Η εφαρμογή από την αρχή της χρονιάς του νέου Κώδικα της Πολιτικής Δικονομίας, που αλλάζει ριζικά τον τρόπο εκδίκασης όλων των αστικών διαφορών, φέρνει τα «πάνω κάτω» σε όσα μέχρι τώρα ίσχυαν για τις αγωγές και για τις προϋποθέσεις διεκδίκησης δικαστικά του συνόλου των αιτημάτων οικονομικής και περιουσιακής φύσεως των πολιτών.
Η εφαρμογή των νέων διατάξεων που επιβάλλουν άμεση εκδίκαση όλων των αστικών διαφορών (εμπορικές, μισθωτικές, εργατικές και πολλές άλλες) καταργεί, πλην εξαιρέσεων, τη γνωστή σε όλους διαδικασία στο ακροατήριο. Ολα στο εξής γίνονται γραπτώς. Και οι θέσεις όσων προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη για την επίλυση ενός αιτήματός τους πρέπει να κατατίθενται μαζί με την αγωγή και μάλιστα σε χρονικό διάστημα που είναι πολύ περιορισμένο. Με πλήρη τον φάκελο με τα επιχειρήματα των δύο πλευρών, στο εξής ο δικαστής δεσμεύεται, χωρίς δίκη, να εκδώσει απόφαση μέσα σε έξι μήνες, το αργότερο. Με αυτές τις αλλαγές, δικηγόροι, πολίτες και κάθε ενδιαφερόμενος, οφείλουν πλέον να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που ισχύουν από την αρχή της χρονιάς για να μη χάσουν προθεσμίες και εν τέλει τη δυνατότητα διεκδίκησης.
Για την εφαρμογή του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (αποτέλεσε ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα της θερινής συμφωνίας με τους θεσμούς) έχουν προβληθεί πολλές ενστάσεις και αντιδράσεις. Τόσο από τους δικηγόρους που φοβούνται ότι οι νέες διατάξεις συρρικνώνουν τη μικρή «πίτα» της δικηγορικής ύλης, αλλά και των δικαστών που πρέπει στο εξής να εκδίδουν αποφάσεις σε πάρα πολύ σύντομο χρόνο, με δεδομένη την επιβάρυνση που ήδη έχουν από το μεγάλο «στοκ» των αδίκαστων υποθέσεων στα δικαστήρια.
Τους κινδύνους να μη συμβάλει τελικά το νέο νομοθέτημα στο ζητούμενο, που είναι η ταχύτερη απονομή Δικαιοσύνης, έχει κατ’ επανάληψη τονίσει δημόσια ο προϊστάμενος του Πρωτοδικείου Αθηνών κ. Σπ. Γεωργουλέας, ενώ πάγια είναι η αντίθεση του δικηγορικού Σώματος διά της τοποθετήσεως του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Τι γίνεται όμως στην πράξη τον ένα μήνα -πρώτο- της εφαρμογής των νέων μέτρων; Στο Πρωτοδικείο της Αθήνας που φέρει και το μεγάλο βάρος της εφαρμογής των καινούργιων διατάξεων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ελάχιστες είναι οι αγωγές που κατατέθηκαν με το νέο σύστημα. Αυτό αποδίδεται στην επιφύλαξη των δικηγόρων να ενστερνιστούν τα νέα μέτρα, αλλά και στη συνεχιζόμενη αποχή τους που οπωσδήποτε λειτούργησε ανασχετικά στις καταθέσεις αγωγών υπό το νέο καθεστώς. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός, ότι πριν τελειώσει ο χρόνος και αρχίσει η εφαρμογή του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, δικηγόροι έσπευσαν μαζικά να καταθέτουν αγωγές ώστε να δικαστούν με το παλιό σύστημα, αποφεύγοντας τις ασφυκτικά σύντομες προθεσμίες του νέου συστήματος.
Στο Πρωτοδικείο της Αθήνας, για παράδειγμα, κατατέθηκαν ως και τριπλάσιες του συνήθους αγωγές τις τελευταίες ημέρες του χρόνου, ξεπερνώντας κατά πολύ την ημερήσια κατάθεση αγωγών που φθάνει σε περίπου 380. Ολο τον Δεκέμβριο σε καθημερινή βάση κατατέθηκαν 600 ώς και 900 αγωγές. Πάντως, η διοίκηση του Πρωτοδικείου της Αθήνας, επισημαίνει πως όσοι επιθυμούν να καταθέτουν αγωγές, στο εξής οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους το νέο σύστημα (όλα γραπτώς και όλα τα επιχειρήματα και οι αποδείξεις «μαζί» με την αγωγή) προκειμένου να αποφύγουν τον κίνδυνο να χάσουν τη δυνατότητα προσφυγής στη Δικαιοσύνη, αγνοώντας τους νέους κανόνες.
Και βέβαια με την εφαρμογή του νέου Κώδικα επέρχονται σημαντικές αλλαγές και στο δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμοί και λοιπά), καθώς καταργούνται ρυθμίσεις για ανακοπές επί ανακοπών που καθιστούσαν τις σχετικές διαδικασίες χρονοβόρες. Και αυτά επισημαίνουν οι δικαστές, θέλουν προσοχή από τους πολίτες και σε κάθε περίπτωση η συνδρομή δικηγόρου στο εξής είναι ίσως περισσότερο από ποτέ αναγκαία.