Την Παρασκευή το βράδυ, θεώρησα δημοσιογραφικό χρέος να πάω και στις δύο συγκεντρώσεις. Εκτός από τις προφανείς κοινωνικο-οικονομικές διαφορές, αυτό που εντυπωσίαζε ήταν το ρήγμα του χρόνου. Σε ποια δεκαετία ζουν όσοι διαδήλωσαν;
Στο στρατόπεδο του ΟΧΙ, ο παλμός και η μουσική είχαν αναφορές στην Επταετία και τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, σαν να γύριζε κανείς πίσω στο ‘70 και τα επαναστατικά προτάγματα. Το συναίσθημα έβραζε και ο θυμός ξεχείλιζε. Και μετά ερχόταν η εκτόνωση με τα παραδοσιακά νταούλια, τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Σωκράτη Μάλαμα. Από τα μικρόφωνα ακούγονταν συνθήματα για τη «μικρή χώρα που τα βάζει με τον πλανήτη των συμφερόντων», σαν το μικρό γαλατικό χωριό που κάνει τη Ρώμη να υποταχθεί. Υπήρχε τέτοιος συνωστισμός, που χρειαζόταν περίπου 25 λεπτά για να διασχίσει κανείς την πλατεία Συντάγματος από τη μία άκρη στην άλλη. Πολιτιστικά επικρατούσε η βαλκανική μας πτυχή.
Στο στρατόπεδο του ΝΑΙ, στο Καλλιμάρμαρο, η ατμόσφαιρα ήταν εντελώς διαφορετική. Ειδικά στην αρχή, ακούγονταν από τα μεγάφωνα ποπ σαχλοτράγουδα –σε κλίμα eighties– και μια γυναικεία φωνή που ούρλιαζε από το πουθενά «Μένουμε Ευρώπη». Πολλοί από τους συγκεντρωμένους δεν πρέπει να είχαν ξανακατεβεί σε συγκέντρωση και κρατούσαν τα σημαιάκια της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ελλάδας με αμηχανία.
Καλοβαλμένοι πολίτες, σίγουρα φοβισμένοι από τις εξελίξεις, κρατούσαν αποστάσεις ο ένας από τον άλλον σαν συνάθροισμα μονάδων και όχι σαν μια συμπαγή γροθιά, όπως στο Σύνταγμα. Δεν χρειαζόταν να δεις δημοσκόπηση για να καταλάβεις ποιος θα κέρδιζε. Η «ευρωπαϊκή» πλευρά που ποντάρει στη λογική και όχι στο θυμικό, την επανάσταση και το εθνικιστικό πνεύμα μοιραία θα μειοψηφούσε.