«Τρελοκομείο. Τρομερός όγκος δουλειάς. Μιλάμε για 1.200 έως 1.800 προσελεύσεις ασθενών σε κάθε γενική εφημερία, με εξαντλημένο προσωπικό, λόγω των τεράστιων ελλείψεων, μιλάμε για πάνω από 1.000 άτομα, ελλείψεις που παρατηρούνται παντού, στα επείγοντα, σε ειδικές μονάδες, σε τμήματα όπως παθολογικά, χειρουργικά και καρδιολογικά. Από τα 15 νέα χειρουργεία λειτουργούν «μετά βίας» τα 12-13, ενώ άγνωστο παραμένει τι θα γίνει με τη στελέχωση των επιπλέον 8 χειρουργείων που θα είναι έτοιμα το φθινόπωρο». Η περιγραφή καθρεφτίζει την κατάσταση στη ναυαρχίδα του ΕΣΥ, τον «Ευαγγελισμό», και ανήκει στον καρδιολόγο Ηλία Σιώρα, αντιπρόεδρο της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών – Πειραιώς, που εργάζεται στο νοσοκομείο.
Δεν είναι όμως μόνον ο «Ευαγγελισμός». Σε όλα τα νοσοκομεία η κατάσταση είναι εκρηκτική. Το τακτικό προσωπικό στο ΕΣΥ έχει μειωθεί την τελευταία τριετία κατά 13.700, οι κλίνες νοσηλείας κατά 2.000, όμως η «κίνηση» παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Πάνω από 2,2 εκατ. νοσηλευθέντες το 2015 και κοντά στα 12 εκατ. επισκέψεις στα τακτικά ιατρεία και στα επείγοντα. Και η χρηματοδότηση βαίνει μειούμενη.
«Ο προϋπολογισμός για τις λειτουργικές δαπάνες του “Ευαγγελισμού” είναι 69 εκατ. ευρώ για το 2016, εκ των οποίων δεν έχουμε λάβει έως σήμερα ούτε το ένα τέταρτο. Οι πιστώσεις, δηλαδή τι μας επιτρέπεται να δαπανήσουμε, ανέρχονται στα 99 εκατ. ευρώ. Προβλέπουμε ότι θα χρειαστεί έξτρα επιχορήγηση 25% για να βγάλουμε το έτος χωρίς να αδειάσουν τα ράφια του νοσοκομείου», συμπληρώνει.
Δεν βγαίνουν οι βάρδιες
«Σε εμάς εδώ, για να μπορέσει να πάρει το προσωπικό δύο εβδομάδες άδεια το καλοκαίρι, θα κλείσουν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο αναγκαστικά τέσσερα νοσηλευτικά τμήματα!» Στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Αττικόν το νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό λειτουργεί κάτω από τα όρια ασφαλείας, «ενώ τα νοσηλευτικά τμήματα θα έπρεπε να έχουν τουλάχιστον 16-17 νοσηλευτές για να βγαίνουν όλες οι βάρδιες, και έχουν 9-10. Σε ημέρα εφημερίας στο τμήμα επειγόντων είναι μόλις 2-3 τραυματιοφορείς, και γιατροί και σεκιούριτι αναλαμβάνουν συχνά αυτόν τον ρόλο», σημειώνει στην «Κ» ο γ.γ. του Συλλόγου Εργαζομένων στο Αττικόν Γιάννης Πλαγιαννάκος. Τα μειωμένα κρατικά κονδύλια των τελευταίων ετών προς το νοσοκομείο έχουν ως αποτέλεσμα να μην επισκευάζεται ο εξοπλισμός. «Εδώ και δύο χρόνια ο μαγνητικός τομογράφος είναι off», τονίζει ο ίδιος.
«Τα λεφτά φτάνουν ίσα ίσα για φάρμακα και αναλώσιμα και δεν μπορούν να γίνουν άλλες εργασίες, όπως αντικατάσταση εξοπλισμού», αναφέρει για το Κρατικό Νίκαιας στην «Κ» ο νευροχειρουργός Πάνος Παπανικολάου, που χαρακτηρίζει το νοσοκομείο αδικημένο. «Το 2015 το κρατικό κονδύλι λειτουργικών δαπανών ήταν 19 εκατ. ευρώ, 50% κάτω σε σχέση με άλλα νοσοκομεία με μικρότερη κίνηση από εμάς. Εφέτος είναι λίγο ενισχυμένο στα 23 εκατ. ευρώ». Το σοβαρότερο πάντως πρόβλημα είναι η υποστελέχωση. «Για να καλυφθούν οι στοιχειώδεις ανάγκες του νοσοκομείου, χρειάζονται 200 νοσηλευτές, 100 άτομα βοηθητικό προσωπικό, 100 άτομα διοικητικό και τεχνικό προσωπικό και 50 γιατροί. Λόγω των ελλείψεων, η λειτουργία των χειρουργείων είναι μειωμένη και αναμένεται να ελαττωθεί ακόμα περισσότερο. Από τα 11 χειρουργεία σήμερα λειτουργούν τα επτά, το διάστημα Ιουλίου – Σεπτεμβρίου θα λειτουργούν μόνο πέντε, ενώ θα κλείσουν εντελώς τα τακτικά περιστατικά τον Αύγουστο. Παρακαλούμε εδώ και χρόνια να μας στείλουν δύο αγγειοχειρουργούς. Ο κόσμος πεθαίνει στην εφημερία με ρήξη ανευρύσματος αορτής μέχρι να γίνει διακομιδή σε άλλο νοσοκομείο», τονίζει ο κ. Παπανικολάου.
Η εικόνα του ΕΣΥ επιβαρύνεται ακόμα περισσότερο από την ύποπτη διακίνηση υγειονομικού υλικού και φαρμάκων, εντός και εκτός νοσοκομείων. Πριν από λίγες ημέρες, κλιμάκιο του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας μετέβη στο ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης κατόπιν εντολής του υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού, για να ξεκινήσει έλεγχο για τις «δωρεές» χειρουργικών υλικών από ασθενείς που περίμεναν να χειρουργηθούν.
Την τελευταία διετία οι έλεγχοι των επιθεωρητών Υγείας έχουν ενταθεί, αφού, όσο και αν οι προϋπολογισμοί στον χώρο της υγείας έχουν μειωθεί, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι άνομες «διαρροές» δεν σταμάτησαν. Το 2014 εκδόθηκαν 236 εντολές ελέγχου σε μονάδες υγείας και φορείς του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα υγείας και εκδόθηκαν 193 πορίσματα. Πέρυσι οι εντολές ελέγχου άγγιξαν τις 500 και εκδόθηκαν 238 πορίσματα, ενώ για εφέτος έως και τον Απρίλιο, είχαν εκδοθεί 140 εντολές και περίπου 80 πορίσματα.
Τα ανοιχτά «μέτωπα» στην υγεία, εκτός από πολλά, είναι συχνά και «αθέατα» με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την ομαλή διεκπεραίωση των περιστατικών, και εδώ μιλάμε για ανθρώπινες ζωές. Ενδεικτικά: οι προμήθειες του ΕΣΥ σε υλικά με «βεβαρημένο ιστορικό» λόγω υπερχρεώσεων, όπως φίλτρα τεχνητού νεφρού και ραδιοφάρμακα, τα «πειρατικά» ιδιωτικά ασθενοφόρα που χρεώνουν παράνομα ακόμα και 2.000 ευρώ για μία απλή διακομιδή τουρίστα, μηχανήματα νοσοκομείων που μένουν κάθε τόσο και λιγάκι εκτός λειτουργίας προς «όφελος» διαγνωστικών κέντρων. Χαρακτηριστικό των διαδρομών ανομίας και το ότι φάρμακα υψηλού κόστους, ενώ φαίνεται ότι έχουν «χρεωθεί» σε Ελληνες ασθενείς, έχουν σταλεί στο εξωτερικό.
Πολλοί ασθενείς, λίγες κλίνες
Σταθερά υψηλός είναι ο αριθμός των νοσηλειών αλλά και των επισκέψεων στα εξωτερικά ιατρεία των δημόσιων νοσοκομείων. Αυτό σχετίζεται άμεσα, αφενός, με την κρίση που δεν επιτρέπει στους πολλούς να απευθυνθούν στον ιδιωτικό τομέα, αφετέρου, με την απουσία ενός καλά οργανωμένου και στελεχωμένου συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας (ESY.net) το 2015, καταγράφηκαν 11.935.400 επισκέψεις στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία, στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών και στα απογευματινά ιατρεία των δημόσιων νοσοκομείων, και 2.211.343 νοσηλείες. Από το 2011 έως σήμερα ο αριθμός των επισκέψεων στα εξωτερικά ιατρεία έχει αυξηθεί κατά 200.000 ετησίως, ενώ σταθερός με μικρές διακυμάνσεις είναι ο αριθμός των νοσηλειών. Αυτό που όμως έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό είναι η στελέχωση του ΕΣΥ και ο αριθμός των ανεπτυγμένων κλινών. Από 35.020 ανεπτυγμένες κλίνες το 2012 στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, σταδιακά μειώθηκαν σε 33.001 τον Δεκέμβριο του 2015, ενώ η μεγάλη μείωση καταγράφεται στο προσωπικό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης το τακτικό προσωπικό του υπουργείου Υγείας από 91.387 άτομα που ήταν τον Δεκέμβριο του 2012, μειώθηκε στα 77.679 τον Δεκέμβριο του 2015 (μείωση 15%).