«Δεν είμαστε οι “ξένοι” που έρχονται και σας λένε τι να κάνετε και πώς να το κάνετε. Ηρθαμε να ακούσουμε και, αν μπορέσουμε, κάπως να βοηθήσουμε». Ο Ιαν Λέκι μου ζητάει να το τονίσω. «Είναι σημαντικό. Τα δημοσιεύματα στη Βρετανία, που παρουσιάζουν προσπάθειες σαν τη δική μας, μιλούν για ανικανότητα των τοπικών αρχών. Δεν είναι έτσι και είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε». Ο Ιαν είναι αστυνομικός στη μητροπολιτική αστυνομία του Λονδίνου, αλλά από το καλοκαίρι ζει μόνιμα στη Σύμη. Την επισκέφθηκε για διακοπές τον Μάιο, έγινε μάρτυρας των πιέσεων που δέχεται το νησί από τις προσφυγικές ροές, επέστρεψε στην πατρίδα του, ζήτησε από την υπηρεσία του έναν χρόνο άδεια άνευ αποδοχών και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Σήμερα ενώνει τις δυνάμεις του με τους συμπατριώτες του Ουέντι Ουίλκοξ και Αντριου Ντέιβις, που ίδρυσαν τον Αύγουστο την οργάνωση «Solidarity Symi, Αλληλεγγύη Σύμης», για την ανακούφιση των προσφύγων που φτάνουν κατά εκατοντάδες στο νησί.
Η Ουέντι ζει 20 χρόνια στη Σύμη, έχοντας ανοίξει το δικό της ταξιδιωτικό γραφείο, ενώ ο Αντριου εγκαταστάθηκε εκεί πριν από 10 χρόνια και είναι σήμερα ξενοδόχος. Δεν γινόταν να κλείσουν τα μάτια στο πρόβλημα. «Η Σύμη είχε δεχθεί μέχρι τον Αύγουστο πάνω από 7.000 πρόσφυγες. Για ένα νησί με πληθυσμό 2.500, ο αριθμός είναι πολύ μεγάλος», λέει η Ουέντι στην «Κ». Μολονότι οι αριθμοί έχουν μειωθεί, οι ανάγκες παραμένουν. Οπως όλη η Ελλάδα, έτσι και το ακριτικό νησί πλήττεται από την οικονομική κρίση. Χρήματα για ενίσχυση των υποδομών δεν υπάρχουν, η λιτότητα και τα κάπιταλ κοντρόλς έχουν επηρεάσει ολόκληρη την κοινωνία. «Αλλά όπως έκανε σε όλη την ιστορία της, η Σύμη στέκεται και πάλι στο ύψος των περιστάσεων». Την οργάνωση έχουν αγκαλιάσει Ελληνες και ξένοι εθελοντές, τοπικές επιχειρήσεις, ακόμα και τουρίστες, ενώ βρίσκεται σε συνεργασία με τον δήμο και τις Αρχές.
Εξασφαλίζοντας δωρεές και προσφορές από όλο τον κόσμο, μέσα σε λίγους μήνες έχουν κατορθώσει να αναβαθμίσουν σημαντικά τις υποδομές (εγκατάσταση τουαλετών και ντους, υπόστεγων, παροχή σλίπινγκ μπαγκς κ.ά.), ενώ φροντίζουν τη σίτιση όλων των προσφύγων δύο φορές την ημέρα. Για τους πιο ευάλωτους, εξασφαλίζουν στέγη, εθελοντές γιατροί εξετάζουν παιδιά και ασθενείς, ενώ τα τοπικά φαρμακεία παρέχουν τα βασικά είδη υγιεινής. Σε όσους έχουν χάσει τα υπάρχοντά τους στο ταξίδι, παρέχονται ρούχα και παπούτσια, ενώ πολλά νοικοκυριά ανταποκρίθηκαν φροντίζοντας για το πλύσιμο των ρούχων των προσφύγων. Κυρίως όμως, οι άνθρωποι του «Solidarity Symi» αναλαμβάνουν να εξηγήσουν στον ταλαιπωρημένο πληθυσμό ότι βρίσκονται σε ένα πολύ μικρό μέρος, με περιορισμένες δυνατότητες, και να τους βοηθήσουν στα επόμενα βήματά τους. «Οτι είμαι αστυνομικός με έχει βοηθήσει», λέει ο Ιαν. «Αναγνωρίζω τον κόπο των Αρχών να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες και προσπαθώ να καθησυχάσω τους πρόσφυγες ότι όλοι κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να φτάσουν γρηγορότερα στην ηπειρωτική χώρα». Η «Αλληλεγγύη Σύμης» (solidaritysymi.org) έχει στόχο να συνδράμει και τον τοπικό πληθυσμό. «Συχνά μένουμε με έναν γιατρό», λέει η Ουέντι. «Φροντίζουμε να βοηθούμε τους ηλικιωμένους και τα παιδιά με τους εθελοντές μας». Η δράση συντονίζεται στα καφενεία, «εκεί όπου παραδοσιακά τίθενται τα ζητήματα στην Ελλάδα». Γίνονται προτάσεις, καταγράφονται οι ανάγκες, κατηγοριοποιούνται κατά προτεραιότητα οι κινήσεις. «Μπορείς να γράψεις ότι το επόμενο ραντεβού είναι για τις 16/11 στο πνευματικό κέντρο στο λιμάνι;», ρωτάει ο Ιαν. «Γιαλό το λένε, μην το λες λιμάνι!», τον διορθώνει από μακριά η Ουέντι.