Επιχείρηση – «κάθαρση» στον Ασωπό

Επιχείρηση – «κάθαρση» στον Ασωπό

5' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα Οινόφυτα είναι για τους περισσότερους ένα όνομα σε μια πινακίδα της εθνικής οδού. Αν δεν εργάζεσαι σε μια από τις εκατοντάδες βιομηχανίες της περιοχής, δεν έχεις λόγο να την επισκεφθείς. Πόσω μάλλον, να περιπλανηθείς στα φιδωτά, γεμάτα λακκούβες δρομάκια που εξυπηρετούν τεράστια εργοστάσια, αλλά και τους αγρότες που κατά παράδοξο τρόπο συνυπάρχουν στην περιοχή. Κι έτσι αυτό το ήσυχο χωριό της Βοιωτίας, όπως και η γειτονική Οινόη και το Σχηματάρι έζησαν για δεκαετίες μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Μέχρι πριν από 15 χρόνια, όταν μια μικρή ομάδα ανθρώπων με επικεφαλής τον χημικό Θανάση Παντελόγλου και αργότερα τον ιερέα Γιάννη Οικονομίδη έφεραν στο φως ένα έγκλημα που συντελούνταν από το ’70 στην περιοχή: τη ρύπανση του Ασωπού ποταμού, των υπογείων υδάτων και του υπεδάφους από τις βιομηχανίες με θανατηφόρα τοξικά. Εκτοτε ξεκίνησε ένας συστηματικός αγώνας, ο οποίος έδωσε κάποιες λίγες αλλά σημαντικές νίκες -με κυριότερη την αναγνώριση του προβλήματος από την Πολιτεία και την τεκμηρίωση των επιπτώσεων στην υγεία των κατοίκων- αλλά επί της ουσίας δεν κατάφερε να αλλάξει πολλά.

Παρέμβαση

Πριν από ένα δεκαήμερο, ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας, Κώστας Μπακογιάννης έφερε και πάλι την υπόθεση του Ασωπού στο προσκήνιο. Εδωσε σε διαβούλευση μια πρόταση για την οργάνωση της βιομηχανικής περιοχής, τον εντοπισμό των πηγών ρύπανσης, την παρακολούθηση της υγείας των κατοίκων και της κατάστασης του περιβάλλοντος. Πρώτο βήμα, να χαρακτηριστεί η περιοχή «βιομηχανικό πάρκο εξυγίανσης», μια κατηγορία του νόμου (ν. 3982/11) που δημιουργήθηκε για να διευκολύνει περιοχές όπου υπάρχουν άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις να «συμμαζευτούν». «Δεν είναι ρεαλιστικό να προτείνεις τη μετακίνηση των βιομηχανιών» λέει στην «Κ» ο κ. Μπακογιάννης. «Θέλουμε να μετατρέψουμε τη σημερινή, άναρχη κατάσταση σε μια οργανωμένη βιομηχανική πόλη, με τις απαραίτητες υποδομές. Το εύρος του επιχειρηματικού πάρκου θα εξαρτηθεί από τις πολεοδομικές και χωροταξικές ανάγκες που θα προκύψουν και από την οικονομική μελέτη βιωσιμότητας».

Η αλήθεια είναι ότι θα χρειαστεί πολλή δουλειά (και σημαντικοί πόροι) για να «συμμαζευτεί» η σημερινή κατάσταση. Η βιομηχανική περιοχή των Οινοφύτων στερείται αποχέτευσης (τόσο για τα αστικά, όσο και για τα βιομηχανικά λύματα) και βιολογικού καθαρισμού, σωστού οδικού δικτύου και άλλων στοιχειωδών υποδομών. Πώς θα χρηματοδοτηθεί το φιλόδοξο εγχείρημα; «Οι υποδομές θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν με τη συμμετοχή των υφισταμένων βιομηχανιών ή ιδιοκτητών γης, οι οποίοι επί της αρχής έχουν τοποθετηθεί θετικά, αλλά και από πόρους από το νέο ΕΣΠΑ» λέει ο κ. Μπακογιάννης. «Στόχος είναι το επιχειρηματικό πάρκο να οριοθετηθεί σε ένα έτος προκειμένου να συγκροτηθεί ο φορέας που θα αναλάβει την υλοποίηση. Δεν μπορούν όλα να γίνουν μέσα σε ένα ή δύο χρόνια, πρέπει όμως να ξεκινήσουμε».

Σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη, το εγχείρημα κοστολογείται (εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια), ωστόσο οι σχετικές εκτιμήσεις δεν είναι ακόμα δημοσιοποιήσιμες. Η μελέτη βιωσιμότητας εκπονείται από την Περιφέρεια.

Ενα ενδιαφέρον σημείο στις προτάσεις της Περιφέρειας είναι η ανάθεση, μέσω διεθνούς διαγωνισμού «έρευνας» για την ανεύρεση των πηγών ρύπανσης. Η πρόταση αυτή, σε συνδυασμό με μια αναφορά στην πρόταση περί «περιορισμού και εν τέλει διακοπής της τροφοδότησης του υδροφόρου ορίζοντα με βαρέα μέταλλα και άλλους ρύπους και ειδικά με εξασθενές χρώμιο» προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς από κάποιους θεωρήθηκε ότι δίνει «συγχωροχάρτι» στις βιομηχανίες της περιοχής. «Σύμφωνα με τους ελέγχους που πραγματοποιούν οι υπηρεσίες μας, δεν υπάρχουν τώρα μονάδες που να χρησιμοποιούν εξασθενές χρώμιο», αναφέρει ο κ. Μπακογιάννης. «Ελεγχοι γίνονται, αν και θα ήθελα να είναι πιο συστηματικοί. Ολο το βάρος έχει πέσει στην Περιφέρεια, αφού το Παρατηρητήριο που ίδρυσε το ΥΠΕΚΑ δεν λειτούργησε ποτέ, το ΙΓΜΕ αγνοείται, οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος είναι ελάχιστοι. Αρα "κλειδί" στην πρότασή μας είναι ο διαγωνισμός για τον εντοπισμό των πηγών ρύπανσης, με τη βοήθεια του ελεγκτικού μηχανισμού της Περιφέρειας.

Οποιος εξακολουθεί να ρυπαίνει τον Ασωπό, ή έθαψε βιομηχανικά απόβλητα στο οικόπεδό του, θα εντοπιστεί και θα πληρώσει. Στην πραγματικότητα κανείς δεν θέλει να ασχοληθεί με το θέμα του Ασωπού, είτε γιατί είναι δύσκολο, ή γιατί υπάρχουν εξαρτήσεις και πολιτικό κόστος. Ο ένας ρίχνει το μπαλάκι στον άλλο. Αυτός ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει, γι’ αυτό η Περιφέρεια ανέλαβε την ευθύνη αλλά και το ρίσκο».

Ο δήμος Τανάγρας (που περιλαμβάνει την περιοχή από το Δήλεσι και τα Δερβενοχώρια έως το Σχηματάρι και τα Οινόφυτα) είναι συμμέτοχος στο φιλόδοξο εγχείρημα. «Αν υπάρξει η πολιτική βούληση, είναι μια ευκαιρία να λυθεί οριστικά το πρόβλημα του Ασωπού», υπογραμμίζει ο δήμαρχος, Βασίλης Περγαλιάς. Ποια είναι η κατάσταση λοιπόν; «Δεν γνωρίζουμε αν οι βιομηχανίες εξακολουθούν να ρυπαίνουν. Αυτοί μας λένε ότι δίνουν τα απόβλητα σε εταιρείες, οι οποίες τα διαχειρίζονται σωστά, αλλά ποιος μπορεί να τους ελέγξει; Ο δήμος έχει μόνο έναν χημικό μηχανικό και κάθε τόσο τον στέλνουμε στις "μπούκες" (σ.σ. μεγάλοι αγωγοί αποχετεύσεων στο ποτάμι) και παίρνει δείγματα. Κάθε "μπούκα" έχει 25-30 εργοστάσια. Πέρυσι για παράδειγμα βρήκαμε ρύπανση από μια "μπούκα", στείλαμε τα στοιχεία στον εισαγγελέα, στις αρχές, αλλά δεν έγινε κάτι γιατί δεν μπορείς να καταλάβεις ποιος από όλους τα έριξε».

Ο άλλος πόλος

Οι βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή παρακολουθούν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις. Ο κ. Ηλίας Μητρατζούλιας είναι ο διευθυντής μιας από αυτές, της μονάδας παραγωγής της εταιρείας τροφίμων Παπαδοπούλου στα Οινόφυτα. «Οι βιομηχανίες και οι κάτοικοι της περιοχής είναι θύματα της έλλειψης σχεδιασμού» λέει. «Οταν πρωτοήρθα εδώ και έμαθα ότι τα εργοστάσια έχουν ακόμα βόθρους, ότι δεν υπάρχει κεντρικό αποχετευτικό σύστημα ούτε καν για τα αστικά λύματα, δεν το πίστευα!» αναφέρει. «Η τελευταία φορά που η Πολιτεία ασχολήθηκε με τον Ασωπό ήταν το 2010. Οι υγιείς βιομηχανίες της περιοχής ανησυχούν για την κατάσταση, γιατί όσο παραμένει ανεξέλεγκτη μπορεί να υπάρξει μια οριζόντια απόφαση που να μας επηρεάσει όλους, είτε ευθυνόμαστε, ή όχι. Τι πρέπει να γίνει; Να εφαρμοστούν οι μελέτες που έχουν έως τώρα γίνει. Οχι άλλες μελέτες, είναι χάσιμο χρόνου και χρήματος».

Ο παπα-Γιάννης Οικονομίδης, πάντως, αντιμετωπίζει με επιφυλακτικότητα τις εξαγγελίες της Περιφέρειας. «Αν δεν δω κάτι χειροπιαστό, δεν το πιστεύω. Με ενόχλησε η αναφορά ότι σταμάτησαν οι βιομηχανίες να ρυπαίνουν. Οι έλεγχοι είναι ελάχιστοι, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν διαλυθεί», λέει στην «Κ». «Και όχι μόνο αυτό. Οι έλεγχοι γίνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι μαχητοί στα δικαστήρια και να μη δημιουργούν πρόβλημα σε κανέναν. Το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν έχει υποχρεώσει ούτε μια βιομηχανία της περιοχής να αποκαταστήσει τη ζημιά βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας περί περιβαλλοντικής ευθύνης. Επί 40 χρόνια, υγρά και στερεά απόβλητα "εξαφανίζονται" ως διά μαγείας. Ξέρετε πού πήγαιναν τόσες δεκαετίες τα στερεά απόβλητα των βιομηχανιών; Στις παράνομες χωματερές της περιοχής. Οι οποίες πλέον αποκαθίστανται σαν να είχαν… μπανανόφλουδες και πάνες. Κανείς δεν τολμά να εξετάσει τι έχουν μέσα. Είναι ξεκάθαρο ότι η Πολιτεία θέλει να παραμείνουν τα πράγματα έτσι».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή