Μια διαδρομή με λεωφορείο, ένα δείπνο σε εστιατόριο ή ψώνια στα μαγαζιά, κινήσεις ρουτίνας για τους περισσότερους, εμπεριέχουν έναν υψηλότερο βαθμό δυσκολίας για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης. Νέα τεχνολογικά επιτεύγματα, που μέρα με τη μέρα βγαίνουν στην αγορά, τους προσφέρουν πλέον μεγαλύτερη αυτονομία και κατ’ επέκταση καλύτερη ποιότητα ζωής. «Μπορώ να διαβάσω καλύτερα σε μεγάλη οθόνη όταν το φόντο είναι μαύρο και τα γράμματα άσπρα», εξηγεί στην «Κ» ο 41χρονος Μηνάς Διακομιχάλης, που βλέπει από το ένα μάτι 1/10 και από το άλλο 2/10. «Υπάρχει ρύθμιση στον υπολογιστή, την οποία χρησιμοποιώ για να εργάζομαι», προσθέτει, «αντίστοιχα, κυκλοφορεί σχετική συσκευή με ηλεκτρονικό μεγεθυντή». Η εν λόγω, όμως, συσκευή είναι μεγάλη, με συνέπεια να τη μεταφέρει κανείς με δυσκολία, «με τον φόβο, μάλιστα, μη μου την κλέψουν», κάτι που θα συνεπαγόταν και απώλεια περίπου 700 ευρώ. «Εξ ου και τη χρησιμοποιώ κυρίως στο σπίτι», διευκρινίζει ο ίδιος· «εκτός των άλλων, δεν θέλω όταν κυκλοφορώ στον δρόμο να αντιλαμβάνονται οι γύρω την αναπηρία μου». Ετσι προτιμά να αξιοποιεί τις δυνατότητες του κινητού του τηλεφώνου.
Την εν λόγω ανάγκη έρχεται να καλύψει η εφαρμογή ICSee (I can see: μπορώ να δω), που δημιούργησε η ελληνική μη κερδοσκοπική εταιρεία SciFY (Science for You: η επιστήμη για εσένα) και την οποία διαθέτει πλέον δωρεάν σε κάθε ενδιαφερόμενο. «Με την εν λόγω εφαρμογή άτομα με χαμηλή όραση μπορούν να διαβάσουν ένα μικρό κείμενο, όπως το μενού ενός εστιατορίου ή την τιμή σε μία απόδειξη, με αποτέλεσμα έτσι να βελτιώνεται σημαντικά η καθημερινότητά τους», λέει στην «Κ» εκ μέρους της SciFY η κ. Αντωνία Αραβαντινού. Η διαδικασία είναι απλή. «Ο χρήστης κατεβάζει την εφαρμογή από το Google Play στο έξυπνο κινητό ή το τάμπλετ του και την εγκαθιστά», περιγράφει η κ. Αραβαντινού, «εν συνεχεία, στρέφει την κάμερα της συσκευής του στο σημείο που θέλει να δει καλύτερα και του προβάλλεται στην οθόνη μια καθαρότερη για αυτόν εικόνα. Μπορεί να επιλέξει μεταξύ οκτώ διαθέσιμων φίλτρων, ώστε να διαβάσει σε πραγματικό χρόνο αυτό που τον ενδιαφέρει. Παράλληλα, μπορεί να μεγεθύνει ή να φωτογραφήσει το κείμενο, ενώ προς διευκόλυνσή του, υπάρχουν και ηχητικές οδηγίες». Το έργο, που ξεκίνησε η SciFY, χρηματοδοτήθηκε στην τελική του μορφή από το Κοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση. Βασική πεποίθηση της SciFY είναι ότι η τεχνολογία είναι ένα αγαθό στο οποίο πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι ανεξαιρέτως και δη άνευ τιμήματος. Επισημαίνεται ότι οι υποστηρικτικές τεχνολογίες για άτομα με αναπηρία έχουν συνήθως μεγάλο κόστος. «Το μενού και η εστίαση της νέας εφαρμογής με βόλεψαν, ενώ τους πρότεινα ορισμένες τροποποιήσεις, όπως τις εναλλαγές των χρωμάτων», καταλήγει ο κ. Διακομιχάλης, που ανέλαβε τον ρόλο του συμβούλου δοκιμάζοντας τις λειτουργίες της εφαρμογής, προτού αυτή ολοκληρωθεί. «Κυκλοφορούν παρεμφερείς εφαρμογές, αλλά καμία δεν είναι δωρεάν», καταλήγει ο 41χρονος. Σημειώνεται ότι από τη SciFY διατίθενται και παιχνίδια –τένις και τρίλιζα– για παιδιά με προβλήματα όρασης.
Ενας «έξυπνος οδηγός» για όσους θέλουν να βαδίζουν απρόσκοπτα παρά τα σοβαρά προβλήματά τους στην όραση θα κυκλοφορεί σε λίγο καιρό. «Στο εργαστήριο κάνω μελέτες σε ηλεκτρονικούς αυτοματισμούς», εξηγεί στην «Κ» ο ιθύνων νους, Γιώργος Καρκούλιας, γενικός διευθυντής του Φάρου Τυφλών, που εμπνεύστηκε την ιδέα για τον smart guide το 2012. «Στην αρχή χρησιμοποίησα υπέρυθρες ακτινοβολίες, οι οποίες όμως εν τέλει δεν μπορούσαν να εντοπίσουν το τζάμι, οπότε τις αντικατέστησα με υπερήχους», περιγράφει ο ίδιος. Ετσι, δημιούργησε μια φορητή ηλεκτρονική συσκευή πλοήγησης που έχει διαστάσεις ενός πακέτου τσιγάρων, η οποία ανιχνεύει και ειδοποιεί τον χρήστη –με δόνηση ή ήχο– για εμπόδια στον περιβάλλοντα χώρο. «Προκρίνουμε τη δόνηση, καθώς ο διαβάτης μπορεί να μπερδέψει τον ήχο του smart guide με αυτούς από τον δρόμο», σημειώνει ο ίδιος. Το βοήθημα, που κέρδισε το ελληνικό βραβείο επιχειρηματικότητας το 2015, έχει πλέον ολοκληρωθεί και βρίσκεται στη διαδικασία για τη βιομηχανοποίησή του. «Στο εξωτερικό υπάρχουν ανάλογες συσκευές, αλλά το κόστος τους για τα ελληνικά δεδομένα είναι απλησίαστο, εμείς φιλοδοξούμε να το δίνουμε έναντι 80 ή 90 ευρώ».
Φιλοδοξία, επιπλέον, του εφευρέτη, που έχει παραχωρήσει τα δικαιώματα της εφεύρεσης στον Φάρο Τυφλών, είναι το μηχάνημα να κατασκευάζεται από το εργαστήριο του φιλανθρωπικού σωματείου. «Διαθέτουμε πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο, στο οποίο απασχολούνται ήδη 20 άτομα στην κατασκευή βιομηχανικού φασόν», σχολιάζει ο ίδιος. «Σκοπός δεν είναι ο smart guide να αντικαταστήσει το μπαστούνι, αλλά να λειτουργεί συμπληρωματικά προς αυτό», καταλήγει ο κ. Καρκούλιας: «Το νέο μηχάνημα ανιχνεύει με μεγαλύτερη ακρίβεια και μας ενημερώνει, αλλά το μπαστούνι προειδοποιεί τα διερχόμενα οχήματα για την αναπηρία μας».