Το καφενείο του Γιώργου Κανελλόπουλου στο χωριό Λάλας της Ηλείας μετράει τρεις δεκαετίες λειτουργίας. Ο ιδιοκτήτης του όλα αυτά τα χρόνια είχε το δικαίωμα ασφάλισης στον ΟΓΑ βάσει πληθυσμιακών κριτηρίων, ως επαγγελματίας που δραστηριοποιείται σε περιοχή μικρότερη των 2.000 κατοίκων. Πλέον, με τη σταδιακή ενσωμάτωση στο νέο ενιαίο ταμείο, τον Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ανησυχεί για το αν θα μπορέσει να κρατήσει το μαγαζί του ανοιχτό.
«Στο χωριό έχουν μείνει οι μισοί κάτοικοι», λέει. «Αν θα τα καταφέρουμε, θα πληρώσουμε τις εισφορές που θα μας αναλογούν, αν όχι θα το κλείσουμε». Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που οι κοινωνίες μικρών χωριών ή ακριτικών προορισμών απασχολούνται με αυτό το ζήτημα. Η δυνατότητα άλλωστε που είχαν μικροεπιχειρηματίες αυτών των περιοχών για υπαγωγή σε ένα άτυπο καθεστώς προστασίας είχε απειληθεί και παλιότερα. Πριν από λίγα χρόνια, η πιθανότητα υποχρεωτικής υπαγωγής στον ΟΑΕΕ ελεύθερων επαγγελματιών που ήταν ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ πυροδοτούσε συζητήσεις στα χωριά και προκαλούσε πολιτικές αντιδράσεις. Γι’ αυτό το θέμα, το 2013 υπέβαλαν ερώτηση στον τότε υπουργό Εργασίας τρεις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η τοπική οργάνωση ΣΥΡΙΖΑ Βορείου Εβρου εξέδιδε ανακοίνωση, αναφέροντας ότι «διαλύεται η κοινωνική και ό,τι έχει απομείνει από την οικονομική ζωή σε ολόκληρη την ύπαιθρο».
Πλέον, όπως προβλέπεται από τον νέο νόμο, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ ακολουθούν τους αγρότες στον ΕΦΚΑ. Θα υπαχθούν σε ένα μεταβατικό στάδιο μέχρι το 2022 και έπειτα θα πληρώνουν εισφορές στο 20% του φορολογητέου τους εισοδήματος.
«Θα είναι μεγάλο το πρόβλημα, ειδικά στα μικρά χωριά, για τους ιδιοκτήτες καφενείων και μαγαζιών. Φοβάμαι ότι θα ερημώσουν. Αμα κλείσει το κεντρικό καφενείο, ποιος θα έρχεται; Ο τουρισμός δεν μπορεί να κρατηθεί μόνο με μεγάλες εταιρείες», λέει ο Νίκος Κοντοδήμος, ιδιοκτήτης καφενείου στο Κουκούλι Ιωαννίνων και ασφαλισμένος στον ΟΓΑ. Μέχρι τότε θα συνεχίσει να προσφέρει το «τσάι της ακμαιότητας», όπως έχει ονομάσει ένα ρόφημα από βότανα, στους πελάτες του.