Η στροφή προς τη γη έμοιαζε μέχρι πρότινος η λύση για αρκετούς νέους, οι οποίοι λόγω οικονομικής κρίσης είδαν το επαγγελματικό τους μέλλον ζοφερό στους τομείς που ήδη απασχολούνταν. Τώρα δείχνουν να είναι ξανά σε απόγνωση, καθώς η επικείμενη ψήφιση του ασφαλιστικού θεωρούν ότι συρρικνώνει τις προοπτικές τους.
Με σπουδές στα ξενοδοχειακά, η Μυρτώ Λύκα, 24 ετών, έφυγε από τη Θεσσαλονίκη όπου εργαζόταν για να γίνει κτηνοτρόφος στο Μαργαρίτι Θεσπρωτίας: «Μπήκα σε ένα πρόγραμμα νέων αγροτών το 2014 και πήρα επιδότηση 12.000 ευρώ. Εχω 500 γιδοπρόβατα και τα καθαρά κέρδη μου ήταν γύρω στις 8.000 ευρώ». Ως πρόεδρος των κτηνοτρόφων Θεσπρωτίας δε, η Μυρτώ εισπράττει πλέον καθημερινά την απογοήτευση: «Αργησαν οι επιδοτήσεις, έμειναν απλήρωτοι οι γαλατάδες, δυσκολίες στο τάισμα… Θυμάμαι πριν από κάνα δυο μήνες, στο χωριό του πρωθυπουργού, ο έμπορος δεν πήρε τα αρνιά, ήταν πολύ αδύνατα».
Πώς θα επηρεάσει τον κλάδο το νέο ασφαλιστικό; «Αν υποθέσουμε ότι κάποιος έχει καθαρό εισόδημα 10.000, βγάλε 26% φόρο, άλλα 26% η προκαταβολή φόρου, 27% ΟΓΑ, συν το τέλος επιτηδεύματος… μένει γύρω στο 1,5 χιλιάρικο για να ζήσει. Τουλάχιστον εμείς οι κτηνοτρόφοι δεν θα πεινάσουμε!», προσθέτει χαριτολογώντας.
«Προοπτικές, μηδέν»
Ο 25χρονος Γιώργος Μουρτζανός από τα Φουρφουρά Κρήτης, πατέρα δύο παιδιών, τελείωσε σχολή ηλεκτρολόγων αλλά πριν από ένα χρόνο αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μελισσοκομία. «Από τον πατέρα μου βρήκα 150 μέλισσες (κυψέλες, δηλαδή). Σ’ ένα χρόνο τις έκανα 350 κι έβγαλα 9-10 τόνους μέλι», λέει ο ίδιος. Προ τετραμήνου, έκοψε στον έμπορο τιμολόγιο 33.000 ευρώ για 5 τόνους, έχει εισπράξει 3.000 αφού πληρώνεται σταδιακά, οι υποχρεώσεις, ωστόσο, τρέχουν: «Τα έξοδά μου είναι 12.000 ευρώ, 8.000 ο ΦΠΑ, φόρος για φέτος και του χρόνου. Και από τα υπόλοιπα 10.000, πρέπει να αγοράσω ζάχαρη, τροφές, κασόνια για την επόμενη σεζόν και να ζήσω την οικογένειά μου. Επιπλέον, αν και ως νέος αγρότης πήρα από το κράτος 1.090 ευρώ, έδωσα… 1.300: 880 στον ΟΓΑ, 250 στον ΕΛΓΑ, 185 για τα χαρτιά μου. Προοπτικές, μηδέν. Κάνω τον σταυρό μου να πουλήσω κάνα κιλό μέλι στη ζούλα, να πάρω 10-20 ευρώ για να περάσουμε. Το κράτος σε κάνει να είσαι κλέφτης. Πιστεύω ότι θέλουν να διαλύσουν αγρότες και κτηνοτρόφους. Δεν τους εφοβόμαστε όμως!».
«Να κάνουν άμεσα έργα»
Από λογιστής… αγρότης στο Χρυσοβέργι Αιτωλοακαρνανίας, ο Κώστας Πουρναράς, 35 ετών: «Για πολλούς νέους, η γη είναι η λύση. Εχω τελειώσει και την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, είμαι καταρτισμένος. Στην οικογενειακή επιχείρηση ελαιοπαραγωγής ξεκίνησα να εργάζομαι πριν από δύο χρόνια. Παράγουμε 45-50 τόνους ετησίως – είμαστε μικρομεσαίοι. Προσωπικό καθαρό ετήσιο εισόδημα, περίπου 7.000, άλλα τόσα ο αδερφός μου. Στην επαρχία, σου φτάνουν. Εμείς δεν είμαστε φοροφυγάδες – ούτε ένα κιλό ελιά δεν φεύγει από την αποθήκη χωρίς τιμολόγιο. Ας ψάξουν τους μεσάζοντες…».
Επιδοτήσεις πήρατε; «Οχι. Μόνο το ελαιοκομικό, 200 ευρώ τον χρόνο. Αλλωστε τα χρήματα για τους νέους εγρότες δεν επαρκούν για επενδύσεις. Επίσης, η προσδοκία του εισοδήματός μου είναι εκτεθειμένη στον καιρό. Ενα χαλάζι, με κατέστρεψε. Τότε, θα πρέπει να πληρώσω στο κράτος 8.500 ευρώ, από αυτά που δεν πήρα. Η λεπτομέρεια; Οι αγρότες δεν δικαιούνται ένταξη στον ΟΑΕΔ. Ναι, να συνεισφέρουμε στο κράτος, αλλά δίκαια. Ας κόψουν τελείως τις επιδοτήσεις για να κάνουν άμεσα έργα, υποδομές».
Μετανιώνει για την αλλαγή στον επαγγελματικό του προσανατολισμό; «Μετανιώνω που δεν εκμεταλλεύτηκα την ευκαιρία να φύγω στο εξωτερικό. Οταν ήμουν στη Γεωργική Σχολή, μου πρότειναν υποτροφία για το Κάνσας Γιουνιβέρσιτι, στις φάρμες τους. Αρνήθηκα – εμείς οι αγρότες έχουμε μεγαλύτερο δέσιμο με τον τόπο μας».
Τι μέλλει γενέσθαι αν ψηφιστεί το νομοσχέδιο; Οπως δηλώνει ο Κρητικός μελισσοκόμος, «θα καταθέσω τα βιβλία μου, θα κάνω μηδενική δήλωση, να το παίζω κι εγώ φτωχός. Γιατί δουλεύεις-δεν δουλεύεις, κάνει το ίδιο. Προτιμότερο ένα μεροκάματο 30-40 ευρώ αντί για επιχείρηση. Αν, δηλαδή, κάνει κάποιος φορολογική δήλωση 20.000 ευρώ, του μένουν 150 ευρώ τον μήνα. Ούτε τους ενδιαφέρει πώς θα ζήσεις».
Και η κτηνοτρόφος Μυρτώ καταλήγει: «Θα σταματήσουμε να παράγουμε. Κι επειδή τουρισμός και πρωτογενής τομέας στηρίζουν την Ελλάδα, αν τελειώσουμε εμείς, τελειώνει και η χώρα».