Το αποκαλούμενο «αμαρτωλό ταμείο» –για όποιον θυμάται, ΕΤΕΡΠΣ το όνομά του– που επί 43 χρόνια λειτουργούσε ως χρηματοδοτική δεξαμενή κάθε είδους πολιτικών ρουσφετιών (συνήθως του εκάστοτε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ) έκλεισε τον προηγούμενο μήνα τις τελευταίες του χρηματοδοτικές εκκρεμότητες και έτσι πέρασε πλέον στην Ιστορία. Εκθεση ορκωτών λογιστών, που είχε διενεργηθεί στο πλαίσιο αντικατάστασης του ΕΤΕΡΠΣ από το «Πράσινο Ταμείο», την οποία φέρνει σήμερα στο φως η «Κ», αποκαλύπτει τον εξωφρενικό τρόπο διαχείρισης ενός κρατικού ταμείου την προηγούμενη δεκαετία. Ανάμεσα στους «ευεργετηθέντες», τοπικοί σύλλογοι, ναοί, δήμοι και κάθε είδους οργανώσεις…
Το Εθνικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ) ιδρύθηκε το 1972 και ήταν νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που υπαγόταν στο υπουργείο Δημοσίων Εργων (αργότερα ΥΠΕΧΩΔΕ). Στο ΕΤΕΡΠΣ κατέληγε μια σειρά από τέλη και πρόστιμα. Σύμφωνα με τον ιδρυτική του πράξη, σκοπός του ήταν η χρηματοδότηση της εφαρμογής πολεοδομικών σχεδίων και η επιδότηση ΟΤΑ «δι’ εκτέλεσιν έργων σχετιζομένων με την εφαρμογή των εν λόγω σχεδίων».
Στην πορεία, όμως, το ΕΤΕΡΠΣ δεν χρηματοδοτούσε μόνο πολεοδομικές μελέτες, αλλά οτιδήποτε μπορούσε να φέρει την ετικέτα «περιβάλλον» και βέβαια κάθε είδους ρουσφέτια. Η έκθεση εταιρείας ορκωτών λογιστών, που πραγματοποιήθηκε κατόπιν εντολής της τότε υπουργού Περιβάλλοντος Τίνας Μπιρμπίλη, αποκαλύπτει ένα μικρό μέρος (τους πιο πρόσφατους) των αποδεκτών. Σύμφωνα με την έκθεση, το ΕΤΕΡΠΣ «κληροδότησε» το 2011 στο «Πράσινο Ταμείο» 332 «ενεργές» υπουργικές αποφάσεις (για τις οποίες, δηλαδή, είχαν διενεργηθεί πληρωμές μέχρι τον Απρίλιο του 2011), προϋπολογισμού 42,7 εκατ. ευρώ και ακόμη 29 «ανενεργές» αποφάσεις, προϋπολογισμού 29,5 εκατ. ευρώ.
Ας δούμε τις «ενεργές» αποφάσεις. Ανάμεσα σε αυτές υπάρχουν ορισμένα σημαντικά ποσά: λ.χ. ένα εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη προγράμματος περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης μέσω καταχωρίσεων στα ΜΜΕ (απόφαση έτους 2007) και η διάθεση 7,1 εκατ. ευρώ στην Περιφέρεια Αττικής για αντιπλημμυρικά έργα (απόφαση 2009).
Επίσης, μεγάλο μέρος της λίστας του 2011 καταλαμβάνουν δήμοι και δημοτικές επιχειρήσεις (χωρίς ωστόσο να αναφέρεται στην έκθεση των ορκωτών λογιστών το ακριβές έργο). Δεν λείπουν όμως και αρκετά… παράδοξα, με τους παραλήπτες των κονδυλίων να απέχουν αρκετά από τον πολεοδομικό σχεδιασμό.
Για παράδειγμα, Σύνδεσμος Καλαβρυτινών Αθηνών – Πειραιώς (15.000 ευρώ, 2007), Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων (238.000 ευρώ), Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία πολιτιστικής δράσης Goldfish (380.000 ευρώ), Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ελληνίδων Μητέρων (3.000 ευρώ, 2008), Ομιλος Πρακτικής Σκοποβολής Φαρσάλων (20.000 ευρώ), Παγκόσμια Ομοσπονδία Φοιτητών Φυσικής (25.000 ευρώ), Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης – Μουσείο Βοτάνων (91.000 ευρώ), Διεπιστημονικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικών Ερευνών (80.000 ευρώ), Αθηναϊκό Αέριο Α.Ε. για εκδήλωση εορτασμού ημέρας περιβάλλοντος (80.000 ευρώ), Σπίτι του Ηθοποιού (200.000 ευρώ, 2007), Οικολογική Κίνηση Σερρών (15.000 ευρώ, 2008), Πολιτιστικός Σύλλογος Απανταχού Κανδηλιωτών Αιτωλοακαρνανίας «Ενωση Κανδηλιωτών» (20.000 ευρώ), Προοδευτικός Σύλλογος Τουρλαδαίων Αγιος Ανδρέας (20.000 ευρώ).
Επίσης δόθηκαν αρκετά χρήματα σε δήμους για την κάλυψη διαφόρων αναγκών τους: Δήμος Ολύμπου Λάρισας – γήπεδο Ολυμπιάδας (280.000 ευρώ), Δήμος Πειραιά – κάδοι ανακύκλωσης (240.000 ευρώ), Σύνδεσμος ΟΤΑ Μείζονος Θεσσαλονίκης – κάδοι ανακύκλωσης (160.000 ευρώ), Δήμος Αιανής Κοζάνης – ηλεκτροφωτισμός χώρου στάθμευσης (50.000 ευρώ), Δήμος Κιλκίς – φωτισμός πεζοδρομίων Σταυροχωρίου (120.000 ευρώ), Δήμος Αποστόλου Παύλου Ημαθίας – διαμόρφωση παιδικών χαρών 80.000 ευρώ, Δήμος Ζεφυρίου – κάδοι 32.000 ευρώ, Δήμος Συκεών Θεσσαλονίκης – προμήθεια μηχανημάτων 200.000 ευρώ. Για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών έλαβαν ποσά οι Δήμοι Βόρειας Κυνουρίας (135.000 ευρώ), Αμπελώνα Λάρισας (90.000 ευρώ), Περάματος (180.000 ευρώ), Σαρανταπόρου Λάρισας (90.000 ευρώ), Παπάγου (70.000 ευρώ).
Ανάμεσα στους ευεργετηθέντες ξεχωρίζει η Επιτροπή Κατασκηνώσεων Μαλακάσας του ΥΠΕΧΩΔΕ που έλαβε για ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου 367.520 ευρώ (2008) και 350.000 ευρώ (2009).
«Μικροποσά» σε μοναστήρια
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα μικρότερα ποσά, στα οποία κυριαρχούν ναοί και μοναστήρια. Πιο συγκεκριμένα: Ι.Μ. Ζωοδόχου Πηγής Αρείας Ναυπλίου 200.000 ευρώ, Ι.Μ. Αγίου Παντελεήμονα Σπερχειάδας Φθιώτιδας 80.000 ευρώ, Ι.Μ. Κερνίτσης 150.000 ευρώ (2008), Σταυροπηγιακή Μονή Ζωοδόχου Πηγής Χρυσοπηγής Χανίων 100.000 ευρώ, Ι.Μ. Αγίας Κυριακής Λουτρού Ημαθίας 90.000 ευρώ (2009).
Επίσης χρηματοδοτήθηκαν οι Μητροπόλεις Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων με 100.000 ευρώ (2008), Υδρας και Σπετσών με 150.000 ευρώ, Ζακύνθου με 100.000 ευρώ (2009) και η Ιερή Αρχιεπισκοπή Κρήτης με 150.000 ευρώ. Ανάμεσα στα «ιερά» κονδύλια ξεχωρίζει ο μητροπολιτικός ναός Αρκαλοχωρίου Ηρακλείου Κρήτης και η Μητρόπολη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου που με αποφάσεις του 2008 έλαβαν 300.000 ευρώ και 250.000 ευρώ αντίστοιχα. Στην έκθεση των ορκωτών λογιστών περιλαμβάνονται και 16 ναοί. Τα μεγαλύτερα ποσά συγκεντρώνουν οι ναοί Αγίου Νικολάου Λάρισας και Αγίου Γεωργίου Σταυρακίων Μαλεβιζίου Ηρακλείου με 80.000 ευρώ έκαστος, από 70.000 ευρώ οι ναοί Αγίου Νικήτα Κασσάνδρας Χαλκιδικής, Ζωοδόχου Πηγής Αιτωλοακαρνανίας, Τιμίου Σταυρού Εσταυρωμένου Ηρακλείου και 60.000 ευρώ ο ναός Αγίου Δημητρίου Γραμμενίτσας Αρτας.