Νέα ήθη για καταναλωτές, επιχειρήσεις και φορείς φέρνει η οδηγία για την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης που ενσωματώθηκε στο νομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα. Η εφαρμογή της οδηγίας, η οποία θα πρέπει να σημειωθεί ότι υιοθετείται από τη χώρα μας με καθυστέρηση και υπό την απειλή προστίμου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ανοίγει μια νέα αγορά εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, καθώς καθιστά υποχρεωτικές επενδύσεις για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας (κατοικίες και εμπορικά κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά) με προτεραιότητα τα δημόσια κτίρια. Επιπροσθέτως, δημιουργεί νέες επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα της ενεργειακής διαχείρισης και του ελέγχου βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, για τις οποίες μάλιστα προβλέπεται η θεσμοθέτηση χρηματοδοτικών και φορολογικών κινήτρων.
Η ευρωπαϊκή οδηγία
Σημαντικές αλλαγές κομίζει η οδηγία για τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και θέρμανσης, καθώς τους βάζει υποχρεωτικά στη λογική της εξοικονόμησης ενέργειας.
Το νομοσχέδιο υποχρεώνει τους διανομείς ενέργειας και τις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης ενέργειας που έχουν την ευθύνη εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησης μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, τηλεθέρμανσης, τηλεψύξης και ζεστού νερού χρήσης για οικιακή κατανάλωση, να παρέχουν σε ανταγωνιστική τιμή στους τελικούς καταναλωτές ατομικούς μετρητές που απεικονίζουν την πραγματική ενεργειακή τους κατανάλωση και παρέχουν πληροφορίες για τον πραγματικό χρόνο χρήσης κατά την αντικατάσταση υφιστάμενου μετρητή ή έπειτα από ριζική ανακαίνιση κτιρίου ή της κτιριακής μονάδας που διαμένουν και όταν γίνεται νέα σύνδεση σε νέο κτίριο.
Σε πολυκατοικίες και σε κτίρια πολλαπλών χρήσεων όπου η ψύξη/θέρμανση παρέχεται από κεντρική πηγή εγκαθίστανται ατομικοί μετρητές κατανάλωσης μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2016 εφόσον αυτό είναι τεχνικά εφικτό και οικονομικά αποδοτικό. Στην περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό ή οικονομικά αποδοτικό για τη μέτρηση της θερμότητας θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ατομικοί κατανεμητές κόστους θερμότητας για τη μέτρηση της κατανάλωσης σε κάθε θερμαντικό σώμα. Οι σχετικές δαπάνες μπορούν να θεωρηθούν επιλέξιμες και να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.
Το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος προκειμένου προς διευκόλυνση των καταναλωτών έχει την ευθύνη για τη λήψη μέτρων, όπως φορολογικά κίνητρα, πρόσβαση σε χρηματοδότηση, παροχή πληροφοριών κ.λπ. Το καθεστώς επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης τίθεται σε εφαρμογή για τις διανομές ενέργειας και όλες τις επιχειρήσεις λιανικής ενέργειας από 1ης Ιανουαρίου 2017, ενώ για τους παραβάτες προβλέπονται πρόστιμα ύψους από 5.000 έως και 150.000 ευρώ. Τα δημόσια κτίρια θα δώσουν τον τόνο στη νέα ενεργειακή συμπεριφορά που επιβάλλει η οδηγία, κινητοποιώντας επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2020. Κάθε χρόνο ανακαινίζεται το 3% του συνολικού εμβαδού δαπέδου θερμαινόμενων ή και ψυχόμενων κτιρίων που είναι ιδιόκτητα και καταλαμβάνονται από την κεντρική διοίκηση. Το μέτρο επεκτείνεται και για τα κτίρια αρμοδιότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Χρηματοδότηση
Οι φορείς της κεντρικής διοίκησης από 1ης Ιανουαρίου 2017 είναι υποχρεωμένοι να αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες καθώς και κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης με στόχο μέχρι τις 31/12/2020 το σύνολο των δημοσίων κτιρίων να έχει πιστοποιητικό συγκεκριμένης ενεργειακής απόδοσης.
Για τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων προγραμμάτων και μέτρων προβλέπεται η σύσταση με προεδρικό διάταγμα Ειδικού Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης, οι πόροι του οποίου προέρχονται από εισφορές των διανομέων ενέργειας και των επιχειρήσεων λιανικής, ενώ μέχρι τη σύστασή του θα χρηματοδοτούνται από πόρους του Πράσινου Ταμείου. Σε έξι μήνες από την έναρξη του νόμου προβλέπεται με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας έκδοση σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής πενίας.