«Υπήρχε η άποψη ότι η παρουσία σκαφών που θα μπορούσαν να σπεύσουν σε διάσωση ενεθάρρυνε τους ανθρώπους να ρισκάρουν το θαλάσσιο ταξίδι» έγραψε ο αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης Νικ Κλεγκ. «Αυτή η θεωρία αποδείχθηκε εσφαλμένη». Οποιοι είναι αποφασισμένοι να επιχειρήσουν το ταξίδι προς την Ευρώπη, θα το κάνουν, είτε περιπολούν σωστικά σκάφη στη Μεσόγειο είτε όχι.
Mετά την κατάργηση, τον Δεκέμβριο, της επιχείρησης Mare Nostrum, κατά την οποία σκάφη της ιταλικής ακτοφυλακής και ναυτικού κάλυπταν μια τεράστια θαλάσσια περιοχή, ώς και 30 μίλια από τις λιβυκές ακτές, οι πλόες στη Μεσόγειο συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση. Αυτό που παρουσίασε εκρηκτική αύξηση ήταν οι θάνατοι από πνιγμό. «Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΙΟΜ) υπολογίζει ότι το 2015, μέχρι στιγμής, έχουν υπάρξει 30 φορές περισσότεροι θάνατοι σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, οπότε είχαν καταγραφεί μόλις 56 θάνατοι» είπε ο εκπρόσωπος του ΙΟΜ Τζόελ Μίλμαν. «Φέτος έχουμε ήδη φθάσει τους 1.750. Φοβούμαστε ότι σε λίγες εβδομάδες θα έχουμε ξεπεράσει τον συνολικό αριθμό θανάτων του 2014, που ήταν 3.279 και μπορεί να φθάσουμε ώς και τους 30.000 ώς τα τέλη του χρόνου».
Το περιστατικό που συγκλόνισε την υφήλιο ήταν ο πνιγμός πολλών εκατοντάδων προσφύγων και μεταναστών σε αλιευτικό ανάμεσα στη Λιβύη, τη Μάλτα και τη Λαμπεντούζα, τα ξημερώματα της περασμένης Κυριακής. Μόλις 28 άνθρωποι προερχόμενοι κυρίως από χώρες της Αφρικής και το Μπανγκλαντές, διασώθηκαν. Τα θύματα υπολογίζονται στα 800-900, αν και ποτέ κανείς δεν θα μάθει, τον ακριβή αριθμό τους, γιατί το ναυάγιο συνέβη σε περιοχή που η Μεσόγειος έχει βάθος 400 μέτρα.
Η κατακραυγή οδήγησε τους Ευρωπαίους ηγέτες να πραγματοποιήσουν έκτακτη σύνοδο την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, αποφασίζοντας τον τριπλασιασμό των πόρων που διατίθενται στην επιχείρηση «Τρίτων» της ευρωπαϊκής υπηρεσίας προστασίας συνόρων (Frontex). Ετσι, μια αστυνομική επιχείρηση προστασίας των συνόρων θα αναλάβει, παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του επικεφαλής της Frontex, Φαμπρίτσε Λετζέρι, και αρμοδιότητες έρευνας και διάσωσης. Η νέα, διευρυμένη περιοχή ευθύνης της Frontex, που ώς τώρα περιοριζόταν στα 30 μίλια από τις ιταλικές ακτές, θα ανακοινωθεί συντόμως. Η Frontex θα ενισχυθεί, μεταξύ άλλων, με μία γερμανική φρεγάτα και ένα βρετανικό ελικοπτεροφόρο.
Την Πέμπτη, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ρέντσι έπεισε τους ομολόγους του να υιοθετήσουν απόφαση για την «κατάσχεση και καταστροφή» των σκαφών που χρησιμοποιούν οι διακινητές. Δεν είναι σαφές πώς θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., Φεντερίκα Μογκερίνι, θα επιχειρήσει να αποσπάσει σχετικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αν και η Ρωσία και η Κίνα θεωρείται απίθανο να συμφωνήσουν σε νέες στοχευμένες επιχειρήσεις στα λιμάνια της Λιβύης, δεδομένης της διασταλτικής ερμηνείας που δόθηκε στο ψήφισμα για την εφαρμογή «ζωνών απαγόρευσης πτήσεων» πάνω από τη Λιβύη το 2011. Το ψήφισμα αυτό ήταν η αρχή της δυτικής επέμβασης για την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, που βύθισε τη Λιβύη στο χάος στο οποίο βρίσκεται σήμερα. Οι προσπάθειες της Ε.Ε. για την αποκατάσταση κρατικής εξουσίας στη Λιβύη περιλαμβάνονται επίσης στις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι ηγέτες στη Σύνοδο της Πέμπτης.