Καζάνι που βράζει είναι το κέντρο κράτησης στη Μόρια της Λέσβου, όπου τη νύχτα της Τετάρτης προς Πέμπτη ξέσπασαν εκτεταμένα επεισόδια μεταξύ Αφγανών και Πακιστανών, με χρήση μαχαιριών και λοστών. Το αποτέλεσμα ήταν αρκετοί τραυματίες (τρεις μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο, ενώ σε περίπου 15 άτομα προσφέρθηκαν πρώτες βοήθειες από γιατρούς μη κυβερνητικών οργανώσεων), καταστροφές (κάηκαν μία μεγάλη και αρκετές μικρότερες σκηνές) και η υποχρεωτική έξοδος από το στρατόπεδο εκατοντάδων «αμάχων», κυρίως οικογενειών, γυναικών και παιδιών, που κατέφυγαν στα γύρω χωράφια ή και μακρύτερα. Η αφορμή της άγριας σύγκρουσης αμελητέα (αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι επρόκειτο για διαμάχη για τη φόρτιση ενός κινητού), αλλά η αιτία δεν είναι άλλη από τη συγκέντρωση χιλιάδων ανθρώπων (περίπου 2.200 προσφύγων και μεταναστών) σε ένα στρατόπεδο, μέσα σε προβληματικές συνθήκες και με ορίζοντα για τους ανθρώπους μόνο αβέβαιες, σκοτεινές προοπτικές.
«Μέσα στο κέντρο της Μόριας κυριαρχεί ο εκνευρισμός. Οι έγκλειστοι έχουν εξαντληθεί. Εχουμε προειδοποιήσει εδώ και καιρό την κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, έχει αρχίσει να ανησυχεί και η τοπική κοινωνία, καθώς έχουν παρατηρηθεί ορισμένα κρούσματα κλοπών», λέει στην «Κ» ο κ. Σπύρος Γαληνός, δήμαρχος Λέσβου. «Θα είναι λάθος από μια τέτοια αναστάτωση που θα προκληθεί να χαθεί το πρόσωπο της αλληλεγγύης που κατέκτησαν η Λέσβος και η Ελλάδα», τονίζει ο κ. Γαληνός. Αποκαλυπτική πάντως για την κατάσταση που επικρατεί στη Μόρια είναι η χθεσινή ανακοίνωση της ΜΚΟ ActionAid, η οποία δραστηριοποιείται στο κέντρο. Η διεθνής οργάνωση διαπιστώνει έλλειψη πληροφόρησης από τις αρμόδιες αρχές, καθώς οι πρόσφυγες με τους οποίους επικοινώνησε είχαν άγνοια για τις διαδικασίες ασύλου, ενώ δεν γνωρίζουν και για το πρόγραμμα μετεγκατάστασης της Ε.Ε. και το πρόγραμμα οικογενειακής επανένωσης. «Η έλλειψη πληροφόρησης οδηγεί σε μεγάλη ανασφάλεια, τεράστια ψυχολογική πίεση και άγχος στους πρόσφυγες, ορισμένοι από τους οποίους ήδη κρατούνται μεγαλύτερο διάστημα από όσο προβλέπει το νέο νομοθετικό πλαίσιο (25 ημέρες). Πολλοί ανησυχούν για το αν θα επιστραφούν στην Τουρκία ή αν θα συνενωθούν με μέλη των οικογενειών τους σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.», σημειώνεται. «Οι πρόσφυγες αναφέρουν ότι τις περισσότερες μέρες το γεύμα τους περιλαμβάνει σκέτο ρύζι ή πατάτες και μόνο όταν επισκέπτονται τον χώρο κράτησης επίσημοι περιλαμβάνεται κρέας», συμπληρώνει η ActionAid.
Μεγάλο πρόβλημα είναι ο πολύ χαμηλός ρυθμός εξέτασης αιτημάτων ασύλου. Περίπου 50 αιτήματα από κρατουμένους στα νησιά εξετάζονται κάθε ημέρα, σύμφωνα με το υπουργείο Μετανάστευσης. Ο χαμηλός αριθμός σχετίζεται και με τη δυσκολία ένταξης στο έργο των ειδικών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασύλου. Πάντως, από 6 Ιουνίου προβλέπεται να κινητοποιηθούν κινητά συνεργεία της Υπηρεσίας Ασύλου για τις δομές της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Η Κρήτη στο «στόχαστρο»
Νέο «μέτωπο» για την προσπάθεια αντιμετώπισης του προσφυγικού ζητήματος ανοίγει στην Κρήτη, καθώς, μετά το σφράγισμα του Αιγαίου, τα κυκλώματα διακινούν πρόσφυγες και μετανάστες στη ΝΑ Μεσόγειο, κυρίως προς Ιταλία, με αποτέλεσμα κάποια σκάφη να καταλήγουν στην Κρήτη, όπου όμως δεν υπάρχει καμία προετοιμασία, πρόβλεψη και υποδομή. Πριν από τρεις ημέρες, εντοπίστηκαν στις ΒΑ ακτές της Κρήτης 113 άτομα, οι περισσότεροι Αφγανοί, που είπαν πως ξεκίνησαν από την Αττάλεια της Τουρκίας. Προ εβδομάδας είχαν βρεθεί ακόμα 64 άτομα.
Τα επεισόδια κατέγραψε σε βίντεο και μετέδωσε μέσω twitter ο δημοσιογράφος της βρετανικής εφημερίδας, «Independent», Γουίλ Χόρνερ.
Video sent just now from #moria #Lesvos fire crews fighting large blazes #refugees #refugeesgr pic.twitter.com/xc5GNNZVi2
— Will Horner (@willhorner) June 1, 2016