Ρούχα με μικροσκοπικούς αισθητήρες για τη μέτρηση και βελτίωση αθλητικών επιδόσεων, μη επανδρωμένα ελικόπτερα για ναυαγοσώστες, αυτοκινητάκια που κινούνται μόνα τους και μικροσκοπικοί σταθμοί μέτρησης της ρύπανσης ή μικροκλιμάτων.
Αυτές είναι μερικές μόνο από τις εφαρμογές και τις εφευρέσεις που θα παρουσιαστούν στην ετήσια συνάντηση των κοινοτήτων του ανοικτού και ελεύθερου λογισμικού στο ΤΕΙ Αθηνών από σήμερα, και έχουν δύο σημαντικές ιδιαιτερότητες σε σχέση με αντίστοιχες εφευρέσεις που παρουσιάζονται κατά καιρούς: οι περισσότερες έρχονται από τις μονάδες αριστείας των πανεπιστημίων ή υλοποιούνται από φοιτητές και επαγγελματίες οι οποίοι δεν επιχειρούν να αναπτύξουν απλώς πρωτότυπες τεχνολογίες, αλλά εφαρμογές με εμπορικό ή κοινωνικό ενδιαφέρον, και έπειτα να τις διαθέσουν δωρεάν στο Διαδίκτυο ώστε να αναπτυχθούν από αυτές προϊόντα και υπηρεσίες. «Η ελεύθερη διάθεση τεχνολογικών ιδεών οδηγεί στη δημιουργία κοινοτήτων που εργάζονται πάνω σε αυτές και οι οποίες με τη σειρά τους ωθούν την καινοτομία. Εχουμε παρατηρήσει ότι οι προγραμματιστές μας μαθαίνουν περισσότερα σε αυτά τα πρότζεκτ από ό,τι στα αυστηρά ακαδημαϊκά ή εταιρικά προγράμματα» λέει ο κ. Νεκτάριος Κοζύρης, καθηγητής Πληροφορικής στο ΕΜΠ.
Η συνάντηση των κοινοτήτων διοργανώνεται από εθελοντές για 8η συνεχή χρονιά, όμως φέτος φιλοξενείται στη Μονάδα Αριστείας του ΤΕΙ Αθηνών. Οι μονάδες αριστείας έχουν ωθήσει μερικές από τις ενδιαφέρουσες προτάσεις στην ωρίμανση, με προοπτική ανάπτυξής τους σε εταιρείες. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα wearable arduino, ένα σύστημα δώδεκα αισθητήρων που τοποθετούνται στα ρούχα ενός αθλητή του τένις με σκοπό να μετρήσουν τις επιδόσεις του και να βοηθήσουν στη βελτίωσή του. «Οταν ξεκινήσαμε, θέλαμε να φτιάξουμε ένα παιχνίδι 3D για την τηλεόραση με πολύ φτηνά υλικά. Στη μονάδα έστρεψαν την προσοχή μας στην προσπάθεια να λύσουμε κάποιο πραγματικό πρόβλημα», λέει ο κ. Απόστολος Αναγνωστόπουλος, τεχνικός Πληροφορικής του ΤΕΙ. Ο ίδιος και μια ομάδα φοιτητών και επαγγελματιών που εργάζονται εθελοντικά στο θέμα απευθύνθηκαν σε προπονητές τένις στο ΟΑΚΑ και ξεκίνησαν μια συνεργασία, η οποία απέδωσε την εφεύρεση. «Δεν θα μπορούσαμε μόνοι μας να σκεφτούμε ότι τους αθλητές τένις απασχολούν οι δρασκελιές με τις οποίες μπορούν να φτάσουν στο φιλέ ή κινήσεις των χεριών που επαναλαμβάνουν, όμως οι προπονητές μάς βοήθησαν να καταλάβουμε την ανάγκη και να φτιάξουμε κάτι χρήσιμο», εξηγεί ο ίδιος. Αφού ολοκληρώθηκε η φάση του προγραμματισμού, η ερευνητική ομάδα ετοιμάζεται για τις δοκιμές στον χώρο του γηπέδου τένις, αλλά και για τη συνεργασία με προπονητές άλλων αθλημάτων, όπως του ακοντίου, για την προσαρμογή της εφεύρεσης.
Το droneLifeguard, αντίστοιχα, προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα της ταχύτητας διάσωσης. Σε μια μεγάλη παραλία (ή σε ένα ναυάγιο), ο διασώστης δεν κινείται με μεγάλη ταχύτητα, όμως τηλεκατευθυνόμενα ελικόπτερα με κιτ επιβίωσης, όπως σωσίβια, μπορούν να προπορευθούν και να εξοικονομήσουν πολύτιμο χρόνο για τη διάσωση μιας ζωής. Κι εδώ η τεχνολογία του drone συνδυάζεται με τον ανοικτό προγραμματισμό, καλώντας την κοινότητα να συμμετάσχει στον σχεδιασμό μιας χρήσιμης τεχνολογίας.
Μια άλλη ομάδα, η SciFy, αναπτύσσει το DemocracIT, μια πλατφόρμα πολιτικής διαβούλευσης πάνω στο opengov, που μένει αναξιοποίητο. «Οι διαβουλεύσεις στο opengov ενισχύουν τη διαφάνεια, αλλά όχι τη συμμετοχή. Οταν έχεις εκατοντάδες σχόλια, το ένα κάτω από το άλλο, απλώς δεν μπορεί να γίνει διάλογος και το αποτέλεσμα δεν είναι χρήσιμο για κανέναν», εξηγεί ο κ. Βασίλης Γιαννακόπουλος, εκ μέρους της ομάδας. Το DemocracIT δίνει τη δυνατότητα δημοσίευσης σχολίων σε επιμέρους εδάφια και συντάσσει μια έκθεση στο τέλος, με στατιστικά για τα πιο συζητημένα θέματα και στοιχεία που μπορεί να είναι χρήσιμα σε έναν πολιτικό.
Εναν χρόνο μετά την έναρξή τους, οι μονάδες αριστείας των ελληνικών πανεπιστημίων στον χώρο του λογισμικού έχουν ήδη μερικά πολύ θετικά αποτελέσματα να παρουσιάσουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εταιρείας Ανοικτού Λογισμικού (ΕΕΛΛΑΚ), έχουν αναπτυχθεί 75 διαφορετικά έργα από 1.179 μέλη, έχει παραχθεί ελεύθερο εκπαιδευτικό υλικό σε 246 αρχεία και 269 βίντεο. Οι περιοχές δραστηριοποίησης αρχίζουν από τον τουρισμό και την ανάπτυξη συστημάτων διαχείρισης κρατήσεων ή μια πλατφόρμα προώθησης της μαστίχας στο εξωτερικό έως την ανάπτυξη λογισμικού για τις μεταφορές και τη ναυτιλία.
«Στην Ελλάδα έχουμε πολλά μαθηματικά μυαλά και αυτό το βλέπει κανείς στις διακρίσεις που έρχονται. Αυτές οι συναντήσεις βοηθούν στην παραγωγή τεχνογνωσίας», εξηγεί ο κ. Κοζύρης, εκ μέρους της ΕΕΛΛΑΚ.