ΛΕΣΒΟΣ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Οι πιτσιρικάδες που παίζουν μπάλα στο Καρά Τεπέ –το οποίο είχε κατασκευαστεί για πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής– είναι τόσο συγκεντρωμένοι στο παιχνίδι, που μοιάζουν να μην επηρεάζονται απ’ όσα εκτυλίσσονται γύρω τους. Στο ανοικτού τύπου κέντρο φιλοξενίας, αν και η προσέλευση το μεσημέρι της Τρίτης ήταν για τα δεδομένα της Μυτιλήνης «περιορισμένη», συνεχίζονταν πυρετωδώς οι εργασίες για ανέγερση περισσότερων χημικών αποχωρητηρίων και προκάτ δωματίων, η ταυτοποίηση των προσφύγων, η διανομή των απαραίτητων από τις ΜΚΟ. Καθώς στον χώρο βρίσκονται πλέον αποκλειστικά πρόσφυγες από τη Συρία, διάχυτη είναι η ελπίδα εκ μέρους τους ότι σύντομα θα φύγουν για κάπου «καλύτερα». Πλάι τους, Γάλλοι εργάζονται στην ταυτοποίηση, Αμερικανοί και Ολλανδοί βοηθούν στην εγκατάσταση, συνθέτοντας μια ιδιότυπη Βαβέλ, όπου η συνεννόηση επιτυγχάνεται μόνο με λίγες αγγλικές λέξεις – κλειδιά.
Ανηφορίζοντας προς τη Μόρια, όπου παλιά λειτουργούσε Κέντρο Κράτησης Μεταναστών και σήμερα προωθούνται όλοι οι ξένοι πέραν των Σύρων, οι συνθήκες δυσχεραίνουν. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν κατασκηνώσει γύρω από τις παλαιές εγκαταστάσεις κάτω από τις ελιές, ενώ μια δαιδαλώδης ουρά έχει σχηματιστεί έξω από το κτίριο, με σκοπό την απόκτηση των απαιτούμενων εγγράφων. Η διανομή φαγητού έχει σταματήσει εδώ και 10 μέρες, οπότε στον περιβάλλοντα χώρο έχουν στηθεί καντίνες.
«Αφησα τα εστιατόριά μου και ήρθα να βοηθήσω», λέει στην «Κ» ο Σερίφ, βρετανικής υπηκοότητας αλλά πακιστανικής καταγωγής, που ήρθε οδικώς στην Ελλάδα. «Σταμάτησα στο Καλαί, δεν υπήρχε πρόβλημα, το ίδιο και στην Αυστρία και τη Σερβία», διηγείται πλάι σε άλλους Βρετανούς εθελοντές. Δίπλα τους είναι αναρτημένες σε τρεις γλώσσες οι πραγματικές τιμές προϊόντων και υπηρεσιών για τον έλεγχο της αισχροκέρδειας (5 ευρώ το μπουκαλάκι νερού, 3 η φόρτιση κινητού, 6 το ντους ζητούν επιτήδειοι).
Βετεράνοι, βέβαια, στην εθελοντική προσφορά παραμένουν οι Μυτιληνιοί, που εδώ και τρία χρόνια έχουν στήσει το Χωριό «Ολοι μαζί» στο παλιό ΠΙΚΠΑ. Στα υπάρχοντα σπιτάκια φιλοξενούνται οικογένειες, άτομα με αναπηρία, άνθρωποι των οποίων οι οικονομίες έχουν σωθεί. Στο κεντρικό κτίριο, υπάρχουν πλυντήρια και κουζίνα –όλα δωρεές– ενώ γιατρός και νοσηλευτής δίνουν καθημερινά το «παρών». Η Χέμπα και ο Φάμπι, νεαρό ζευγάρι από τη Συρία, κάθονται έξω από το σπιτάκι τους, πίνουν «μάτα» και προσφέρουν μουστοκούλουρο. «Κάθε δύο-τρεις ώρες ποτίζουμε, σκαλίζουμε», λένε στην «Κ» δείχνοντας τον περιποιημένο κήπο τους. «Εμείς θέλουμε να μείνουμε Μυτιλήνη, εδώ οι άνθρωποι είναι χαμογελαστοί και μας βοηθούν». Σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία, 68% των αφιχθέντων είναι άνδρες, 18% παιδιά και 12% γυναίκες. Τους ασυνόδευτους ανηλίκους –που δεν είναι πλέον μόνο αγόρια– αναλαμβάνει το ΚεΠΥ (Κέντρο Πρώτης Υποδοχής), που διαθέτει τις πιο σύγχρονες υποδομές και προσφέρει τη μεγαλύτερη ασφάλεια για τα παιδιά, έως ότου αυτά μεταφερθούν σε κάποια δομή ανηλίκων στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Μπορεί ο καιρός να έχει περιορίσει τις αφίξεις, αλλά οι ανθρώπινες απώλειες συνεχίζονται. Νωρίς το πρωί της Τετάρτης, μια 34χρονη μητέρα αγκαλιά με το 2χρονο παιδί της έχασαν τη ζωή τους όταν αναποδογύρισε η βάρκα τους. Το Λιμενικό περισυνέλεξε 48 συνεπιβάτες τους, ενώ αργότερα έλαβε σήμα για δύο ακόμα ναυάγια, από τα οποία διέσωσε 40 και 153 ανθρώπους.
Λάθος υπολογισμοί
«Ελληνικές και διεθνείς ΜΚΟ πέσαμε έξω στους υπολογισμούς», σχολιάζει ο διευθυντής της ΜΚΟ Solidarity NOW, κ. Επαμεινώνδας Φαρμάκης, που επισκέπτεται ανά 15 μέρες το νησί, «λέγαμε ότι οι 40.000 πρόσφυγες θα διπλασιαστούν, αλλά έχουν ήδη περάσει 350.000, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες άλλοι 100.000 έχουν ήδη δρομολογήσει το ταξίδι τους». Το Solidarity NOW έχει διαθέσει έως σήμερα 6 εκατ. ευρώ σε προγράμματα για το μεταναστευτικό, υποστηρίζοντας με 900.000 ευρώ την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής για τη δημιουργία δύο κινητών ιατρικών μονάδων σε Λέρο και Κω, με 150.000 ευρώ την Εθνική Υπηρεσία Ασύλου για τη δημιουργία νέων Κέντρων και με 500.000 ευρώ τη Διεθνή Επιτροπή Διάσωσης. Παράλληλα, το Δ.Σ. του Ιδρύματος «Στ. Νιάρχος» ανακοίνωσε τη συμβολή του στην καταπολέμηση του προσφυγικού με τη δωρεά 750.000 ευρώ σε ΜΚΟ (Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και Διεθνή Επιτροπή Διάσωσης).