Κάντε οικονομία, «κόψτε, κόψτε» ακόμη και στα στοιχειώδη! Αυτό είναι το μήνυμα των ηγεσιών των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ προς το προσωπικό, καθώς πολλά Ιδρύματα ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2016 δηλώνουν ότι αδυνατούν να υλοποιήσουν τον προϋπολογισμό τους, αφού οι ανελαστικές δαπάνες είναι μεγαλύτερες από την κρατική χρηματοδότηση. Ετσι, σε μία προσπάθεια να βγάλουν… από τη μύγα ξίγκι, οι πανεπιστημιακοί περιορίζουν τα αναλώσιμά τους, κάνουν οικονομία σε μελάνια εκτυπωτή, διοργανώνουν ημερίδες «ρεφενέ» και συνεδριάζουν μόνον εντός του κανονικού ωραρίου διότι οι υπερωρίες υπαλλήλων κοστίζουν, ενώ παραμελούν τη συντήρηση των υποδομών. Για την τριτοβάθμια εκπαίδευση η σωρευτική μείωση της χρηματοδότησης την τελευταία πενταετία φθάνει το 60%.
Ειδικότερα, ενδεικτικό είναι το μήνυμα που έστειλε προ ημερών στους συναδέλφους του πανεπιστημιακούς, ο Θάνος Δημόπουλος, πρύτανης του εμβληματικότερου ιδρύματος της χώρας, του Πανεπιστημίου Αθηνών: «Ενώπιον της αδυναμίας να υλοποιήσει τον προϋπολογισμό του 2016, η Πρυτανεία έχει ζητήσει από κάθε πανεπιστημιακό μέλος να χρησιμοποιεί με φειδώ τα αγαθά κοινής ωφέλειας που αποτελούν το 90% των ανελαστικών δαπανών, ώστε η λίγη χρηματοδότηση που διαθέτουμε να καλύψει όσο το δυνατόν περισσότερες ανελαστικές δαπάνες. Βεβαίως, η διεκδίκησή μας για αύξηση του προϋπολογισμού εντός του 2016 είναι σαφής και διαρκής».
Ημερίδες ώς τις 4 μ.μ.
Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν τη χαρακτηριστική προτροπή που έχουν λάβει οι πανεπιστημιακοί του ΕΚΠΑ για τη διοργάνωση συνεδρίων στις αίθουσες των Προπυλαίων έως τις 4 μ.μ., διότι σε περίπτωση… υπέρβασης του χρονικού ορίου το ίδρυμα θα πρέπει να επιβαρυνθεί με τις υπερωρίες των φυλάκων των Προπυλαίων και των καθαριστριών των συνεδριακών χώρων. Ετσι, σε κάποιες περιπτώσεις πανεπιστημιακοί έχουν καταβάλει ένα ποσό για τα έξτρα έξοδα συνεδρίου.
Από την άλλη, σε πολλά πανεπιστήμια και ΤΕΙ οι συνεδριάσεις των οργάνων (π.χ. εκλεκτορικά σώματα και γενικές συνελεύσεις) προγραμματίζονται κυρίως πρωινές ώρες, λ.χ. στο ΤΕΙ Αθηνών, όπως εξήγησε στην «Κ» ο πρόεδρός του, Μιχάλης Μπρατάκος. Για συνέδρια-ημερίδες που γίνονται εκτός ωραρίου ή Σαββατοκύριακα, για να μην πληρωθούν οι διοικητικοί υπάλληλοι επιπλέον, οι επιλογές που έχει η διοίκηση είναι ή χορήγηση ρεπό ή πληρωμή αμοιβής από τους διοργανωτές. «Δεν έχουν όλα τα ΤΕΙ αποθεματικά, τα οποία εξάλλου –σε όποια ιδρύματα δεν έχουν εξαντληθεί– έχουν μειωθεί και λόγω τραπεζικού “κουρέματος”» λέει ο κ. Μπρατάκος. «Κάνουμε οικονομία στην καθαριότητα ενώ καταργήσαμε τη φύλαξη. Υπάλληλοι επωμίζονται εκ περιτροπής την ευθύνη να κλειδώνουν τα κτίρια» αναφέρει στην «Κ» ο Ευριπίδης Γκλαβάς, πρόεδρος του ΤΕΙ Ηπείρου.
«Ψαλίδι» στα αναλώσιμα
Μεγάλο ψαλίδι έχει… πέσει, επίσης, στα αναλώσιμα των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ καθώς και στα κονδύλια για τη συντήρηση των υποδομών. Χαρακτηριστικά, σε κεντρικό ΑΕΙ οι καθηγητές και το προσωπικό εκτυπώνουν μόνο σε έναν εκτυπωτή για τον οποίο φροντίζουν να συντηρείται, καθώς οι ξεχωριστοί ανά γραφείο εκτυπωτές έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας λόγω παλαιότητας και δεν έχουν αντικατασταθεί. Ενας ακόμη κίνδυνος, για τον οποίο προνοούν οι πανεπιστημιακοί, είναι του εγκλωβισμού στα παλιά και κακοσυντηρημένα ασανσέρ και δη τις απογευματινές ώρες, όταν η κίνηση μειώνεται. «Πρόσφατα χάλασε το ασανσέρ και εγκλωβίστηκαν δύο συνάδελφοι. Λόγω κατάργησης της τεχνικής υπηρεσίας, μέχρι να έλθει ιδιώτης μηχανικός πέρασαν περίπου δύο ώρες» αναφέρει στην «Κ» πανεπιστημιακός, ο οποίος πλέον αποφεύγει το ασανσέρ της σχολής. «Φροντίζουμε να προσέχουμε τη διάρκεια των τηλεφωνικών κλήσεων, να μην αποχωρούμε από το γραφείο, αφήνοντας τον κλιματισμό ανοιχτό» αναφέρει στην «Κ» ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Κώστας Μασσέλος, δίνοντας το στίγμα της προσπάθειας όλων των ιδρυμάτων για εξοικονόμηση απ’ όπου είναι δυνατόν. Και όπως σχολιάζει ο κ. Γκλαβάς: «Αυτονόητα άλλων εποχών, όπως η εκτύπωση εγγράφων και η συντήρηση του εξοπλισμού, έχουν καταντήσει πολυτέλειες την περίοδο αυτή. Κρατάμε το επίπεδο, αλλά έως πότε;».
Εναλλακτικές μορφές ενέργειας ως αντίδοτο στην κρίση
Εκτός από την οικονομία στα καθημερινά, σημαντική προσπάθεια γίνεται από τα ΑΕΙ/ΤΕΙ για μείωση μεγάλων λειτουργικών δαπανών με νέα έργα υποδομής. Χαρακτηριστικά, στο ΕΚΠΑ έχει ξεκινήσει πρόγραμμα ενίσχυσης των υποδομών με έργα, όπως η κατασκευή του φωτοβολταϊκού σταθμού 2,99 ΜW στις στέγες της Πανεπιστημιούπολης, η λειτουργία του σταθμού συμπαραγωγής, η εγκατάσταση φυσικού αερίου σε όλα τα κτίρια. Η νέα πρυτανική ηγεσία του Πανεπιστημίου Κρήτης στον σχεδιασμό της ορίζει μεταξύ των στόχων της, την εξοικονόμηση πόρων και ανακατανομή δαπανών: «το πανεπιστήμιο πρέπει να επεξεργαστεί σχέδιο μείωσης των περιττών δαπανών. Για παράδειγμα, οι θερμικές απώλειες των κτιρίων αυξάνουν τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού, ενώ μειώνουν τα διαθέσιμα για στέγαση των οικονομικά αδύνατων φοιτητών ή τη δυνατότητα συντήρησης ή αντικατάστασης του εξοπλισμού». Στο ΤΕΙ Ηπείρου, επίσης, έχουν μειώσει τα τηλεπικοινωνιακά τέλη με δικό τους δωρεάν εξοπλισμό. Οπως παρατηρεί στην «Κ» ο πρύτανης του Παν. Κρήτης, Οδυσσέας-Ιωάννης Ζώρας, «τα ιδρύματα πρέπει να αποκτήσουν την αυτοδυναμία που έχουν χάσει και να πάψουν να εξαρτώνται από το υπουργείο, διατηρώντας βέβαια το δημόσιό τους χαρακτήρα. Η αγκίστρωση από το υπουργείο μόνο ζημιά κάνει».