Πανόραμα για το ευ επιχειρείν του μέλλοντος

Πανόραμα για το ευ επιχειρείν του μέλλοντος

5' 37" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Οι φοιτητές μου είναι η δύναμή μου – και η αδυναμία μου».  Παλιοί φοιτητές του στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών –ο ίδιος επιμένει στην προηγούμενη ονομασία, ΑΣΟΕΕ– θυμούνται τον Ιορδάνη Λαδόπουλο να επαναλαμβάνει συχνά αυτήν τη φράση.

Ο ιθύνων νους του «Πανοράματος Επιχειρηματικότητας και Σταδιοδρομίας», που θα λάβει χώρα στις 20-22 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, είναι ένας ιδιότυπος συνδυασμός ονειροπόλου και τεχνοκράτη. Παρότι συνταξιοδοτήθηκε το 2004, είναι σήμερα πιο δραστήριος από ποτέ, στην υπηρεσία της αποστολής στην οποία είναι ταγμένος εδώ και τέσσερις δεκαετίες: να φέρει το πανεπιστήμιο –και τους φοιτητές– πιο κοντά στις επιχειρήσεις.

Το «Πανόραμα», που το ξεκίνησε αφού πήρε σύνταξη, είναι η πιο ευρέως διαδεδομένη συνεισφορά του σε αυτόν τον σκοπό. Πρόκειται για το τέταρτο που διοργανώνει, με προσδοκίες να είναι το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα σε συμμετοχές (στο περυσινό, 156 εισηγητές μίλησαν σε 3.000 συνέδρους).

Στόχος του συνεδρίου, όπως αναφέρεται στον δικτυακό του τόπο, είναι «να ενημερώσει τους νέους μας για τις τάσεις και ευκαιρίες για επιχειρηματικότητα και απασχόληση που προσφέρουν δεκαπέντε κλάδοι της οικονομίας», αλλά και να αναδείξει «την “Αλλη Ελλάδα” της καινοτομίας και της εξωστρέφειας». Στο πλαίσιο του τριήμερου συνεδρίου, θα λάβουν χώρα 33 εισηγήσεις με τη συμμετοχή άνω των 150 ομιλητών, θα γίνουν workshops και θα πραγματοποιηθούν εγγραφές για τα Business Days – τις επισκέψεις φοιτητών και αποφοίτων σε μεγάλες επιχειρήσεις που ο κ. Λαδόπουλος διοργανώνει, σε διάφορες εκδοχές, εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Πέρυσι διεξήχθησαν 19 Βusiness Days, όπου συμμετείχαν 650 νέοι και νέες.

Ο κρίσιμος ρόλος

Ενας εκ των φετινών εισηγητών είναι ο Πάνος Παπάζογλου, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδος. Σε επικοινωνία που είχε με την «Κ» ενόψει του συνεδρίου, ο κ. Παπάζογλου τονίζει ότι για να ανταποκριθούν στον ρόλο τους ως κινητήριοι μοχλοί της ανάκαμψης οι Ελληνες επιχειρηματίες «πρέπει να ξεπεραστούν ορισμένες αγκυλώσεις του παρελθόντος, όπως η εσωστρέφεια, η εξάρτηση από το κράτος και η αναζήτηση προστασίας από τον ανταγωνισμό» και να τονωθούν η νεανική επιχειρηματικότητα και η καινοτομία. Οπως εξηγεί, «προς την κατεύθυνση αυτή, πρωτοβουλίες όπως το Πανόραμα Επιχειρηματικότητας μπορούν να διαδραματίσουν έναν εξαιρετικά κρίσιμο ρόλο. Το Πανόραμα αποτελεί χώρο γόνιμου διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών για το αύριο της υγιούς επιχειρηματικότητας».     

Ο κ. Λαδόπουλος χαρακτηρίζει «απαράδεκτη» την κυρίαρχη στάση που επικρατούσε τόσα χρόνια στη χώρα μας απέναντι στην επιχειρηματικότητα. Ωστόσο, διατηρεί την αισιοδοξία του. «Η κατάσταση έχει βελτιωθεί στα χρόνια της κρίσης» λέει. «Αρχίζει να καταλαβαίνει ο κόσμος –οι νέοι κυρίως– ότι χωρίς επιχειρηματικότητα δεν δημιουργείται πλούτος. Και αν δεν είσαι πλούσιος, δεν μπορείς να κάνεις κοινωνική πολιτική». Και προσθέτει: «Εγώ μύησα τους φοιτητές μου στη λογική του κέρδους. Αλλά συγχρόνως τους έκανα πάρα πολλά μαθήματα επιχειρηματικής ηθικής, ώστε να καταλάβουν ότι δεν νοείται κέρδος χωρίς κοινωνική αποδοχή».

Αυστηρός αλλά αγαπητός

Ως καθηγητής, ο κ. Λαδόπουλος δεν χαριζόταν στους φοιτητές. «Υπήρχε μεγάλη χαλάρωση όταν πήγα στη Σχολή. Η δική μου λογική ήταν “επιστροφή στα θρανία”», λέει. Ο Δημήτρης Σκούρτας, πρώην φοιτητής του και νυν βασικός του συνεργάτης, επιβεβαιώνει την απαιτητική φύση των μαθημάτων: «Οταν μπήκα στην ΑΣΟΕΕ το ’92, νόμιζα ότι θα απολάμβανα χαλαρή φοιτητική ζωή. Στο δεύτερο εξάμηνο, όμως, ξεκινήσαμε το μάθημά του και πάθαμε σοκ. Μας χώρισε σε ομάδες, με επικεφαλής τεταρτοετείς ομαδάρχες και εβδομαδιαία επίβλεψη, για να κάνουμε ένα project. Και δεν υπήρχε καμία δυνατότητα να αποφύγεις τη δουλειά».

Εκτός από σκληρή δουλειά, όμως, ο κ. Λαδόπουλος φρόντισε εξαρχής να προσφέρει κάτι διαφορετικό στους φοιτητές του – να κάνει το μάθημα συναρπαστικό αντί για αγγαρεία. Διάνθιζε συχνά τις παραδόσεις του με παρουσίες ξένων καθηγητών –«από την INSEAD, από την Αμερική», θυμάται– αλλά και ενεργών επιχειρηματιών, που έδιναν στους φοιτητές μία εκ των έσω εικόνα των προκλήσεων του επιχειρείν. Επιπλέον, όπως λέει, «σεβόμουν πάντα τον φοιτητή. Δεν υπήρχε περίπτωση να μπει φοιτητής στο γραφείο μου και να μη σηκωθώ».

Γι’ αυτούς και άλλους λόγους, κέρδισε από νωρίς –όπως περηφανεύεται– τους φοιτητές και μπόρεσε να εδραιώσει το αντισυμβατικό μοντέλο διδασκαλίας του παρά το ιδεολογικά εχθρικό κλίμα. «Υπήρχαν διαμαρτυρίες από κομματικές νεολαίες – έμπαιναν στο αμφιθέατρό μου και με κατηγορούσαν ότι έφερνα τις επιχειρήσεις στο πανεπιστήμιο», θυμάται. «Μερικές φορές μάλιστα ήταν και δικοί μου φοιτητές, που μου έλεγαν “πρέπει να πούμε και κάτι, κ. Λαδόπουλε”. Εγώ τους άκουγα και τους απαντούσα ευθέως. Και ποτέ δεν άφηνα τέτοιες διαφωνίες να επηρεάζουν τη σχέση μου μαζί τους ως φοιτητές».

Ο δάσκαλος που αφιερώθηκε στους φοιτητές

Ο μύθος του καθηγητή Λαδόπουλου είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τα τριήμερα «Συμπόσια Διοικητικής Σκέψης» που διοργάνωνε ετησίως από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 και ώς τη συνταξιοδότησή του το 2004, στους Δελφούς. Ολα ξεκίνησαν ένα Πάσχα το 1976, όταν ο «δάσκαλος», όπως έγινε με τα χρόνια γνωστός μεταξύ των φοιτητών του, πήρε μία ομάδα φοιτητών του να επισκεφθούν το εργοστάσιο της Πειραϊκής Πατραϊκής στην Πάτρα. «Στην επιστροφή είπα, “δεν περνάμε και από τους Δελφούς;”», λέει στην «Κ».

Ετσι, αυθόρμητα, ξεκίνησε μία ιστορία τριών δεκαετιών, την οποία τίμησαν με την παρουσία τους κορυφαίοι επιχειρηματίες διαδοχικών εποχών –ονόματα όπως Αβέρωφ, Κυριακόπουλος, Παπαλεξόπουλος, Παπαστράτος– αλλά και πολιτικοί που ξέφευγαν από τον θλιβερό μέσο όρο, από τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη ώς τη Μαριέττα Γιαννάκου. Τα τριήμερα αυτά συμπόσια, ωστόσο, δεν ήταν μόνο επιχειρηματικού ενδιαφέροντος. Γίνονταν επισκέψεις στον αρχαιολογικό χώρο και διαλέξεις επί πληθώρας θεμάτων, ενώ τα βράδια οργανώνονταν επικά γλέντια, υπό τη μουσική συγκροτημάτων που αποτελούνταν από φοιτητές του. «Φτάσαμε να πηγαίνουμε ακόμη και 800 άτομα» θυμάται ο καθηγητής.

«Ηταν οι πιο σημαντικές εμπειρίες της ζωής μου» αφηγείται από την πλευρά του ο Δημήτρης Ζησιμόπουλος, φοιτητής του «δασκάλου» στις αρχές της δεκαετίας του 1980, που επισκέφθηκε τους Δελφούς για πρώτη φορά το 1983 (και μετά πήγε άλλες τρεις φορές). Επιχειρηματίας στον χώρο του ψηφιακού μάρκετινγκ σήμερα, ο κ. Ζησιμόπουλος αναφέρεται στις εμπειρίες των Συμποσίων ώς το έναυσμα της πνευματικής και επιχειρηματικής του ανάπτυξης. Θυμάται έναν βιολόγο που μίλησε στους φοιτητές για τη σχέση μεταξύ της κοινωνίας των μελισσών και αυτής των ανθρώπων, για να αναδείξει τις αντιφάσεις της κομμουνιστικής θεωρίας. Θυμάται επίσης έναν ομιλητή που παρότρυνε τους συμμετέχοντες –αρχές της δεκαετίας του ’80, στις απαρχές της επανάστασης του PC– να μάθουν πώς λειτουργούν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές: «Μετά το Συμπόσιο εκείνο πήρα τον πρώτο μου υπολογιστή. Τα πρώτα μου χρήματα τα έβγαλα ως αυτοδίδακτος προγραμματιστής». «Ηταν μοναδικός ο κ. Λαδόπουλος, αφιέρωνε όλη του τη ζωή στους φοιτητές του» καταλήγει ο πρώην φοιτητής του, ο οποίος ακόμα και σήμερα τον επισκέπτεται τακτικά.

Μία πανομοιότυπη φράση χρησιμοποιεί ο Μανώλης Χλουβεράκης, πρώην διευθύνων σύμβουλος της Johnson & Johnson Ελλάδος –μιας από τις πολλές εταιρείες που επισκέφθηκε ο κ. Λαδόπουλος με τους φοιτητές του– και νυν πρόεδρος του Κέντρου Εθελοντών Μάνατζερ Ελλάδος (ΚΕΜΕΛ), που γνωρίστηκε με τον καθηγητή στις αρχές της δεκαετίας του ’90. «Εδινε τα πάντα για τους φοιτητές του, για να τους φέρει σε επαφή με την αγορά. Ηταν από τους πρώτους που κατάλαβε την ανάγκη, πέρα από τη θεωρία, να γνωρίσουν από κοντά τις επιχειρήσεις, τα προσόντα που αναζητούν», λέει στην «Κ» ο κ. Χλουβεράκης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή