Στα βήματα της Δυτικής Μακεδονίας ετοιμάζεται να προχωρήσει η Ηπειρος. Με την έγκριση των σχεδίων της Περιφέρειας, οι τέσσερις νομοί και οι 18 δήμοι της θα διαχειριστούν για πρώτη φορά από κοινού τα απορρίμματά τους, εξοικονομώντας πολύτιμους πόρους από τη δημιουργία χωριστών υποδομών. Μάλιστα, η Σύμπραξη Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα (ΣΔΙΤ) της Ηπείρου θα έχει το χαμηλότερο κόστος για τους δήμους από τα προτεινόμενα έργα του είδους στη χώρα μας.
Ο διαγωνισμός για την ανάθεση σε ιδιώτη της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ηπειρο για 27 χρόνια προκηρύχθηκε τον Απρίλιο του 2013 και ο προσωρινός ανάδοχος (η κοινοπραξία των εταιρειών Archirodon-Intrakat-Envitec) αναδείχθηκε τον Οκτώβριο του 2014.
Εν τω μεταξύ, όμως, το καλοκαίρι του 2015 το ΥΠΕΚΑ ενέκρινε τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό για τα Απορρίμματα (ΕΣΔΑ) και ζήτησε να αναθεωρηθούν τα αντίστοιχα περιφερειακά σχέδια (ΠΕΣΔΑ). Μάλιστα, προανήγγειλε την ακύρωση και επαναπροκήρυξη όλων των διαγωνισμών για την ανάθεση σε ιδιώτες της διαχείρισης των απορριμμάτων μέσω ΣΔΙΤ, με την εξαίρεση της ΣΔΙΤ Δυτικής Μακεδονίας. Υστερα από αρκετές πολιτικές κόντρες, γνωμοδοτήσεις και πλούσια αλληλογραφία, το ΥΠΕΚΑ δείχνει πλέον έτοιμο να εγκρίνει και τη δεύτερη ΣΔΙΤ, αυτή της Ηπείρου.
Τι περιλαμβάνει λοιπόν το έργο; Η κύρια Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων θα βρίσκεται στα δυτικά της σήραγγας Αγ. Αναστασίας της Εγνατίας Οδού, στον Δήμο Δωδώνης Ιωαννίνων, σε έκταση 118,5 στρεμμάτων. Η εγκατάσταση θα αποτελείται από δύο «εργοστάσια», το ένα διαχείρισης σύμμεικτων αποβλήτων και το άλλο διαχείρισης προδιαλεγμένων οργανικών (βιοαπόβλητα). Η μονάδα έχει σχεδιαστεί ώστε να επεξεργάζεται το λιγότερο 72.000 τόνους/ετησίως σύμμεικτα απόβλητα και 8.000 τόνους/έτος προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα (με χωριστή γραμμή επεξεργασίας), με μέγιστη συνολική δυναμικότητα τους 105.000 τόνους/έτος.
Η τεχνολογία που θα χρησιμοποιήσει η μονάδα είναι η μηχανική ανακύκλωση για την ανάκτηση των ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο και γυαλί) και αερόβια κομποστοποίηση του υπολειπόμενου κλάσματος για την παραγωγή κομπόστ. Σύμφωνα με τις προδιαγραφές της μονάδας, θα ανακτάται το 60% των ανακυκλώσιμων υλικών που εισέρχονται, ενώ θα οδηγείται σε ταφή στους ΧΥΤΥ της Περιφέρειας έως το 32% των σύμμεικτων απορριμμάτων. Ολα τα κτίρια της μονάδας θα είναι κλειστά και θα λειτουργούν σε συνθήκες αρνητικής πίεσης, ώστε να διασφαλιστεί ο έλεγχος των οσμών.
Οσον αφορά τα οικονομικά στοιχεία της επένδυσης, η βασική τιμή που θα καλούνται οι δήμοι να πληρώσουν ανά τόνο αποβλήτων είναι 45 ευρώ/τόνο για τους πρώτους 80.000 τόνους και 31,5 ευρώ/τόνο για τους υπόλοιπους. Ετσι, μεσοσταθμικά η τιμή διαμορφώνεται στα 41,8% ευρώ ανά τόνο, το χαμηλότερο μέχρι σήμερα στην Ελλάδα στα έργα του είδους. Το κόστος της κατασκευής υπολογίζεται στα 39 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων στο νέο ΕΣΠΑ θα ενταχθούν 21,5 εκατ. ευρώ, ενώ η υπόλοιπη χρηματοδότηση θα προέλθει από τον ιδιώτη. Η μονάδα θα πρέπει να είναι έτοιμη σε 20 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένης και της δοκιμαστικής λειτουργίας.
Ο λόγος που η ΣΔΙΤ της Ηπείρου θα καταφέρει, όπως όλα δείχνουν, να προχωρήσει είναι η συμβατότητά της και με τον νέο εθνικό σχεδιασμό που θέσπισε φέτος το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η Περιφέρεια Ηπείρου προχώρησε στον ανασχεδιασμό του ΠΕΣΔΑ της (υποβλήθηκε τον Νοέμβριο) και του έργου, κάνοντας ορισμένες διορθώσεις. Ο στόχος για τη συλλογή βιοαποβλήτων ανέβηκε από 30% σε 40%, η διαλογή στην πηγή των ανακυκλώσιμων από 47,9% σε 65% και το εύρος της συνολικής διαλογής στην πηγή από 37,7% σε 50%. Επίσης, επικαιροποιήθηκαν τα στοιχεία για την παραγωγή απορριμμάτων έως το 2020, σύμφωνα με τη μεθοδολογία που προτείνεται στον νέο εθνικό σχεδιασμό. Η μονάδα επεξεργασίας αστικών αποβλήτων δεν χρειάστηκε να διαφοροποιηθεί ως προς τη δυναμικότητά της, καθώς ήταν συμβατή με τους στόχους του νέου ΠΕΣΔΑ της Ηπείρου.
«Η κατασκευή και λειτουργία της μονάδας επεξεργασίας αστικών αποβλήτων Περιφέρειας Ηπείρου, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα προβλεπόμενα έργα (μικρές αποκεντρωμένες μονάδες κομποστοποίησης, πράσινα σημεία, σταθμοί μεταφόρτωσης, κ.ά.) καταργεί την ανάγκη δημιουργίας νέων ΧΥΤΑ – ΧΥΤΥ» εξηγεί στην «Κ» η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης, Τατιάνα Καλογιάννη.
«Είναι γεγονός ότι η αλλαγή του προτύπου διαχείρισης απορριμμάτων που εισήγαγε η νέα κυβέρνηση τον Ιούλιο του 2015, δυσχέρανε την ομαλή και ταχύρρυθμη υπογραφή της σύμβασης και εκκίνησης του έργου. Ομως σήμερα είμαι πεπεισμένη ότι έχει εγκατασταθεί το απαραίτητο πλαίσιο αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αλληλοκατανόησης μεταξύ της Περιφέρειας και της κυβέρνησης και ευελπιστώ ότι το χαμένο έδαφος θα επανακτηθεί με ταχείς ρυθμούς».