Την περασμένη Κυριακή το απόγευμα μια ομάδα Ευρωπαίων ακτιβιστών, δημοσιογράφων και Σύρων προσφύγων στάθηκαν μπροστά στις γραμμές του τρένου, στα σύνορα της ΠΓΔΜ και ζήτησαν να εισέλθουν στη χώρα. Βάζοντας μπροστά παιδιά και μια ανάπηρη γυναίκα σε καροτσάκι, άρχισαν να φωνάζουν ρυθμικά το όνομα της χώρας. Η απάντηση των Σκοπιανών αστυνομικών ήταν σπρωξιές, χτυπήματα με κλομπ και βίαιη απώθηση. Η εικόνα αυτή είναι συνήθης πλέον στην περιοχή.
Περισσότεροι από χίλιοι άνθρωποι, μεταξύ αυτών οικογένειες με παιδιά, έγκυες και πρόσφυγες από τη Συρία, κρύβονται στο δάσος της Ειδομένης, με σκοπό να περάσουν τα σύνορα. Αυτό λένε οι «Γιατροί χωρίς Σύνορα», οι οποίοι έφτιαξαν κινητή μονάδα υγείας και δεξαμενή νερού βοηθώντας τους πρόσφυγες. Σύμφωνα με μαρτυρίες των εθελοντών γιατρών, αλλά και κατοίκων της περιοχής, ακριβώς πάνω στη συνοριακή γραμμή είναι ιδιαίτερα πυκνή η παρουσία ένοπλων Σκοπιανών, οι οποίοι απωθούν βιαίως τους πρόσφυγες, ενώ είναι άγνωστο αν πρόκειται για στρατιωτικά ή αστυνομικά κλιμάκια. «Δεν κοιτάνε αν είναι πρόσφυγες, οικογένειες με παιδιά, τους σπρώχνουν και τους στέλνουν πίσω», λένε οι εθελοντές των γιατρών. Σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία, οι αρχές των Σκοπίων οφείλουν να εξετάζουν κάθε περίπτωση ξεχωριστά και να αποδίδουν στους πρόσφυγες δικαίωμα παραμονής.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Ντέβνικ» των Σκοπίων, 2.000 πρόσφυγες έχουν επαναπροωθηθεί τις τελευταίες ημέρες πίσω στην Ελλάδα. Η εφημερίδα εξηγεί ότι οι συνοριακοί έλεγχοι εντάθηκαν αφότου η Ουγγαρία ανακοίνωσε την κατασκευή φράχτη στα σύνορά της με τη Σερβία και η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα επαναπροωθεί στο εξής τους πρόσφυγες πίσω στην ΠΓΔΜ. O εκπρόσωπος τύπου του υπουργείου Εσωτερικών της ΠΓΔΜ, Ιβο Κοβέτσκι, δικαιολόγησε την πολιτική των επαναπροωθήσεων, ισχυριζόμενος ότι η Ελλάδα δεν φυλάσσει τα σύνορά της.
Πηγές του ελληνικού υπουργείου Προστασίας του Πολίτη εξηγούν ότι οι εξάμηνες εξαιρέσεις απέλασης που ισχύουν για τους Σύρους πρόσφυγες συνοδεύονται από απαγόρευση προσέγγισης σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως στην Ειδομένη, επομένως οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που συνωθούνται εκεί παραβιάζουν το καθεστώς που τους έχει αποδοθεί.
Ωστόσο, οι «Γιατροί χωρίς Σύνορα» μιλούν για «ποτάμι ανθρώπων» που ξεκινάει από τα νησιά, περνάει από την Ειδομένη στα Σκόπια και συνεχίζει ώς τη Γερμανία ή άλλες χώρες της Βόρειας Ευρώπης. «Είναι τραγικό γιατί λίγα μέτρα πιο μέσα από τα σύνορα βρίσκεται ένα αστυνομικό τμήμα, και γνωρίζουν ότι όσοι φτάσουν ώς εκεί παίρνουν απέλαση εντός 72 ωρών, κάτι που τους επιτρέπει να φτάσουν στη Σερβία», λέει ο κ. Στάθης Κυρούσης, υπεύθυνος των «Γιατρών χωρίς Σύνορα» στην περιοχή.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα σερβικά σύνορα, όπου έχει στηθεί αυτοσχέδιος προσφυγικός καταυλισμός, τονίζουν μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο «Βαλκανικό πέρασμα». Σύμφωνα με στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, τον χειμώνα συνολικά 26 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ακολουθώντας τη σιδηροδρομική γραμμή ή το οδικό δίκτυο.
«Πρόκειται για ένα ποτάμι ανθρώπων που ανακατευθύνεται σε ακατάλληλες περιοχές και σπρώχνεται σε μέρη που δεν μπορούν να τους απορροφήσουν από αλλεπάλληλες λανθασμένες πολιτικές αποφάσεις», λέει ο κ. Κυρούσης. Ο ίδιος επισημαίνει ότι τόσο οι γιατροί όσο και πρωτοβουλίες ομάδων σε όλη τη διαδρομή από την Ελλάδα ώς τη Βόρεια Ευρώπη, παρέχουν πρώτες βοήθειες, όπως τροφή, νερό και αδιάβροχα στους πρόσφυγες, όμως απουσιάζει πλήρως η κρατική αρωγή. Η «Κ» απευθύνθηκε στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για στοιχεία σχετικά με τις επαναπροωθήσεις από την ΠΓΔΜ, ωστόσο έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχαμε λάβει απάντηση.