O αναγνώστης που τηλεφώνησε να παραπονεθεί για την έλλειψη καταλόγου σε μια καινούργια έκθεση η οποία εγκαινιάστηκε σε μεγάλο μουσείο της Θεσσαλονίκης δεν είχε άδικο. Είναι συνηθισμένο: να εγκαινιάζεται μια ενδιαφέρουσα έκθεση σε ένα δημόσιο μουσείο της χώρας, και ο κατάλογος να είναι άφαντος, παρά τις προσπάθειες των διοργανωτών.
Οσο και να προσπαθούν τα μουσεία, μια προσεκτική ματιά στους χώρους τους (ειδικά εκείνων που βρίσκονται στην περιφέρεια) αρκεί για να επισημάνει κανείς τις ελλείψεις. Κρύες αίθουσες, χώροι υγιεινής που έζησαν καλύτερες ημέρες, μειωμένο προσωπικό φύλαξης, αίθουσες με μονές βάρδιες.
Τους χειμερινούς μήνες, θα πει κανείς, είναι λογικό. Ομως μπορεί το Σούνιο, για παράδειγμα, να λειτουργεί με 5 μόνο φύλακες; Η Νικόπολη με 2, το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο με 6, το Ασκληπιείο της Κω με 10, η Κνωσός με 22 φύλακες; Τα μουσεία, όπως και οι αρχαιολογικοί χώροι, έχουν δει και καλύτερες ημέρες. Να όμως που συνηθίσαμε πια να μπαινοβγαίνουν οι εποχές με όλο και λιγότερη φύλαξη, λες και είναι φυσικό να μην ανοίγουν όλες οι αίθουσες του πρώτου μουσείου της χώρας ή να μένουν κλειστές 9 αίθουσες από το πρόσφατα ανακαινισμένο και τόσο σημαντικό Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου. Να κινδυνεύει το Μουσείο της Δήλου να παραμείνει κλειστό. Αλλά μήπως μπορείς να κάνεις τα στραβά μάτια στις αδυναμίες του όταν είναι επισκέψιμο;
Συνηθίσαμε στην παραίτηση: να βλέπουμε ρημαγμένα πωλητήρια, αδιάφορα προϊόντα, και τώρα να περηφανευόμαστε που θα μπει Wi-Fi σε 19 μουσεία της χώρας! Σε ποιον Ευρωπαίο επισκέπτη να μιλήσεις για όλα αυτά;
Δυστυχώς συνηθίσαμε να κλείνουν τα μικρά μουσεία της περιφέρειας τον χειμώνα, και μάλιστα σε δύσκολα σημεία της χώρας, επειδή δεν έχουν επισκέπτες, αντί να φροντίσει η πολιτεία να τα ενισχύσει, ειδικά εκείνα που βρίσκονται στις ακριτικές περιοχές.
Το βλέμμα μας προσπερνά πια και τις καταστροφές. Βανδαλισμοί μικρής κλίμακας σε αφύλακτους χώρους, σε προσόψεις μνημείων, σε υποδομές μουσείων.
Κι έτσι κατρακυλάμε όλο και πιο κάτω, μαζί με το 0,2% του προϋπολογισμού για τον πολιτισμό, που όχι μόνο δεν μπορεί να δώσει κάτι καινούργιο, αλλά βυθίζεται διαρκώς. Δεν είναι ζήτημα ανάπτυξης, όπως είπε ο υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς, αλλά ούτε επιβίωσης και διάσωσης όσων έγιναν έως σήμερα.