρωση εξαγωγικών επιχειρήσεων της Κρήτης όπου ήδη αναπτύσσουν δραστηριότητα στο Ισραήλ.
Πάντως, εκτός από τις εξαγωγές, αρκετοί προσανατολίζονται και στις εισαγωγές κασέρ τροφίμων, δεδομένης της εντυπωσιακής αύξησης του αριθμού των Ισραηλινών τουριστών στην Ελλάδα. Μόνο τα τελευταία τρία χρόνια υπολογίζεται ότι έχουν επισκεφθεί τη χώρα μας 1,2 εκατ. Ισραηλινοί, από τον Απρίλιο, οπότε «ανοίγει» η περίοδος των διακοπών στη χώρα μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου. Μάλιστα, εκτιμάται πως ο αριθμός τους φέτος θα φτάσει τις 800.000 από 212.466 το 2013.