Ως «τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» χαρακτηρίζουν το προσφυγικό ο Πάπας Φραγκίσκος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος, στην κοινή διακήρυξη που υπέγραψαν στον καταυλισμό προσφύγων της Μόριας Λέσβου, στο πλαίσιο χθεσινής επίσκεψής τους -παρουσία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα- με σαφές μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα.
Οι τρεις Ιεράρχες, ευχαριστώντας και δηλώνοντας υπερήφανοι για τον ελληνικό λαό, ο οποίος «παρά τις δικές του οικονομικές δυσκολίες, ανταποκρίθηκε με γενναιοδωρία στην κρίση» όπως ανέφεραν, κάλεσαν «τις κυβερνήσεις όλων των κρατών να προσφέρουν προσωρινό άσυλο και καταφύγιο σε όλους όσοι το δικαιούνται». «Η αντιμετώπιση του προσφυγικού απαιτεί αλληλεγγύη, γενναιοδωρία και άμεση πρακτική διάθεση πόρων» τονίζουν στη διακήρυξη και ζητούν από τη διεθνή κοινότητα να αναληφθούν οι απαραίτητες διπλωματικές, πολιτικές και φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες για να αντιμετωπιστούν τα αίτια της μαζικής ανθρωπιστικής κρίσης και των αιτίων της, υπογραμμίζοντας την ανάγκη συνεργασίας τόσο στη Μ. Ανατολή όσο και στην Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι ο Πάπας σε μία συμβολική πράξη-μήνυμα προς την Ε.Ε. για τυχόν ολιγωρίες στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, πήρε μαζί του στο ταξίδι της επιστροφής δέκα πρόσφυγες. Πρόκειται για άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες (μέλη μονογονεϊκών οικογενειών, μητέρες με παιδιά, άνθρωποι με προβλήματα υγείας), οι οποίοι χαρακτηρίζονται «παγιδευμένοι», καθώς ήλθαν στη Λέσβο πριν από την υπογραφή της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας για το προσφυγικό και άρα δύσκολα θα πάρουν το εισιτήριο για την Ευρώπη.
Στη διακήρυξή τους οι τρεις Προκαθήμενοι καλούν επίσης τους πολιτικούς ηγέτες να διασφαλίσουν, με κάθε μέσο, άτομα και κοινότητες, μεταξύ των οποίων και τους χριστιανούς της Μ. Ανατολής, ώστε να παραμείνουν στις πατρίδες τους, ενώ υπογραμμίζουν ότι είναι αναγκαία μια διεθνής συμφωνία και ένα πρόγραμμα αρωγής, ώστε να προστατευθούν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και οι μειονότητες, να καταπολεμηθεί το εμπόριο ανθρώπων, να εξαλειφθούν οι ανασφαλείς δίοδοι, όπως αυτή του Αιγαίου και της ευρύτερης Μεσογείου, και να αναπτυχθούν ασφαλείς διαδικασίες μετεγκατάστασης προσφύγων.
Χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της επίσκεψης των τριών Ιεραρχών που έκαναν τον γύρο των διεθνών ΜΜΕ -στο νησί βρέθηκαν 400 δημοσιογράφοι- ήταν η συνάντηση των τριών Προκαθήμενων με 200 πρόσφυγες σε ειδικό χώρο που στήθηκε στον καταυλισμό της Μόριας αλλά και η εκτός πρωτοκόλλου συνάντηση του Πάπα με πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων και μία χριστιανή. Μετά ακολούθησε γεύμα των τριών Ιεραρχών με πρόσφυγες.
Η επίσκεψη στη Λέσβο έγινε υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, καθώς στο νησί ταξίδεψαν από την Αθήνα περίπου 500 αστυνομικοί (της ΕΚΑΜ, του τμήματος Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών και της Aμεσης Δράσης, των ΜΑΤ, της ΥΜΕΤ, της ΕΥΠ).
Ιδιαίτερο χαρακτήρα στην επίσκεψη έδωσε και η αυστηρή τήρηση του πρωτόκολλου, καθώς μέλημα της εκκλησιαστικής διπλωματίας ήταν να μη δοθεί λαβή σε υπερσυντηρητικούς κύκλους να επικρίνουν τους δύο ορθόδοξους Ιεράρχες για «συμπροσευχή με αιρετικούς». Ενδεικτικό ήταν το πρωτόκολλο κατά την προσευχή των τριών Ιεραρχών στη μνήμη των μεταναστών που χάθηκαν στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν τα ευρωπαϊκά παράλια. Λίγο πριν από την ολοκλήρωση της επίσκεψης, στο λιμάνι της Μυτιλήνης είχε στηθεί εξέδρα με τρεις ισοϋψείς θρόνους. Η δέηση των τριών Προκαθημένων -χωρίς ιδιαίτερα εκκλησιαστικά διακριτικά αλλά μόνο με τα εγκόλπια και τους σταυρούς τους- ξεκίνησε από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, συνέχισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος και έκλεισε ο Πάπας Φραγκίσκος.