Για υπέρβαση καθήκοντος καταδικάστηκε η ΕΛ.ΑΣ. από το Διοικητικό Πρωτοδικείο της Αθήνας σε μια υπόθεση που αφορά ενέργειες αστυνομικών των ΜΑΤ κατά τη διάρκεια εκτεταμένων επεισοδίων στο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο της 8ης Μαρτίου 2007. Ομάδες αναρχικών – αντεξουσιαστών είχαν, τότε, επιτεθεί με βόμβες μολότοφ, καδρόνια και σπασμένα μάρμαρα κατά αστυνομικών, ενώ είχαν πυρπολήσει το φυλάκιο του επόπτη στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη, υποχρεώνοντας τους ευζώνους να υποχωρήσουν προς τον περίβολο της Βουλής.
Η δικαστική απόφαση κοινοποιήθηκε τη 17η Μαρτίου 2015 στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και βρίσκεται στη διάθεση της «Κ». Την αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου είχε καταθέσει τον Νοέμβριο του 2007 φοιτήτρια, τότε, της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ η οποία είχε συμμετάσχει στο συλλαλητήριο και κατήγγειλε ότι ξυλοκοπήθηκε από άνδρες των ΜΑΤ, που έκαναν, μεταξύ άλλων, αντικανονική χρήση των κλομπ τους. Με την απόφασή του (σ.σ. τελεί σε γνώση του αρμόδιου υπουργού Γιάννη Πανούση) το Διοικητικό Πρωτοδικείο υποχρεώνει το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει στην ενάγουσα αποζημίωση 3.000 ευρώ.
Τα γεγονότα
Στην κινητοποίηση της 8ης Μαρτίου είχαν λάβει μέρος περίπου 6.000 διαδηλωτές, ανάμεσα στους οποίους και μπλοκ φοιτητών από τη Θεσσαλονίκη. Η πορεία είχε ξεκινήσει από τα Προπύλαια και είχε αρχικά ειρηνικό χαρακτήρα. Ωστόσο, έξω από τη Βουλή ομάδες κουκουλοφόρων είχαν επιτεθεί με σπασμένα μάρμαρα, καδρόνια και βόμβες μολότοφ κατά των αστυνομικών, ενώ είχαν πυρπολήσει το φυλάκιο στο Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη. Αστυνομικοί των ΜΑΤ είχαν απωθήσει και διασπάσει τους κουκουλοφόρους, ενώ μια ομάδα ειρηνικών διαδηλωτών είχε καταφέρει να ανασυγκροτηθεί και να παραμείνει στο πλακόστρωτο μπροστά στο Κοινοβούλιο. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας κι ενώ οι διαδηλωτές αποχωρούσαν από την πλατεία Συντάγματος, αστυνομικοί των ΜΑΤ τούς είχαν περικυκλώσει και καθηλώσει με τη χρήση χημικών, ενώ είχαν προχωρήσει στη σύλληψη 49 ατόμων, κυρίως φοιτητών από το «μπλοκ» της Θεσσαλονίκης.
Παρότι σε βάρος τους ασκήθηκαν βαριές διώξεις ακόμη και για συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης, όλοι οι συλληφθέντες αθωώθηκαν από το Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθήνας καθώς ούτε οι αστυνομικοί – μάρτυρες κατηγορίας είχαν επιβεβαιώσει ότι οι συλληφθέντες μετείχαν στα επεισόδια. Επιπλέον, το δικαστήριο είχε απορρίψει την έκθεση κατάσχεσης που είχε συντάξει η ΕΛ.ΑΣ. και η οποία εμφάνιζε τους συλληφθέντες να έχουν στην κατοχή τους πέτρες, μια βαριοπούλα, σφεντόνα, αντιασφυξιογόνες μάρκες κ.ά.
Για την ίδια υπόθεση (τα επεισόδια δηλαδή του Μαρτίου 2007) είχε διαταχθεί προκαταρκτική διοικητική εξέταση που ολοκληρώθηκε εξίμισι χρόνια αργότερα και κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οι καταγγελίες περί αλόγιστης χρήσης χημικών και τραυματισμό διαδηλωτών ήταν «υπερβολικές». Μάλιστα, στις 4 Φεβρουαρίου 2014 η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο. Αντίθετα, στην αγωγή της κατά του Δημοσίου, η τότε φοιτήτρια του τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ ανέφερε ότι «οι φοιτητές του ΑΠΘ με τους οποίους συνδιαδήλωνε είχαν προσπαθήσει να παραμείνουν όλοι μαζί και να αποφύγουν τα χημικά», ότι «περικυκλώθηκαν από την αστυνομία, με πολλούς εκ των εγκλωβισμένων φοιτητών να χάνουν την ισορροπία τους και να ποδοπατούνται», καθώς και ότι «δέχτηκαν πολλαπλά χτυπήματα από κλομπ στο κεφάλι» με συνέπεια η ίδια να διαγνωστεί αργότερα με περιτραυματική αμνησία.
Το Δημόσιο και η ΕΛ.ΑΣ. αντέτειναν ότι κατά τη διάρκεια των επεισοδίων «έγινε η απαραίτητη χρήση χημικών», ότι οι συλληφθέντες, και επομένως και η ενάγουσα, προέρχονταν από τους συμμετέχοντες στα επεισόδια, ότι η κινητοποίηση σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε ειρηνική κ.ά. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο έκρινε, τελικά, ότι «τα όργανα της ΕΛ.ΑΣ. υπερέβησαν τα άκρα όρια της διακριτικής τους ευχέρειας επιλέγοντας κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ένα δυσανάλογο και μη αναγκαίο μέτρο, όπως η χρήση δακρυγόνων μέσων καθ’ ον χρόνον ήταν δυνατή η χρήση ηπιότερου μέσου, όπως π.χ. των υπηρεσιακών τους ασπίδων». Το Δημόσιο καλείται να καταβάλει στην ενάγουσα αποζημίωση 3.000 ευρώ (αντί 50.000 ευρώ που διεκδικούσε).
Ομάδα Διαμεσολάβησης στις ειρηνικές διαδηλώσεις
Στη δημιουργία ειδικής μονάδας εντός της ΕΛ.ΑΣ. που θα έχει την ευθύνη αστυνόμευσης των διαδηλώσεων προσανατολίζεται η ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Στο θέμα είχε αναφερθεί, σε άτυπη συζήτησή του με δημοσιογράφους, ο αναπληρωτής υπουργός Γιάννης Πανούσης. Σύμφωνα με όσα είχαν γίνει γνωστά, η νέα μονάδα θα αστυνομεύει τις ειρηνικές διαδηλώσεις, ενώ στις περιπτώσεις επεισοδίων θα προβλέπεται, όπως και σήμερα, η εμπλοκή των ΜΑΤ που ωστόσο πρόκειται να μετονομαστούν. Με βάση τις αρχικές εισηγήσεις που δέχθηκε ο κ. Πανούσης, η νέα υπηρεσία θα αποκαλείται Ομάδα Διαμεσολάβησης και το προσωπικό της θα φέρει μπλε στολή, εμφανή διακριτικά, αλεξίσφαιρο και ατομικό οπλισμό «συν κλομπ» και ασύρματο, ενώ δεν θα φέρει εξάρτυση αυτοπροστασίας, όπως κράνη και ασπίδες. Το θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει τη λειτουργία της Ομάδας Διαμεσολάβησης βρίσκεται υπό επεξεργασία από συνεργάτες του κ. Πανούση και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός των επομένων δέκα ημερών, οπότε και θα υπάρξουν νεότερες ανακοινώσεις για το θέμα. Επιφυλάξεις, πάντως, για την αποτελεσματικότητα του εγχειρήματος εκφράζουν αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. με πολυετή εμπειρία σε θέματα διαχείρισης διαδηλώσεων και επεισοδίων στο κέντρο της Αθήνας.