Σε αγώνα δρόμου έχουν αποδυθεί οι δικαστικές αρχές και το υπουργείο Δικαιοσύνης προκειμένου να εφαρμοστεί ένας βασικός πυλώνας του τρίτου μνημονίου που σχετίζεται με τον τρόπο που θα εκδικάζονται εφ’ εξής όλες οι αστικές διαφορές.
Ο πολυσυζητημένος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας με εκατοντάδες άρθρα κινδυνεύει να μην υιοθετηθεί, καθώς οι παθογένειες ετών στο δικαστικό σύστημα της χώρας, αλλά και η προβληματική οργάνωση της ελληνικής Δικαιοσύνης, δεν επιτρέπουν την προώθηση στην πράξη των διατάξεων του ογκωδέστατου νομοθετήματος.
Ο νέος Κώδικας, που ορίζει ότι στο εξής όλες οι αστικές διαφορές που αφορούν το σύνολο των νομικών διεκδικήσεων πολιτών και επιχειρήσεων θα εκκαθαρίζονται δικαστικά σε συντομότατο χρόνο, δηλαδή το αργότερο σε ένα εξάμηνο από τότε που κατατίθεται η αγωγή, σκοντάφτει σε προβλήματα στην εφαρμογή του, κυρίως στα μεγάλα δικαστήρια της χώρας, όπου οι αγωγές που εκδικάζονται κάθε χρόνο είναι χιλιάδες.
Ειδικά στο Πρωτοδικείο της Αθήνας, το μεγαλύτερο δικαστήριο της χώρας, η εφαρμογή του νέου Κώδικα, που κατά τον νόμο αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του νέου χρόνου, διαφαίνεται προβληματική, καθώς οι υπάρχουσες υποδομές, κυρίως σε ανθρώπινο δυναμικό, και ο εξαιρετικά μεγάλος φόρτος αδίκαστων υποθέσεων καθιστούν το όλο εγχείρημα πραγματικό άθλο.
Ο προϊστάμενος του Δικαστηρίου κ. Σπύρος Γεωργουλέας, αποτιμώντας τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει το δικαστήριο στην εφαρμογή των νέων μέτρων, μίλησε με στοιχεία σε ειδικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε για το θέμα, καταγράφοντας τις τεράστιες ελλείψεις που καθιστούν την εφαρμογή του νέου Κώδικα προβληματική.
Σε επίπεδο δικαστικών υπαλλήλων τα υπάρχοντα κενά σε οργανικές θέσεις μόνον για το Πρωτοδικείο της Αθήνας φθάνουν ήδη τα 312 άτομα, ενώ όσον αφορά τους δικαστές τα κενά ξεπερνούν τα πενήντα. Την ώρα που μόνον για το 2015, πριν δηλαδή ολοκληρωθεί η χρονιά, στο Πρωτοδικείο εκδόθηκαν 56.551 αποφάσεις για αστικές υποθέσεις, ενώ για ποινικές ο αριθμός άγγιξε τις 120.931!
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του φόρτου των υποθέσεων που προστίθενται κάθε χρόνο στις ήδη αδίκαστες υποθέσεις, αρκεί να αναφερθεί ότι μέσα στο 2015 –και ο χρόνος δεν έχει ακόμη εκπνεύσει– μόνον για αστικές διαφορές έχουν κατατεθεί ήδη πάνω από 20.000 νέες αγωγές. Από αυτές 18.866 στα Μονομελή Πρωτοδικεία και 6.012 στα Πολυμελή.
Στα «αποθεματικά»
Οι ελάχιστες μεταθέσεις υπαλλήλων που ήδη έγιναν σε μια προσπάθεια και του υπουργείου Δικαιοσύνης να ενισχυθεί το δικαστήριο ενόψει της εφαρμογής του νέου Κώδικα –από τις βασικές μνημονιακές υποχρεώσεις– φαντάζουν σταγόνα στον ωκεανό, ενώ οι προσπάθειες συνεχίζονται σε αναζήτηση προσωπικού από τα «αποθεματικά» της κινητικότητας.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η μετάθεση στο Πρωτοδικείο μερικών από τις πρώην καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών, οι οποίες στο εξής θα αναλάβουν καθήκοντα δικαστικών γραμματέων. Βεβαίως, ο αριθμός τους είναι εξαιρετικά μικρός, μόλις 4 από τις 24 συνολικά που μετατέθηκαν στα δικαστήρια, ενώ επιπλέον η εργασιακή τους απειρία, όπως είναι φυσικό, καθιστά τις εν λόγω μεταθέσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα ελάχιστα παραγωγικές για τις δικαστικές υπηρεσίες.
Στις ελλείψεις του ανθρωπίνου δυναμικού –υπαλλήλων και δικαστών– την κατάσταση επιβαρύνουν χρόνιες παθογένειες, καθώς το Πρωτοδικείο δεν διαθέτει, εν έτει 2015, τον απαιτούμενο αριθμό φωτοτυπικών μηχανημάτων, εκτυπωτών, ακόμη και ηλεκτρονικών υπολογιστών για να «τρέξουν» οι δικαστικές διαδικασίες.
Η εικόνα της δικαστικής μηχανής που κινείται με ρυθμό και υλικοτεχνική υποδομή προηγούμενων δεκαετιών είναι τέτοια, που ακόμα και το πρόγραμμα για ηλεκτρονική δικαιοσύνη (e-justice), εξαιρετικά φιλόδοξο και ελπιδοφόρο, δεν μπορεί να λειτουργήσει πλήρως και να αποδώσει τα αναμενόμενα!
Ο κ. Σπύρος Γεωργουλέας, που σηκώνει το βάρος της οργάνωσης του δικαστηρίου ενόψει της εφαρμογής του νέου Κώδικα, επιχειρεί να βρεθεί κάποια λύση σε συνεννόηση και με το υπουργείο Δικαιοσύνης, ώστε τα νέα μέτρα να «περπατήσουν» για να μην επαναληφθεί και εδώ το σύνηθες: να ψηφίζονται μέτρα στο πλαίσιο της δημοσιονομικής εφαρμογής και στην πράξη να μην εφαρμόζονται.