Η εξαγγελία θεσμοθετήθηκε, αλλά τα δύο βασικά προαπαιτούμενα υλοποίησης, δηλαδή η οργάνωση και –κυρίως– η χρηματοδότηση εκκρεμούν… Ο λόγος για το νέο σύστημα δωρεάν πρόσβασης των άνω των δύο εκατομμυρίων ανασφάλιστων και απόρων σε δημόσιες υπηρεσίες υγείας και στην παροχή φαρμάκων, που έχει τεθεί σε εφαρμογή εδώ και περίπου δέκα ημέρες μετά τη δημοσίευση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης (υπουργοί Υγείας, Εργασίας και Οικονομικών). Οι βασικές αλλαγές που φέρνει το νέο σύστημα είναι ότι η δωρεάν νοσηλεία σε δημόσιο νοσοκομείο γίνεται πλέον χωρίς προέγκριση, προστίθενται στις δωρεάν παροχές προς ανασφάλιστους οι εργαστηριακές εξετάσεις, ενώ απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής συμμετοχής στο κόστος των φαρμάκων άτομα με «εξαιρετικά χαμηλό εισόδημα».
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ΚΥΑ, οι ανασφάλιστοι με την επίδειξη μόνο του ΑΜΚΑ τους δικαιούνται νοσηλεία σε δημόσιο νοσοκομείο, χωρίς καμία επιβάρυνση και χωρίς τη διαδικασία προέγκρισης που ίσχυε έως πρότινος. Αυτό σημαίνει ότι καταργούνται οι Τριμελείς Επιτροπές στα νοσοκομεία, που έπρεπε να εγκρίνουν τη νοσηλεία και οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις υπολειτουργούσαν. Η δωρεάν απρόσκοπτη νοσηλεία έχει ήδη τεθεί σε ισχύ, και σύμφωνα με το υπ. Υγείας κανένα νοσοκομείο δεν δικαιολογείται να χρεώνει πλέον τους ανασφάλιστους. Οσοι δεν μπορούν να λάβουν ΑΜΚΑ (αλλοδαποί) θα πρέπει να λαμβάνουν Κάρτα Υγειονομικής Περίθαλψης από τα νοσοκομεία διάρκειας έξι μηνών με δικαίωμα ανανέωσής της. Οι ανασφάλιστοι μπορούν επίσης να υποβάλλονται δωρεάν σε διαγνωστικές παρακλινικές ή εργαστηριακές εξετάσεις σε δημόσιες μονάδες Υγείας (εργαστήρια ΠΕΔΥ και νοσοκομείων), ενώ τους χορηγούνται ιατρικά βοηθήματα και αναλώσιμα υλικά με τους ίδιους όρους που χορηγούνται σε ασφαλισμένους.
Οπως και τώρα, οι ανασφάλιστοι μπορούν να λάβουν φάρμακα με τους ίδιους όρους που λαμβάνουν και οι ασφαλισμένοι (συμμετοχή και ένα ευρώ ανά συνταγή), αρκεί αυτά να έχουν συνταγογραφηθεί από γιατρούς των δημόσιων νοσοκομείων ή των Κέντρων Υγείας και των μονάδων ΠΕΔΥ, ενώ οι περίπου 300.000 κάτοχοι βιβλιαρίου απορίας θα μπορούν πλέον να προμηθεύονται τα φάρμακά τους και από τα ιδιωτικά φαρμακεία. Εξαιρούνται από οποιαδήποτε συμμετοχή οι κάτοχοι βιβλιαρίου απορίας, όπως άλλωστε ισχύει και σήμερα, καθώς και άτομα με εξαιρετικά χαμηλό εισόδημα (2.400 ευρώ ετησίως για μεμονωμένα άτομα έως 6.000 ευρώ για εξαμελή οικογένεια).
Εκκρεμή τεχνικά ζητήματα
Για τον λόγο αυτό απαιτείται η δημιουργία ηλεκτρονικής εφαρμογής από την ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και τη Γενική Γραμματεία Εσόδων και εδώ είναι που ξεκινά το «στοίχημα» της σωστής και γρήγορης οργάνωσης για το υπ. Υγείας. Σύμφωνα με τον υπ. Υγείας Ανδρέα Ξανθό, μένουν να λυθούν κάποια τεχνικά ζητήματα της ΗΔΙΚΑ και για τη χορήγηση της Κάρτας Υγειονομικής Περίθαλψης, η οποία θα εκτυπώνεται στο Εθνικό Τυπογραφείο, σε όσους δεν μπορούν να έχουν ΑΜΚΑ. Επιπλέον, αμφίβολο είναι το κατά πόσον οι ανασφάλιστοι θα έχουν δωρεάν πρόσβαση σε εργαστηριακές εξετάσεις, εξαιτίας του μεγάλου χρόνου αναμονής που υπάρχει στον δημόσιο τομέα.
Το βασικότερο όμως ζήτημα αφορά στη χρηματοδότηση του νέου συστήματος, η οποία είναι «στον αέρα», αφού δεν υφίσταται ειδικός κωδικός για την περίθαλψη των ανασφάλιστων και το όποιο κόστος θα βαρύνει τον ΕΟΠΥΥ και όχι το κράτος. Το υπ. Υγείας αρχικά έκανε λόγο για 100 εκατ. ευρώ πρόσθετη ετήσια δαπάνη, ωστόσο πλέον παραδέχεται ότι το ύψος της δαπάνης δεν μπορεί να υπολογισθεί. Αλλωστε 100 εκατ. ευρώ ήταν τα προηγούμενα έτη μόνο η δαπάνη νοσηλείας ανασφάλιστων και απόρων στα νοσοκομεία. Από το υπ. Υγείας εκτιμάται ότι η κάλυψη του κόστους είναι εφικτή για το 2016 λόγω της αύξησης της κρατικής χρηματοδότησης των δημόσιων νοσοκομείων, από 1,025 δισ. ευρώ το 2015 σε 1,176 εφέτος, και της «υπόσχεσης» του υπ. Εργασίας για αυξημένη ροή εισφορών υγείας των ασφαλισμένων προς τον ΕΟΠΥΥ. «Ποντάρει» ωστόσο και στην… καλή υγεία των ανασφάλιστων. Οπως ανέφερε πρόσφατα ο υπ. Υγείας Ανδρέας Ξανθός, «πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι οι ανασφάλιστοι πολίτες είναι κατά βάση ένας πληθυσμός σχετικά νεότερος και άρα κατά τεκμήριο σχετικά πιο υγιής».