Η πρώτη απόφαση από τη δευτεροβάθμια επιτροπή, στην οποία προσέφυγε Σύρος του οποίου η αίτηση ασύλου απορρίφθηκε σε πρώτο βαθμό, αναβάλλει επ’ αόριστον τις επαναπροωθήσεις Σύρων στην Τουρκία, καθιστώντας κατ’ουσίαν ανεφάρμοστη τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας. Οσο και αν φαίνεται τουλάχιστον περίεργο, αυτός ακριβώς είναι ο στόχος πολλών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που εισηγούνται στον πρωθυπουργό «να μείνουμε αριστεροί όσον αφορά το προσφυγικό. Δεν μπορούμε να στείλουμε πρόσφυγες πίσω στην Τουρκία». Τι λέει η τρέχουσα πραγματικότητα; Περίπου 60.000 πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη χώρα, ενώ η κυβερνητική πολιτική στο όλο ζήτημα έχει προκαλέσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις.
Πριν από δύο μήνες ο κ. Αλέξης Τσίπρας έβαζε την υπογραφή του στη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας, που προέβλεπε την επιστροφή και Σύρων στην Τουρκία. Ομως το νομοθέτημα για την εφαρμογή της που ψηφίστηκε λίγες ημέρες αργότερα και περιέχει διατάξεις που πρότειναν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που διαφωνούν με τη συμφωνία, στην πράξη, δημιουργεί τόσα προβλήματα που την καθιστά σχεδόν ανεφάρμοστη.
Αυτή την εβδομάδα εξεδόθη η πρώτη απόφαση από την δευτεροβάθμια επιτροπή εξέτασης αιτήσεων ασύλου σύμφωνα με την οποία η Τουρκία χαρακτηρίζεται μη ασφαλής τρίτη χώρα. Στην επιτροπή προσέφυγε Σύρος που βρίσκεται στη Λέσβο, όταν η αίτησή του απορρίφθηκε σε πρώτο βαθμό όπως και 70 ακόμα ομοεθνών του οι οποίοι είναι σαφές ότι θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο. Από την πλευρά της κυβέρνησης, ο εκπρόσωπος για το προσφυγικό Γιώργος Κυρίτσης ανέφερε ότι «δεν χρειάζεται να γενικεύουμε επειδή μια απόφαση ήταν θετική», ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, δύο ακόμα αποφάσεις χθες χαρακτηρίζουν την Τουρκία μη ασφαλή τρίτη χώρα.
Σημειώνεται ότι ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, όταν πληροφορήθηκε την απόφαση, αναφώνησε «Καήκαμε. Τώρα όλοι θα πηγαίνουν στην επιτροπή προσφυγών και η διαδικασία θα κρατήσει μήνες ή χρόνια». Η συμφωνία της 20ής Μαρτίου προβλέπει επιστροφές Σύρων στην Τουρκία εφόσον η γειτονική χώρα χαρακτηρισθεί ασφαλής τρίτη χώρα. Ποια είναι τα δεδομένα πίσω από το αποτέλεσμα;
Οι δευτεροβάθμιες επιτροπές ασύλου που κρίνουν τις προσφυγές συγκροτούνται από έναν εκπρόσωπο της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, έναν εκπρόσωπο της Εθνικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και έναν εκπρόσωπο του υπ. Εσωτερικών ή του υπ. Δικαιοσύνης.
Πρόκειται για ανεξάρτητες επιτροπές, ωστόσο η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ έχει εκφράσει σαφείς αντιρρήσεις για το περιεχόμενο της συμφωνίας αποχωρώντας μάλιστα από τα hotspots. Η «φιλοπροσφυγική» στάση της κυβέρνησης οδήγησε επίσης στην παγίωση του καταυλισμού στην Ειδομένη.
Η πολιτική της Ε.Ε.
Ετσι, χιλιάδες απελπισμένοι περιμένουν από τον Φεβρουάριο έως και σήμερα σε άθλιες συνθήκες να αλλάξει πολιτική η Ε.Ε., εκβιάζοντας στην πράξη όμως την Ελλάδα, κρατώντας κλειστή τη σιδηροδρομική γραμμή. Από τον Φεβρουάριο έως σήμερα η αστυνομία έχει εισηγηθεί πολλές φορές την εκκένωση της περιοχής. «Αρκεί να εφαρμόσουμε τον νόμο. Σε ένα κράτος υπάρχουν κανόνες και πρέπει να τηρούνται από όλους», λέει στην «Κ» ανώτατο στέλεχος της Ελληνικής Αστυνομίας. Οπως εξηγεί, «σχέδια υπάρχουν όμως για να εφαρμοστούν χρειάζεται να δοθεί το πράσινο φως. Φυσικά έτσι όπως είναι σήμερα η κατάσταση η Ειδομένη δεν μπορεί να αδειάσει χωρίς να δημιουργηθεί ένταση».
Σήμερα πολλοί πρόσφυγες από τα κέντρα φιλοξενίας επιστρέφουν στην Ειδομένη, καθώς εκεί έχουν αναπτυχθεί δίκτυα υποστήριξης από «αλληλέγγυους», όπως επίσης και δίκτυα παράνομης διακίνησης ανθρώπων που αναλαμβάνουν αντί αδράς αμοιβής να περάσουν κάποιους από τα σύνορα.