Με την ανακοίνωση του κλεισίματος των τραπεζών και της επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, ο διευθυντής του Ιδρύματος Παιδικής Προστασίας Χατζηκώνστα, που βρίσκεται στο Χαλάνδρι, Λεωνίδας Δραγουμάνος, εκδήλωσε την ανησυχία ότι σύντομα μπορεί να ερχόταν σε δύσκολη θέση. Τα περισσότερα παιδιά που φιλοξενούνται ή λαμβάνουν βοήθεια από το ίδρυμα δεν είχαν ακόμη αναχωρήσει για τις καλοκαιρινές κατασκηνώσεις. Το εβδομαδιαίο κόστος για το χαρτζιλίκι τους έφτανε συνολικά τις 2.000 ευρώ, και ο κ. Δραγουμάνος φοβόταν ότι κάποια στιγμή θα αδυνατούσε να το καταβάλλει. «Τελικά αντέξαμε εκείνο τον καιρό. Είχαμε όμως προετοιμαστεί για κάθε ενδεχόμενο», λέει.
Το ίδρυμα είχε προνοήσει ώστε να μην εγκλωβιστεί στην επιβολή των capital controls. Είχε εξασφαλίσει για ορισμένο διάστημα μια μικρή ανάσα ρευστότητας, φυλάσσοντας μετρητά στο ταμείο του. Είχε διασπείρει σε τέσσερις τραπεζικούς λογαριασμούς άλλα ποσά για να καλύψει φορολογικές του υποχρεώσεις και να μεγιστοποιήσει τη δυνατότητα ανάληψης, ενώ με σχετικές αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου είχε αποκτήσει και τη δυνατότητα ηλεκτρονικών τραπεζικών συναλλαγών (e-banking). Βοήθησε και το γεγονός ότι η ιχθυόσκαλα το τροφοδοτούσε δωρεάν με ψάρια κάθε εβδομάδα. Η καθίζηση όμως της ελληνικής οικονομίας σταδιακά άρχισε να πλήττει και το Ιδρυμα Χατζηκώνστα, το οποίο συνδράμει σήμερα περίπου 300 παιδιά.
«Η ζημιά είχε ήδη γίνει. Δίναμε αγώνα επιβίωσης, όταν πριν από δύο χρόνια βοηθούσαμε 450 παιδιά, και πλέον αυτά μειώθηκαν στα 300», λέει στην «Κ» ο κ. Δραγουμάνος. Μέχρι τον Μάιο η κατάσταση φαινόταν να αλλάζει. Το ίδρυμα είχε καταφέρει να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό του. Από την εφαρμογή των capital controls, όμως, ανετράπη αυτή η θετική πορεία του. «Πλέον δεν ξέρω τι θα γίνει», τονίζει ο διευθυντής του Χατζηκώνστα.
Πρόβλημα με ακίνητα
Ενας από τους βασικούς πόρους ιδρυμάτων σαν και αυτό είναι η ακίνητη περιουσία τους. Από το 2010 και έπειτα, όμως, μια σειρά φόρων, επιβαρύνσεων και η κρίση στη μεσιτική αγορά μετέτρεψαν αυτά τα ακίνητα από πηγή πλούτου σε δυσβάσταχτο βάρος. Το 2013, όταν δέκα αγόρια από το Χατζηκώνστα έψαλαν τα κάλαντα στον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ο κ. Δραγουμάνος τού είχε πει ότι μέσα σε τρία χρόνια το ίδρυμα είχε πληρώσει πάνω από 2 εκατομμύρια ευρώ μόνο σε φόρους.
Οπως εξηγεί στην «Κ» ο διευθυντής του Χατζηκώνστα, από τα 33 ακίνητα του ιδρύματος σήμερα τα περισσότερα είναι σε ερειπιώδη κατάσταση ή κενά. Πριν από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων βρίσκονταν σε εξέλιξη τέσσερις διαγωνισμοί για μακροχρόνιες μισθώσεις, οι οποίοι τελικά πάγωσαν. «Ενας ακόμη διαγωνισμός για ενοικίαση προχώρησε, αλλά περιμένουμε τον Σεπτέμβρη για να δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση και εάν θα μπορεί ο ενοικιαστής να δώσει τα χρήματα που συμφωνήθηκαν», λέει ο κ. Δραγουμάνος. Αλλά και από όσα ακίνητα νοικιάζει το ίδρυμα τα έσοδα πλέον φτάνουν με το σταγονόμετρο. Από τα capital controls και έπειτα έχει εισπράξει το 20% των ενοικίων. «Υπήρξαν, βέβαια, και κάποιοι που τελικά μας πλήρωσαν με μετρητά», τονίζει. «Το ελληνικό Δημόσιο, όμως, δεν έχει πληρώσει ακόμα ενοίκια που μας οφείλει για το δεύτερο τρίμηνο του 2015».
Το Χατζηκώνστα, ένα από τα παλαιότερα ιδρύματα παιδικής προστασίας της χώρας, ξεκίνησε τη λειτουργία του ως ορφανοτροφείο αρρένων το 1853. Σήμερα λειτουργούν από αυτό τέσσερα προγράμματα υποστήριξης παιδιών. Στις εγκαταστάσεις του φιλοξενούνται εσωτερικοί οικότροφοι, αλλά και παιδιά που σε καθημερινή βάση μετά το σχολείο σιτίζονται και διαβάζουν εκεί μέχρι να τα παραλάβουν οι γονείς τους το βράδυ. Παράλληλα, στηρίζονται και άπορες οικογένειες με παιδιά. Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν περίπου 200 αιτήσεις για βοήθεια στην ολοκλήρωση της σχολικής φοίτησης παιδιών μονογονεϊκών ή πολύτεκνων οικογενειών.
Μέχρι και το τέλος του καλοκαιριού τα περισσότερα παιδιά του ιδρύματος βρίσκονται σε κατασκηνώσεις του Δήμου Αθηναίων. Οι μεγαλύτερες οικονομικές δυσκολίες ενδεχομένως να εμφανιστούν όταν αυτά επιστρέψουν με το άνοιγμα των σχολείων. Ο κ. Δραγουμάνος ανησυχεί για το μέλλον. Οπως λέει, με εγκύκλιο που εκδόθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, τον Ιούνιο αυξάνεται, μεταξύ άλλων, η φορολογία και για ιδρύματα σαν το Χατζηκώνστα. Και το βάρος, για μία ακόμη φορά, μετατοπίζεται στα παιδιά.