Τις δυσκολίες και την αδυναμία διαχείρισης, αλλά και πλήρους καταγραφής, των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών παρουσιάζει στην ετήσια έκθεσή του ο ευρωπαϊκός οργανισμός για τη φύλαξη των συνόρων της Ε.Ε., Frontex, καθώς μέσα σε έναν χρόνο οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 554%. Οπως αναφέρεται στην έκθεση Risk Analysis, πέρυσι 1,8 και πλέον εκατ. πρόσφυγες και παράτυποι μετανάστες διέσχισαν τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης, ενώ το 2014 δεν είχαν ξεπεράσει τους 283.000.
Ενα ακόμη ρεκόρ καταγράφηκε όσον αφορά στο άσυλο, καθώς οι σχετικές αιτήσεις σε ευρωπαϊκά κράτη ξεπέρασαν το 1,3 εκατ. Η πλειονότητα των ανθρώπων που έφτασαν σε ευρωπαϊκό έδαφος ήταν συριακής (33%) και αφγανικής (15%) καταγωγής, ωστόσο ο Frontex παρατηρεί στην έκθεσή του ότι, κατά τη διαδικασία ελέγχου (screening), κάποιοι από τους μετανάστες υποδύονταν τους Σύρους ή τους Αφγανούς για να αποφύγουν την επαναπροώθησή τους στην Τουρκία ή την απέλασή τους στην πατρίδα τους. Στα στοιχεία του Frontex φαίνεται ότι για το 31% των νεοαφιχθέντων δεν έχει καθοριστεί η εθνικότητα (πρόκειται για περίπου 550.000 ανθρώπους που διέσχισαν τα χερσαία σύνορα της Ε.Ε.).
Σύμφωνα με τον Frontex, βάσει του κανονισμού Δουβλίνου ΙΙΙ, θα πρέπει να λαμβάνονται αποτυπώματα από κάθε υπήκοο τρίτης χώρας, ηλικίας άνω των 14 ετών, και να καταχωρίζονται στο κεντρικό σύστημα Eurodac εντός 72 ωρών. «Στην πραγματικότητα η δακτυλοσκόπηση όλων των ανθρώπων που διασχίζουν παράνομα τα σύνορα δεν είναι εφικτή, ή δεν είναι καλής ποιότητας, ή δεν μεταδίδεται εγκαίρως στη βάση δεδομένων Eurodac», αναφέρεται στην έκθεση. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα στάλθηκαν από τον περασμένο Δεκέμβριο στα hotspots της Ελλάδας και της Ιταλίας εξειδικευμένα μέλη του Frontex (Advanced Level Document Officers), ενώ αναμένεται η άφιξη και άλλων ειδικών.
Παράλληλα, στελέχη του Frontex προβληματίζονται σχετικά με την πιστότητα των συριακών διαβατηρίων που παρουσιάζονται από τους πρόσφυγες κατά τους ελέγχους. «Εγκληματικές ομάδες έχουν πρόσβαση σε μεγάλο αριθμό κλεμμένων κενών συριακών διαβατηρίων (…) και αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουν διαβατήρια που φαίνονται αληθινά και είναι πολύ δύσκολο να εξακριβωθεί η αυθεντικότητά τους ακόμη και από έμπειρο ειδικό», αναφέρεται στην έκθεση του ευρωπαϊκού οργανισμού.
Στη χρήση πλαστών εγγράφων πάντως, για να αποφύγουν τον κίνδυνο εγκλωβισμού στην Ελλάδα, κατέφυγαν πέρυσι κάποιοι πρόσφυγες και μετανάστες. Σύμφωνα με τον Frontex, το 2015 ο αριθμός των ανθρώπων που αποπειράθηκαν να ταξιδέψουν αεροπορικώς με πλαστά ή νοθευμένα έγγραφα από την Ελλάδα στη Γερμανία αυξήθηκε κατά 20% σε σχέση με το 2014. Στον απολογισμό του Frontex, πέρυσι σε όλη την Ευρώπη κατασχέθηκαν 4.068 διαβατήρια, 1.934 βίζες και 1.384 άδειες διαμονής, που χρησιμοποιήθηκαν για την παράνομη διάσχιση των συνόρων.