Πώς γίνεται μια εξέταση DNA; Τι είναι τα εντυπώματα και τι σχέση έχουν με τα αποτυπώματα; Πώς μπορούν τα μαθηματικά να εμποδίσουν την εξάπλωση μιας επιδημίας; Πώς υπολογίζουμε τον χρόνο εξάπλωσης και το πόσα τελικά άτομα θα μολυνθούν; Μπορούμε να επιβιώσουμε στην Ανταρκτική; Είναι ο άνθρωπος φτιαγμένος από αστρόσκονη;
«Βεβαίως είμαστε φτιαγμένοι από αστρόσκονη, αφού είμαστε το αποτέλεσμα της εξελικτικής πορείας του σύμπαντος» απαντά, από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανητάριου και θεμελιωτής της εκλαΐκευσης του επιστημονικού λόγου στην Ελλάδα, κ. Διονύσης Σιμόπουλος. Η επιφυλλίδα που έγραψε στην «Κ» πριν από λίγες εβδομάδες υπό αυτό τον τίτλο είχε τέτοια απήχηση, όπως λέει, που αποφάσισε να την κάνει ομιλία για το δεύτερο φεστιβάλ επιστημών της Αθήνας, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, από τις 17 έως τις 22 Μαρτίου 2015.
Μερικά από τα παραπάνω ερωτήματα που θέτουν οι διοργανωτές του φεστιβάλ ίσως να φαίνονται εξωπραγματικά, άλλα κατανοητά και κάποια απολύτως εφαρμόσιμα. Αυτό διότι, αυτού του τύπου οι εκδηλώσεις, οι οποίες μέχρι πρότινος αφορούσαν ένα εξειδικευμένο κοινό περί την εκπαίδευση και την έρευνα, πλέον προσελκύουν πολλές και διαφορετικές κατηγορίες κοινού. Φαντασθείτε ότι στο φεστιβάλ με τίτλο «Επιστήμη και Τεχνολογία: από την έρευνα στην εφαρμογή», έχουν ήδη δηλώσει συμμετοχή έως σήμερα 8.000 μαθητές!
«Οταν το 1975 προσπαθήσαμε με τον Κώστα Καββαθά και τον δημοσιογράφο της “Κ” Πητ Κωνσταντέα να εκδώσουμε το πρώτο περιοδικό εκλαϊκευμένης επιστήμης, καταφέραμε να βγάλουμε μόλις εννέα τεύχη. Ομως, πιστεύω ακράδαντα ότι βάλαμε τον σπόρο γι’ αυτό που ακολούθησε. Το 2005 μέτρησα 15 τέτοια περιοδικά και σήμερα μαζικοποιείται πλέον» λέει ο κ. Σιμόπουλος.
Για έξι ημέρες, μικροί και μεγάλοι θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τον κόσμο της Επιστήμης μέσα από ομιλίες, πρωτότυπα θεάματα, όπως stand up comedy και συναυλίες, προβολές ταινιών, συζητήσεις και εικαστικές εκθέσεις. Στο φεστιβάλ συμμετέχουν 90 συνεργαζόμενοι φορείς, οι οποίοι θα παρουσιάσουν 170 διαφορετικές δράσεις, καλύπτοντας 200 ώρες προγράμματος.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Ιωάννης Πετσαλάκης, διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Θεωρητικής Φυσικής και Χημείας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών θα μιλήσει για μαθηματικά σχήματα που εμφανίζονται στη φύση, αλλά και στις κοινωνικές δομές και συμπεριφορές μας. Ο μαθηματικός του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Thomas Woolley, θα εξηγήσει πώς εξαπλώνονται οι επιδημίες ιών, αλλά και τα συστήματα αντιμετώπισής τους, σε διεπιστημονικό πάνελ με τη συμμετοχή του κοινού θα συζητηθεί το θέμα του Κηφισού ποταμού, ο γιατρός Αδριανός Γολέμης θα μιλήσει για την εμπειρία του στην Ανταρκτική, ενώ θα παρουσιαστεί και η χημεία πίσω από το πρώτο μοριακό μπαρ της Αθήνας!
Οπως γίνεται πάντοτε σε αυτές τις εκδηλώσεις, το κομμάτι της επιστήμης είναι ένα μόνο τμήμα των θεαμάτων που παρουσιάζονται και φέτος, ενώ έχει δοθεί μεγάλη βαρύτητα στην τεχνολογία με τη συμμετοχή ιδιωτικών φορέων και εταιρειών. Το τμήμα που δεν είχε αναπτυχθεί τα προηγούμενα χρόνια και φέτος παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε υποσχόμενα υψηλό επίπεδο, είναι αυτό της σχέσης τέχνης και επιστήμης. Η ομαδική έκθεση «ΜετροΛόγος» θα παρουσιάσει έργα εικαστικών πάνω στο αρχαιολογικό – μετρολογικό ανάγλυφο της Σαλαμίνας, ηχητικά τοπία και περιβάλλοντα, όπως και μουσικές παραστάσεις που διερευνούν έννοιες, όπως κβαντική μουσική και επαυξημένη πραγματικότητα.
«Τα τελευταία πενήντα χρόνια έχει αυξηθεί κατά 1,2 δισεκατομμύρια φορές η γνώση μας για τον κόσμο. Καθημερινά σήμερα χρησιμοποιούμε 50-60 αντικείμενα που αποτελούν προϊόν της διαστημικής έρευνας. Η λήψη αποφάσεων και η λειτουργία βασικών πτυχών της ζωής μας εξαρτάται πολύ περισσότερο από την επιστημονική γνώση και τεχνολογίες που δεν υπήρχαν έως και λίγες δεκαετίες πριν. Τόσο, ώστε να μη συγχωρείται πλέον το να μη γνωρίζει ο κόσμος μερικά έστω πράγματα» λέει ο κ. Σιμόπουλος.
Το δεύτερο επιστημονικό φεστιβάλ διεξάγεται με χορηγία επικοινωνίας της «Κ». Πληροφορίες για τα εργαστήρια, τα σεμινάρια και τις εκδηλώσεις στο http://www.athens-science-festival.gr/