Η κρίση δίνει και πάλι την ευκαιρία στην αρχιτεκτονική να επανέλθει στο προσκήνιο, αλλά μ’ έναν διαφορετικό τρόπο. Οχι πια στη λογική της υπερβολής, που επικράτησε τα προηγούμενα «καλά» χρόνια και αποθέωσε το εσωτερικό των κτιρίων σε βάρος του εξωτερικού, αλλά ως μια αναζήτηση του «λιγότερου». Η έκθεση «Τοπία τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα», που εγκαινιάζεται μεθαύριο στο Μουσείο της Ακρόπολης, διερευνά τον ρόλο του τουρισμού ως εργαλείο εκσυγχρονισμού της χώρας και παράλληλα την επίδραση της κρίσης στην αρχιτεκτονική της «βαριάς βιομηχανίας» της χώρας μας.
Στην έκθεση «ανακατασκευάζεται» σε φυσική κλίμακα το ελληνικό περίπτερο στην περσινή Biennalle της Βενετίας. Χωρίζεται σε δύο ενότητες: το Αρχείο 1914-2014, με έργα και μελέτες του τελευταίου αιώνα, και τα Νέα Εργα, προτάσεις 10 ελληνικών και 5 ξένων αρχιτεκτονικών γραφείων για μια σύγχρονη τουριστική κατοίκηση στο τοπίο μετά-την-κρίση. «Η έκθεση εξετάζει τον ρόλο του τουρισμού ως όχημα εκμοντερνισμού της χώρας και ως αναδιαμορφωτή του δομημένου περιβάλλοντος και της εθνικής ταυτότητας», εξήγησε χθες ο επιμελητής της έκθεσης, Γιάννης Αίσωπος. «Παράλληλα, ασχολείται με το πώς η κρίση μάς οδηγεί σ’ έναν ανασχηματισμό και την αναζήτηση ενός νέου παραδείγματος. Στη συνειδητοποίηση ότι έχουμε μειωμένους πόρους, φυσικούς και οικονομικούς, ότι πρέπει να σκεφτούμε το αποτύπωμα στο περιβάλλον».
Ο κ. Αίσωπος εκτιμά ότι η κρίση μπορεί να επαναφέρει την αρχιτεκτονική στον τουριστικό κλάδο. «Η αρχιτεκτονική έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Ο,τι παράγεται είναι σε περιοχές με τουριστική δραστηριότητα. Επομένως, αποτελεί μια ευκαιρία. Αυτό που ζήσαμε την προηγούμενη δεκαετία ήταν μια αναβάθμιση της διαδικασίας του εσωτερικού –με περισσότερες ανέσεις, τεχνολογικά gadgets κι άλλα– που απέκοψε το εσωτερικό των χώρων φιλοξενίας από το εξωτερικό. Σήμερα, μας δίνεται η ευκαιρία να φύγουμε από την εποχή της φαντασμαγορίας και να αναζητήσουμε το “λιγότερο”, παράλληλα με μια πνευματική ανασυγκρότηση ώστε να μην ιδωθεί ως “φτωχοποίηση”».
Την έκθεση υποστηρίζει το υπουργείο Περιβάλλοντος. «Η κρίση είναι μια χρυσή ευκαιρία να ξαναπιάσουμε το νήμα» εκτίμησε ο αναπληρωτής υπουργός, Γ. Τσιρώνης. Ερωτώμενος από την «Κ» σχετικά με τα προσφάτως νομοθετηθέντα τουριστικά μοντέλα, όπως οι σύνθετες τουριστικές κατοικίες, ο κ. Τσιρώνης απέφυγε τους αφορισμούς. «Δεν θέλω να μιλήσω οριζόντια, μπορεί κάποια από αυτά να είναι εξαιρετικά. Σε γενικές γραμμές, όμως, το να λέμε ότι θα πάμε σε μια χώρα με τέτοιο βαθμό υπερδόμησης και να λέμε ότι θα φτιάξουμε και άλλα τόσα δεν το θεωρώ λογικό» ανέφερε. «Αποστολή μας δεν είναι να γκρεμίσουμε ό,τι παραλάβαμε. Θα κάνουμε, όμως, ορισμένες άμεσες και κατεπείγουσες τροποποιήσεις, ώστε να σταματήσουμε πράγματα που δημιουργούν τετελεσμένα, και μετά θα ξεκινήσει μια ευρύτερη θεώρηση των χωροταξικών νόμων, της δασικής νομοθεσίας κ.λπ.».