Το στενόμακρο μαγαζί στην οδό Μηθύμνης, στο κέντρο της Αθήνας, δεν τραβούσε τα βλέμματα. Η λευκή μπογιά με την οποία βάφτηκε πρόχειρα η ταμπέλα του δεν είχε καλύψει την επιγραφή του προηγούμενου ιδιοκτήτη. «Πόρτες – Ντουλάπες – Κουζίνες» διάβαζαν με μια προσεκτική ματιά οι περαστικοί. Τα τελευταία τρία χρόνια όμως ο νέος ένοικος είχε κολλήσει στο τζάμι της βιτρίνας φωτογραφίες και στα ράφια είχε τοποθετήσει το νέο εμπόρευμα: κορνίζες, τηλέφωνα, ακόμα και ξυριστικές μηχανές. Στα χαρτιά λειτουργούσε πλέον ως φωτογραφείο – φωτοτυπείο ή κατάστημα επισκευής ηλεκτρονικών συσκευών. Για τις Αρχές όμως αποτελούσε χώρο παράνομων δραστηριοτήτων.
Στις αρχές Φεβρουαρίου σε έφοδο της αστυνομίας κατασχέθηκαν 13 USB και τουλάχιστον 6 κάρτες μνήμης SD που περιείχαν εικόνες εκατοντάδων νοθευμένων ή εξ υπαρχής πλαστών ταξιδιωτικών εγγράφων. Δελτία αιτήσεων πολιτικού ασύλου, υπηρεσιακά σημειώματα που δίνονται στα νησιά της Χίου, της Λέσβου και της Σάμου, άδειες διαμονής, σελίδες διαβατηρίων, αποτυπώματα σφραγίδων, αλλά και προξενικές θεωρήσεις εισόδου στην Ε.Ε. ήταν μερικά από τα ευρήματα που είχαν αποθηκευτεί στις συσκευές.
Τρεις άνδρες από το Πακιστάν και τη Γουινέα συνελήφθησαν στο κατάστημα και μετά τις απολογίες τους στις ανακριτικές αρχές έχουν προφυλακιστεί. Σύμφωνα με στοιχεία της δικογραφίας που είναι σε γνώση της «Κ», όλοι τους αρνήθηκαν τις κατηγορίες για συμμετοχή τους σε κύκλωμα πλαστογραφίας λέγοντας ότι κάποιος Αλγερινός είχε επισκεφθεί το μαγαζί και είχε αφήσει εκεί τα USB ζητώντας να εκτυπωθεί το περιεχόμενό τους. «Μόνος του ανέφερε ότι τα έγγραφα ήταν για ανθρώπους από τη Συρία που ήθελε να βοηθήσει ώστε να μην κινδυνεύουν. Δεν ρώτησα περισσότερα», είπε στην απολογία του ένας εκ των κατηγορουμένων.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», εξετάζεται κατά πόσον οι κατηγορούμενοι είχαν συστήσει ομάδα που λειτουργούσε σε Ελλάδα και Γερμανία. Ο φερόμενος ως ιδιοκτήτης της επιχείρησης όπου βρέθηκαν τα USB, 46χρονος πακιστανικής καταγωγής, ζει εδώ και λίγους μήνες στη Γερμανία. Στη δικογραφία παρουσιάζεται ως ο εγκέφαλος της ομάδας, η οποία φέρεται να χρέωνε 150 ευρώ για πλαστά δελτία αίτησης πολιτικού ασύλου και 400 ευρώ για ευρωπαϊκά ταξιδιωτικά έγγραφα.
Ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης που επίσης συνελήφθη αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη. Στην απολογία του είπε ότι εργάζεται ως μάγειρας σε πακιστανικό εστιατόριο στη Δρέσδη με μισθό 700 ευρώ τον μήνα και ότι είχε σκοπό να κλείσει το μαγαζί του στην Αθήνα γιατί «οι δουλειές δεν πήγαιναν καλά». Μέχρι το οριστικό λουκέτο, είχε αφήσει υπεύθυνο στο κατάστημά του έναν εκ των συλληφθέντων.
Οι τεχνικές
Παρόμοιες υποθέσεις απασχολούν τακτικά την ελληνική αστυνομία, ενώ εκτιμάται ότι μπορεί να ενταθούν με το σφράγισμα του βαλκανικού διαδρόμου. Mέσα στο 2015 το Τμήμα Δίωξης Παράνομης Μετανάστευσης της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής εντόπισε 15 εργαστήρια, συνέλαβε 45 άτομα με την κατηγορία της πλαστογραφίας και κατέσχεσε 6.172 ταξιδιωτικά έγγραφα.
Η ραγδαία αύξηση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών έχει διευρύνει τον «κύκλο εργασιών» των πλαστογράφων, με αποτέλεσμα να δραστηριοποιούνται και άτομα με μικρότερη εμπειρία ή γνώσεις. Οι βετεράνοι πλαστογράφοι της Αθήνας ήταν εξοπλισμένοι ακόμα και με κλωστές για να ράβουν εξ υπαρχής τις ράχες πλαστών διαβατηρίων ή χρησιμοποιούσαν καθαριστικά φούρνου για να μην αφήνουν σημάδια. Σε άλλη περίπτωση, ένας πλαστογράφος είχε αναπτύξει δική του τεχνική: ισχυριζόταν ότι με ένα βραστό αυγό κόπιαρε το μελάνι μιας σφραγίδας για να το τοποθετήσει έπειτα σε πλαστό έγγραφο.
Πλέον, σύμφωνα με μαρτυρίες εμπλεκομένων σε παρόμοιες υποθέσεις, άτομα με βασικές γνώσεις χρήσης προγραμμάτων σχεδίασης όπως το CorelDraw ή το Photoshop παίρνουν τον τίτλο του «μάστορα».
«Σε αρκετές περιπτώσεις οι πλαστογράφοι συνδέονται με κυκλώματα διακίνησης», λέει στην «Κ» ο αστυνόμος Α΄ Χρήστος Χαρμαντζής, επικεφαλής του Τμήματος Δίωξης Παράνομης Μετανάστευσης στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής. «Ενας πλαστογράφος όμως δεν είναι υποχρεωτικά ενταγμένος αποκλειστικά σε μια ομάδα διακίνησης. Οπως έχουμε διαπιστώσει, μπορεί να δουλεύει ως συνεργάτης διαφορετικών κυκλωμάτων». Ανάλογα με τη χώρα προέλευσης του εγγράφου ή την ποιότητα της νόθευσης διαμορφώνονται και οι τιμές. Ενα βρετανικό διαβατήριο μπορεί να κοστίσει έως και 3.000 ευρώ, ενώ το ελληνικό μπορεί να πωληθεί προς 500 ευρώ.
Οπως εξηγεί ο κ. Χαρμαντζής, συχνά οι πλαστογράφοι εφαρμόζουν μεθόδους που θυμίζουν αυτές των εμπόρων ναρκωτικών: τεχνικές αντιπαρακολούθησης και χρήση ενδιαμέσων για να μοιράσουν τα νοθευμένα έγγραφα. Αν και κατά καιρούς οι αστυνομικοί έχουν βρει πλαστές ή κλεμμένες ευρωπαϊκές ταυτότητες ακόμα και μέσα σε πακέτα τσιγάρων, οι περισσότεροι πλαστογράφοι δεν χρησιμοποιούν κρύπτες αλλά νοικιάζουν διαμερίσματα σε διάφορες περιοχές της Αττικής. Σύνεργα και πρώτες ύλες πλαστογράφησης έχουν βρεθεί στα Εξάρχεια, στον Αγιο Δημήτριο, στον Πειραιά και στου Ρέντη.
Αποστολή με κούριερ
Σε κάποιες περιπτώσεις για να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους εκτός Ελλάδας ομάδες πλαστογράφων χρησιμοποιούν εταιρείες κούριερ. Στην πιο πρόσφατη σχετική υπόθεση, την περασμένη Τρίτη συνελήφθησαν τρεις υπήκοοι Πακιστάν.
Στις 22 Οκτωβρίου εταιρεία ταχυμεταφορών είχε ενημερώσει την αστυνομία ότι σε έναν σφραγισμένο φάκελο με στοιχεία αποστολέα μη υπαρκτού προσώπου και προορισμό το Πακιστάν, πιθανόν περιέχονταν ταξιδιωτικά έγγραφα. Οπως διαπιστώθηκε μέσα στο φάκελο βρίσκονταν ένα ελληνικό διαβατήριο -που είχε κλαπεί από τη Βουλιαγμένη- και ένα βρετανικό διαβατήριο. Από την έρευνα της αστυνομίας τελικά εντοπίστηκε ο φερόμενος ως αποστολέας σε διαμέρισμα στο Περιστέρι. Σε υπολογιστές και usb που κατασχέθηκαν βρέθηκαν εικόνες δεκάδων ταξιδιωτικών εγγράφων.