Γέφυρες ζωής σε αγωνιώδη, διπλή επιχείρηση

Γέφυρες ζωής σε αγωνιώδη, διπλή επιχείρηση

7' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Απόψε τη νύχτα η “καρδιά” του συστήματος μεταμοσχεύσεων θα χτυπάει στο Ηράκλειο της Κρήτης. Για πρώτη φορά μια ΜΕΘ νοσοκομείου επιτυγχάνει να διαχειριστεί δύο πολυδότες οργάνων ταυτόχρονα. Αμέτρητες εξετάσεις, διαρκής διαβίβαση κλινικών πληροφοριών προς τον ΕΟΜ και τις μονάδες μεταμοσχεύσεων και κυρίως υπευθυνότητα και ευαισθησία απέναντι στις τραγικές τους οικογένειες. Ανοιγμα χειρουργείων, προσωπικό επί ποδός. Πάνω από έξι μεταμοσχευτικές ομάδες από τον Ευαγγελισμό, το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, την Ιταλία, τη Γερμανία και το Ηράκλειο της Κρήτης θα συναντηθούν απόψε στα χειρουργεία του Βενιζελείου για να ξεκινήσουν τις γέφυρες ζωής. Ολα αυτά μόνο με την υπεράνθρωπη προσπάθεια γιατρών, εντατικολόγων, χειρουργών, αναισθησιολόγων, συντονιστών μεταμοσχεύσεων και νοσηλευτών, προκειμένου να στηθεί και να πετύχει μια τόσο απαιτητική επιχείρηση, στο πλαίσιο ενός συστήματος υγείας που σχοινοβατεί. Καλή δύναμη Δημήτρη, Λάμπη, Βασίλη, Βασιλική, Κωνσταντίνα, Νικόλ, Αννα, Κατερίνα, Σοφία, Γιάννη, Γλυκερία, κι αν ξεχνάω κάποιον, συγχωρέστε με, είμαστε τόσοι πολλοί».

Ηταν περίπου 9 το βράδυ της Τρίτης, όταν η Γιούλη Μενουδάκου, υπεύθυνη του συντονιστικού κέντρου του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, ανέβασε στο facebook το παραπάνω ποστ, ποτισμένο με τη συγκίνηση της ιστορικής στιγμής και την αδρεναλίνη ενός ατέλειωτου 24ώρου. Για πρώτη φορά στα χρονικά των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας εξελισσόταν ταυτόχρονη δωρεά οργάνων από δύο αποβιώσαντες δότες στο ίδιο νοσοκομείο, το Βενιζέλειο του Ηρακλείου Κρήτης. Η επιχείρηση είχε ξεκινήσει από το πρωί, όταν ο ΕΟΜ ειδοποιήθηκε από τους εντατικολόγους του Βενιζελείου ότι δύο ασθενείς, μια 58χρονη γυναίκα από την Κω και ένας 51χρονος άνδρας από την Κρήτη, είναι εγκεφαλικά νεκροί και ότι οι οικογένειές τους βρήκαν το σθένος να ανταποκριθούν θετικά στη δυνατότητα δωρεάς των οργάνων τους. Αμεσα ξεκίνησαν οι διαδικασίες πιστοποίησης της καταλληλότητας των δοτών και οργάνωσης των χειρουργείων.

«Δεν υπήρχε περιθώριο για καθυστέρηση», λέει στην «Κ» η κ. Μενουδάκου. Στις 2 χθες το μεσημέρι ήταν ακόμα στο γραφείο της στον ΕΟΜ και θα παρέμενε ποιος ξέρει για πόσο ακόμα. «Θα μπορούσαμε να έχουμε το ένα χειρουργείο χθες (σ.σ. προχθές) και το άλλο σήμερα, αλλά δεν γινόταν. Οι συγγενείς ήθελαν τις σορούς γιατί είχαν κάνει τον προγραμματισμό για τις κηδείες. Οπότε τα δύο χειρουργεία έπρεπε να γίνουν ταυτόχρονα. Αφού ενημερωθήκαμε το πρωί, αρχίσαμε να λαμβάνουμε τα ιατρικά δεδομένα για τη λειτουργία των οργάνων και ξεκινήσαμε τις επικοινωνίες με τα νοσοκομεία, το Ωνάσειο για την καρδιά, το Ιπποκράτειο για το ήπαρ, κ.ο.κ., και κανονίσαμε να κατέβουν όλες οι ομάδες στην Κρήτη για την αφαίρεση. Καθώς μεταμοσχεύσεις πνευμόνων δεν κάνουμε στην Ελλάδα, επικοινωνήσαμε με ομάδα από το Αννόβερο, που επίσης μετέβη στο Βενιζέλειο, ενώ και για το δεύτερο ήπαρ ήρθαν από την Μπολόνια να το παραλάβουν, αφού δεν λειτουργεί ακόμα η μονάδα στο Λαϊκό. Η Ιταλία γενικά μάς εξυπηρετεί συχνά σε επείγοντα περιστατικά. Οταν χρειαζόμαστε άμεση μεταμόσχευση, οργανώνουμε αεροδιακομιδές. Για τους τέσσερις νεφρούς ταξίδεψαν στην Κρήτη ομάδες από το Λαϊκό, τον Ευαγγελισμό και το Ιπποκράτειο». Οι κερατοειδείς του 51χρονου παρέμειναν για μεταμόσχευση σε ασθενή στο ΠΑΓΝΗ.

Το Βενιζέλειο βρισκόταν όλη μέρα και όλη νύχτα χθες σε κατάσταση συναγερμού, χωρίς να εφημερεύει. «Η διευθύνουσα του νοσοκομείου, οι αναισθησιολόγοι, οι χειρουργοί πήγαν νύχτα να ανοίξουν τα χειρουργεία. Βρίσκονταν όλοι επί ποδός έως τις 10 το πρωί που έφυγε και η τελευταία ομάδα αφαίρεσης. Ακόμα και ο οδηγός αγόγγυστα όλη νύχτα πήγαινε και ερχόταν στο αεροδρόμιο μεταφέροντας τις ομάδες των γιατρών και τα μοσχεύματα». Σε επιφυλακή είχε τεθεί και ο Αερολιμένας Ηρακλείου.

Χθες το απόγευμα βρίσκονταν ακόμα σε εξέλιξη τα τεστ διασταύρωσης (crossmatch) για τους νεφρούς. Εχουν εντοπιστεί έντεκα πιθανοί λήπτες, οι οποίοι ήδη βρίσκονται στα νοσοκομεία για τις απαιτούμενες εργαστηριακές εξετάσεις. Ο δρ Βασίλειος Δρακόπουλος από τον Ευαγγελισμό, έχοντας επιστρέψει τα ξημερώματα από την Κρήτη, όπου μετέβη για την αφαίρεση των μοσχευμάτων, επιβλέπει τώρα το επόμενο στάδιο με την ίδια αγωνία. «Οσο σημαντικό είναι να πετύχει η λήψη των μοσχευμάτων, άλλο τόσο είναι να γίνει η σωστή τοποθέτησή τους», λέει στην «Κ». «Οι δότες όμως χάρισαν ένα απίστευτο δώρο, μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Γιατί με πάσα ειλικρίνεια σας λέω ότι για έναν νεφροπαθή που κάνει αιμοκαθάρσεις η μεταμόσχευση είναι δώρο ζωής».

«Ο Νικόλας ήταν δυνατός, οι γονείς του ακόμα πιο δυνατοί»

«Είναι το πιο γλυκό τηλεφώνημα. Οταν η ομάδα συντονισμού μεταμοσχεύσεων σου πει ότι βρέθηκε συμβατός δότης. Χαίρεσαι, αλλά αμέσως σκέφτεσαι ότι αυτό σημαίνει πως κάποιος άνθρωπος έφυγε από τη ζωή. Είναι πολύ περίεργο το συναίσθημα». Ο Δημήτρης Μαγγίνας, 55 ετών σήμερα, περίμενε 25 μήνες για μεταμόσχευση καρδιάς, διάστημα κατά το οποίο κυκλοφορούσε με το γνωστό «βαλιτσάκι», τη μηχανική του καρδιά. Η καρδιακή ανεπάρκεια είχε διαγνωστεί το 2007, όταν βρέθηκε πολύ κοντά στον θάνατο. Εν τέλει, χάρη στην εγρήγορση και την ευαισθησία των γιατρών του στο Ωνάσειο και πάνω και πέρα απ’ όλα στην οικογένεια του 28χρονου Νικόλα, που μέσα στην οδύνη τους για τον χαμό του παιδιού βρήκαν τη δύναμη να δωρίσουν τα όργανά του, απέκτησε νέα ευκαιρία στη ζωή.

«Από τη στιγμή που σου γνωστοποιηθεί η καρδιακή ανεπάρκεια, ο χρόνος μετράει αντίστροφα», λέει στην «Κ». «Περιμένεις. Δεν περιμένεις κάποιος να πεθάνει, απλώς περιμένεις. Χωρίς να σκέφτεσαι. Η καθημερινότητά σου είναι δύσκολη, η ζωή σου όλη πολύ δύσκολη». Θεωρεί τον εαυτό του από τους τυχερούς, άλλοι περιμένουν τρία χρόνια σέρνοντας την καρδιά τους. Ακόμα πιο άτυχοι αυτοί που δεν μπορούν να μπουν σε μηχανική υποστήριξη και μπαινοβγαίνουν στα νοσοκομεία. Πολλοί ζουν στις ΜΕΘ μήνες ολόκληρους. «Το τηλέφωνό σου είναι συνέχεια ανοιχτό, επί εικοσιτετραώρου βάσεως. Το δικό μου χτύπησε δύο φορές. Την πρώτη ο συντονιστής με ενημέρωσε ότι βρέθηκε συμβατός δότης. «Κύριε Μαγγίνα», μου είπε, «ξεκινάμε τη διαδικασία για μεταμόσχευση, αλλά να ξέρετε ότι ενδεχομένως να διακοπεί στη μέση γιατί το μόσχευμα μπορεί τελικά να μην είναι κατάλληλο». Πράγματι, έτσι έγινε. Τη δεύτερη φορά, ήταν κατάλληλο. Ο Νικόλας ήταν γερός, δυνατός και οι γονείς του ακόμα πιο δυνατοί».

Σήμερα έχουν γίνει οικογένεια. Λίγους μήνες μετά την ανάρρωσή του, ο Δημήτρης θέλησε να γνωρίσει την οικογένεια του Νικόλα, «να τους πω ένα ευχαριστώ». Το ίδιο αποζητούσαν κι εκείνοι, να βρουν τον άνθρωπο με την καρδιά του γιου τους. Στο πρώτο τηλεφώνημα, λυγμοί ακούγονταν και από τις δύο πλευρές. «Διατηρούμε πάντα επαφή. Είναι μέρος της ζωής μου, η δεύτερη οικογένειά μου. Κι εκείνοι με έχουν σαν παιδί τους», λέει ο κ. Μαγγίνας. «Αυτοί οι άνθρωποι κάνουν μια τεράστια πράξη αλτρουισμού και αγάπης προς τον συνάνθρωπό τους, την πιο δύσκολη στιγμή της ζωής τους. Είναι κάτι ανεκτίμητο. Για όλους αυτούς που παίρνουν αυτή τη μεγάλη απόφαση και χαρίζουν μια δεύτερη ευκαιρία σε αγνώστους, το λιγότερο που μπορούμε να ψελίσουμε είναι ένα ευχαριστώ».

Η οικογένεια του Νικόλα είναι από την Κρήτη. Το νησί μαζί με τη Βόρεια Ελλάδα «δίνουν» τα περισσότερα μοσχεύματα στη χώρα. «Ο Ελληνας είναι ευαισθητοποιημένος. Δεν είναι ενημερωμένος. Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι ο εγκεφαλικός θάνατος είναι μη αναστρέψιμος». Ο Δημήτρης Μαγγίνας είναι σήμερα πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Μεταμοσχευμένων Καρδιά – Πνεύμονα «ΣΥΝΕΧΙΖΩ». «Πρέπει η πολιτεία να σταθεί πάνω στο πρόβλημα. Τριάμισι χρόνια είμαι στον σύλλογο και δεν έχω δει έναν υπουργό, έναν υφυπουργό, κάποιον να σκύβει πάνω στο πρόβλημα. Η ζωή δεν κοστολογείται και ακόμα κι αν τη βάλουν στο κοστολόγιο, να ξέρουν ότι κοστίζει πολύ λιγότερο η μεταμόσχευση από όλο αυτό που περνάμε».

«Είναι σημαντικό να υπάρξει αποδοχή από την κοινωνία»

Γιατί είναι η Ελλάδα ουραγός στις μεταμοσχεύσεις; Είναι θέμα κοινωνικής αποδοχής ή έλλειψης πολιτικής βούλησης; Ποιο ρόλο παίζει η οικονομική κρίση; Με αφορμή τη χθεσινή γιγάντια εκστρατεία δωρεάς οργάνων από δύο δότες, με πυρήνα το Βενιζέλειο Νοσοκομείο Κρήτης, που προκαλεί συγκίνηση, απευθύναμε τα παραπάνω ερωτήματα στον καθ’ ύλην αρμόδιο, πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων Ανδρέα Καραμπίνη, καθηγητή Επείγουσας Ιατρικής του ΕΚΠΑ και συντονιστή διευθυντή της ΜΕΘ του Ωνασείου.

«Καταρχήν θα πρέπει να τονίσουμε κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Οτι πρέπει να υπάρξει αποδοχή από την κοινωνία πως οι μεταμοσχεύσεις αποτελούν επίτευγμα της ιατρικής του 20ού αιώνα. Ατομα καταδικασμένα, αγκυροβολημένα σε μηχανήματα, χάρη στις μεταμοσχεύσεις, επιβιώνουν σήμερα με πολύ καλή ποιότητα ζωής. Αυτό το αξίωμα πρέπει να γίνει αποδεκτό από την κοινωνία, και δεν έχει γίνει. Πρόσφατες στατιστικές, όπως του ευρωβαρόμετρου, δείχνουν ότι το 50% του πληθυσμού δεν πιστεύει στις μεταμοσχεύσεις, γιατί δεν έχει εμπιστοσύνη στο σύστημα υγείας. Καταλαβαίνετε ότι ξεκινάμε άσχημα…».

Σύμφωνα με τον κ. Καραμπίνη, με την εκπαίδευση του πληθυσμού το εμπόδιο αυτό μπορεί να ξεπεραστεί. Αλλά ακολουθούν και άλλα. «Το δεύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη κλινών εντατικής. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει επάρκεια για τους ζωντανούς, πώς θα συντηρήσουμε τον νεκρό δότη στη μονάδα; Το τρίτο εμπόδιο δυστυχώς είναι ότι δεν υπάρχει μεταμοσχευτική παιδεία στο ιατρικό σώμα. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πυρήνες ανθρώπων εντός κι εκτός των νοσοκομείων που πιστεύουν στις μεταμοσχεύσεις, και έτσι τις συντηρούμε μέχρι στιγμής».

Οπως λέει, η οικονομική κρίση έχει επιδεινώσει το φαινόμενο, ωστόσο δεν αποτελεί επαρκή δικαιολογία. «Παραδόξως, άλλα κράτη που περνούν την ίδια κρίση με εμάς, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κροατία, δεν έχουν σημειώσει πτώση στον αριθμό των δοτών και των μεταμοσχεύσεων. Οπότε είναι καθαρά θέμα πολιτισμού. Ιατρικού και κοινωνικού. Ακόμα πιο θλιβερό είναι ότι η Κροατία, με 4,5 εκατ. κατοίκους, διαθέτει για τις μεταμοσχεύσεις 1,4 εκατ. ετησίως. Εμείς διαθέτουμε στον ΕΟΜ 280.000 ευρώ τον χρόνο, ποσό αστείο, που χρησιμεύει κυρίως για να πληρώσουμε μισθούς και λειτουργικά έξοδα».

Σε αυτό το πλαίσιο, η πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση, προ δεκαπενθημέρου, να χορηγήσει στον ΕΟΜ ποσό 100.000 ευρώ για εκπαιδευτικά σεμινάρια σε γιατρούς και νοσηλευτές, υπήρξε παραπάνω από καλοδεχούμενη. «Σε κανέναν δεν ευχόμαστε να ζήσει τη διαδικασία ανακοίνωσης σε συγγενή ότι ο άνθρωπός του είναι εγκεφαλικά νεκρός, και να τον καλέσεις μέσα στον απέραντο πόνο να κάνει ένα άλμα αγάπης. Πρόκειται για μεταφυσική διαδικασία που χρειάζεται παιδεία για να την κάνεις».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή