Ο παππούς τους είχε αλλαντοζυθοπωλείο στη Θεσσαλονίκη, ο πατέρας τους, Θοδωρής, εργάστηκε επί χρόνια ως στέλεχος πολυεθνικής εταιρείας τροφίμων, πριν ανοίξει τη δική του εταιρεία διανομής με προϊόντα Ελλήνων παραγωγών. Εκείνοι είχαν επιλέξει να τραβήξουν διαφορετικό δρόμο. Ο Θωμάς Δούζης σπούδασε Εφαρμοσμένη Πληροφορική, ο αδελφός του, Γιώργος, Μαθηματικά και άρχισαν να κάνουν σχέδια επαγγελματικής αποκατάστασης. Μέχρι που τους βρήκε η κρίση. Ηταν 2008. «Είχαμε τελειώσει τις σπουδές μας με φουσκωμένα τα μυαλά· όλοι μας έλεγαν ότι θα βρίσκαμε καλοπληρωμένη δουλειά σε πολυεθνική εταιρεία, θα γινόμασταν στελέχη, το μέλλον μας θα ήταν εξασφαλισμένο. Και μόλις βρεθήκαμε με το πτυχίο στα χέρια, έσκασε η “φούσκα”· η Ελλάδα διήνυε ήδη τα πρώτα χρόνια της ύφεσης», λέει ο Θωμάς. «Το σοκ ήταν τεράστιο. Ο σημερινός 18χρονος είναι προετοιμασμένος για τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει από εδώ και πέρα. Εμείς δεν ήμασταν. Είχαμε μεγαλώσει σε συνθήκες ευμάρειας -επίπλαστης, όπως αποδείχθηκε- και ευφορίας…»
Τα δύο αδέλφια έδειξαν καλά αντανακλαστικά στα νέα, δυσμενή δεδομένα. Αποφάσισαν να φτιάξουν το δικό τους brand με ελληνικά προϊόντα -«από μικρά εργαστήρια, συνεταιρισμούς και ρομαντικούς παραγωγούς», όπως λέει ο Γιώργος Δούζης-, συσκευασμένα με τη δική τους ετικέτα, τα οποία θα διανέμονταν από την εταιρεία του πατέρα τους. Ντεμπούτο έκαναν με βάζο μέλι από τη Θάσο, το οποίο ονόμασαν «Μέλισσας Εργον». Ακολούθησε μια φιάλη ελαιολάδου από το Κολυμπάρι Χανίων, το «Ελιάς Εργον». Και το ένα έφερε το άλλο: όσπρια, αλίπαστα, ζυμαρικά, γλυκά του κουταλιού, αρτοσκευάσματα. Η ERGON είχε μόλις γεννηθεί. Και τα… έργα της σύντομα βρίσκονταν στα ράφια αρκετών παντοπωλείων στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Το επόμενο βήμα δεν άργησε να γίνει.
«Βλέπαμε ότι εκείνη την εποχή τα Concept Stores στα πρότυπα του Κορρέ, της Apivita και του Mastihashop πήγαιναν πολύ καλά», εξηγεί ο Θωμάς. «Και σκεφτήκαμε: Γιατί να μην κάνουμε κάτι τέτοιο στη Θεσσαλονίκη; Το 2011, με χρήματα δανεικά από έναν θείο, ανοίξαμε το πρώτο μας ταπεινό κατάστημα. Ενα μήνα μετά, ήρθε μια πρόταση συνεργασίας από το Sani Resort: ήθελαν να ανοίξουμε εκεί ένα παντοπωλείο». Ομως ο χώρος που οι υπεύθυνοι του ξενοδοχείου έδειξαν στα δύο αδέλφια ήταν πολύ μικρός. Εκείνοι, χωρίς να το πολυσκεφτούν, αντιπρότειναν ένα νέο «μοντέλο»: ένα παντοπωλείο-μεζεδοπωλείο, σε διαφορετικό, μεγαλύτερο χώρο, με τον Δημήτρη Σκαρμούτσο να υπογράφει το μενού.
Το ένα στοίχημα μετά το άλλο
Το πείραμα πέτυχε. Σήμερα, η εταιρεία του 32χρονου Θωμά και του 29χρονου Γιώργου μετράει 1.200 προϊόντα από 150 Ελληνες παραγωγούς, 120 εργαζομένους, 300 σημεία πώλησης και 10 καταστήματα, όχι μόνo στην Ελλάδα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Πάρο, Σκιάθο, Ρόδο, Λευκάδα), αλλά και στο εξωτερικό (Λονδίνο, Βρυξέλλες). Παρά ταύτα, παραμένει οικογενειακή: ο Θοδωρής Δούζης και ο Ευριπίδης Χρυσοβιτσάνος, φίλος του Θωμά από τον στρατό, έχουν αναλάβει τις προμήθειες και τα logistics. H μητέρα των δύο αδελφών, Σοφία, βρίσκεται στο λογιστήριο. Ο Γιώργος είναι υπεύθυνος της λειτουργίας των καταστημάτων και ο Θωμάς «τρέχει» το κομμάτι του franchise. Αλλος ένας φίλος τους, ο Νίκος Γκέρος, έχει μπει στη μετοχική σύνθεση, έχοντας στην ευθύνη του τις εξαγωγές.
Τελευταίο επίτευγμά τους η ERGON Agora, που βρίσκεται στον αριθμό 42 της Παύλου Μελά, σε έναν ιστορικό χώρο για τη Θεσσαλονίκη, εκεί όπου κάποτε στεγαζόταν ο κινηματογράφος Ριβολί κι έπειτα το περιβόητο κλαμπ Loft και το κέντρο διασκέδασης Zaira. Στα 1.000 τετραγωνικά του απλώνεται ένας γαστρονομικός πολυχώρος, με ιχθυοπωλείο, κρεοπωλείο, μανάβικο, παντοπωλείο, φούρνο, καφέ κι έναν εξώστη που θα φιλοξενεί εκδηλώσεις, σεμινάρια μαγειρικής και οινογνωσίας. Η φήμη της ERGON και του Γιώργου έχει πλέον ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα. «Από την κρίση στην επιτυχία: πώς κάποιοι Ελληνες κέρδισαν ακριβώς επειδή δεν είχαν τίποτα να χάσουν» ήταν ο τίτλος ρεπορτάζ του CNN που έπλεκε το επιχειρηματικό εγκώμιο των αδελφών Δούζη, τον περσινό Ιούλιο. «Είναι από εκείνους τους Ελληνες που κατάφεραν να προσαρμοστούν στην κρίση και να δημιουργήσουν παρά τα αυστηρά μέτρα λιτότητας», είχε γράψει νωρίτερα ο Guardian.
Στα τέλη Αυγούστου, στην αλυσίδα της ERGON θα προστεθούν δύο ακόμη καταστήματα, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού: στο Μαϊάμι και στο Γουέστον της Φλόριντα. Τα έχουν αναλάβει ο Κώστας Γρηγορίου και ο Νίκος Θεοδώρου, δύο συμπατριώτες μας που πήγαν στις ΗΠΑ για σπουδές και αποφάσισαν να μείνουν. Εκεί, βέβαια, το κόνσεπτ του φαγητού δεν θα είναι το ίδιο, θα σερβίρεται μια πιο απλοποιημένη μορφή της κουζίνας, όπως μας εξηγούν τα δύο αδέλφια. Πώς να προτείνεις στους Αμερικανούς πειραγμένα ελληνικά πιάτα όταν δεν ξέρουν τα κανονικά;
Το ερώτημα είναι αναμενόμενο: Οταν η ποσότητα μεγαλώνει τόσο πολύ, πώς διατηρούνται τα στάνταρ στην ποιότητα; «Δεν αυξάνουμε την ποσότητα από κάθε παραγωγό, ενσωματώνουμε κι άλλους παραγωγούς στο δίκτυο. Αν, για παράδειγμα, υπάρχει μεγάλη ζήτηση σε παξιμάδια, θα αρχίσουμε να συνεργαζόμαστε με έναν ακόμη φούρνο που θα πληροί τις προϋποθέσεις μας», απαντά ο Θωμάς Δούζης.
Ποια είναι σήμερα η φιλοσοφία της ERGON; Ο Γιώργος είναι σαφής: «Αυτό που μας έφτιαξε και θα μας κρατήσει στο χρόνο είναι τα ίδια το προϊόντα μας και η ποιότητά τους: τα μαγαζιά μας είναι στημένα γύρω από αυτά, τα μενού επίσης, οι σεφ μας δουλεύουν πάνω στα προϊόντα, βλέπουν συνεχώς τις ανανεωμένες λίστες τους. Ακόμη κι ένα αναψυκτικό προσπαθούν να το αξιοποιούν – σε μια μαρινάδα ή σε ένα γλάσο, για παράδειγμα». Και τι φοβούνται για το μέλλον, πέρα από τα εμπόδια που βάζει στο επιχειρείν η οικονομική κατάσταση της χώρας; «Μήπως κάνουμε εμείς οι ίδιοι ένα μοιραίο λάθος, από το να χάσουμε τον προσανατολισμό μας μέχρι να μην αξιοποιήσουμε σωστά τις ευκαιρίες ανάπτυξης που κάθε τόσο προκύπτουν», ομολογεί ο Θωμάς. «Την απόφαση να ανοίξουμε το μαγαζί της Χαλκιδικής την πήραμε μέσα σ’ ένα βράδυ. Ηταν ρίσκο, αλλά πέτυχε. Σήμερα, λόγω του μεγέθους της εταιρείας, ο αντίκτυπος μιας λανθασμένης απόφασης θα είναι πολύ μεγαλύτερος».
Τι είναι η Endeavor
Είναι διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός στήριξης της επιχειρηματικότητας με γραφεία σε 20 και πλέον χώρες. Στόχος της Endeavor είναι να στηρίζει επιχειρηματίες που ηγούνται καινοτόμων εταιρειών με υψηλό ρυθμό ανάπτυξης σε διάφορους τομείς και μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα και πηγή έμπνευσης για άλλους. Μέσω του ισχυρού παγκόσμιου δικτύου κορυφαίων επαγγελματιών, όπως ο ιδρυτής του LinkedIn, Reid Hoffman, παρέχει πρόσβαση σε αγορές και σε χρηματοδότηση και στρατηγική καθοδήγηση για να αναπτυχθούν περαιτέρω και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Η Ελλάδα αποτελεί τον πρώτο ευρωπαϊκό σταθμό της και το γραφείο ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012. H ERGON εντάχθηκε στο δίκτυο Endeavor στο διεθνές πάνελ επιλογής (International Selection Panel – ISP) της Endeavor Global, που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη τον Αύγουστο του 2014.