Ο πρόεδρος του δικαστηρίου κοίταξε μάλλον αμήχανα την αίθουσα και στη συνέχεια ρώτησε «αν κάποιος στο ακροατήριο μιλάει γαλλικά», για να εμφανισθεί σε μια από τις σημαντικότερες δίκες οικονομικού εγκλήματος της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας. Στο εδώλιο, πάνω από 60 κατηγορούμενοι στην υπόθεση Siemens και ανάμεσά τους ο Ελβετός υπήκοος Ζ.Κ. Οσβαλντ, ένας τραπεζίτης που κατηγορείται ότι «συνήργησε» στη νομιμοποίηση βρώμικου χρήματος. Το ότι η δίκη θα γινόταν, σε πρώτη δικάσιμο, ύστερα από έξι μήνες απεργίας των δικηγόρων, ήταν γνωστό, όπως και το ότι ο κ. Οσβαλντ δεν μιλάει ελληνικά.
Η Εισαγγελία θα έπρεπε να είχε εξασφαλίσει διερμηνέα. Αλλά αυτό γίνεται όλο και πιο δύσκολο, καθώς οι διερμηνείς των δικαστηρίων παραμένουν επί ενάμιση χρόνο απλήρωτοι, παίρνοντας κάποια «έναντι». Ο μεταφραστής αγγλικών Κ. Γκίλος είπε στην «Κ» ότι «ανά 4-5 μήνες μάς δίνουν κάτι. Τον Ιούνιο πληρωθήκαμε ενώ είχαμε από την αρχή του χρόνου να πάρουμε χρήματα». Αν ο κ. Γκίλος βρισκόταν στην αίθουσα για να μεταφράσει στον Ελβετό κατηγορούμενο, θα έπαιρνε 17 ευρώ μεροκάματο για τη δουλειά του ώς τις 15.00 και 35,22 για το διάστημα μετά τη λήξη του ωραρίου στις 15.00. «Αλλά φυσικά το πρόβλημα είναι πότε θα παίρναμε τα χρήματα. Οταν μας καλούν δικηγόροι, μας πληρώνουν συνήθως».
Από ειδικό κατάλογο
Ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας αναφέρει ότι ο διερμηνέας πρέπει να είναι «ουδέτερος» και να επιλέγεται από ειδικό κατάλογο. Αλλά καθώς οι διερμηνείς δεν πληρώνονται, δείχνουν απροθυμία να εμφανισθούν. Ετσι συνήθως τα πράγματα καταλήγουν στο οξύμωρο της έκκλησης της έδρας να ζητείται να εμφανισθεί «όποιος μπορεί»…
Εισαγγελείς, ακόμα και στα ανακριτικά γραφεία, «εκλιπαρούν τους δικηγόρους», λέει ο δικηγόρος Α. Παπαστεριόπουλος, που σημειώνει ότι «πρέπει ο δικηγόρος να πληρώσει, διαφορετικά ο διερμηνέας δεν πρόκειται να εμφανισθεί».
Οι μεταφραστές πληρώνονται θεωρητικά από έναν κωδικό του υπουργείου Δικαιοσύνης που… δεν έχει πλέον χρήματα. «Το βασικό πρόβλημα έχει να κάνει με τη χρηματοδότηση», λέει ο κ.Παπαστεριόπουλος. Τη θέση του αυτή επιβεβαίωσε και ο εισαγγελέας της έδρας στην υπόθεση της Siemens, όταν παραδέχθηκε ότι το παραπεμπτικό βούλευμα για τη Siemens έχει μεταφραστεί κατά το ήμισυ… Το υπουργείο Δικαιοσύνης πληρώνει τη μεταφραστική υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών για να το μεταφράσει, έως ότου τελειώσουν τα χρήματα.
Η Ελλάδα έχει συμφωνήσει να δίνει στους κατηγορουμένους όλα τα σημαντικά έγγραφα μιας δίκης μεταφρασμένα στη γλώσσα τους. Ο εισαγγελέας της έδρας το γνωρίζει και «έχει την ίδια γνώμη με μας», είπε ο συνήγορος του Οσβαλντ, Χρ.Καπαρουνάκης, στο δικαστήριο. Αλλά δεν είναι σε θέση να βρει τα χρήματα για τη μετάφραση του βουλεύματος. Ετσι κάνει την ανάγκη φιλοτιμία. Αφού οι κατηγορούμενοι απολογήθηκαν στην ανακρίτρια, λέει, ξέρουν τι τους βαρύνει, διότι κατά την απολογία τους υπήρχε μεταφραστής. Οταν όμως ο συνήγορος ενός πρώην στελέχους της Siemens που κατηγορείται, ο κ. Ηλίας Αναγνωστόπουλος, προβάλλει το εύλογο επιχείρημα ότι το βούλευμα δεν είναι το ίδιο με το κατηγορητήριο, η έδρα επικαλείται τον κίνδυνο παραγραφής.
Επανάληψη και παραγραφή
Το πιο πιθανό, αν η δίκη συνεχισθεί χωρίς να υπάρχουν τα βασικά έγγραφα σε γλώσσα που κατανοούν οι κατηγορούμενοι, είναι να προσφύγει κάποιος από αυτούς στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και να κερδίσει. «Τότε θα έχουμε λόγο επανάληψης της δίκης», λέει η συνήγορος Ο. Τσόλκα, αλλά «και πραγματικό κίνδυνο παραγραφής». Το θέμα δεν είναι καινούργιο, ούτε αφορά μόνο το Εφετείο της Αθήνας, και έχει τεθεί επανειλημμένα στην ηγεσία του υπ. Δικαιοσύνης. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν υπήρχε πρόβλημα, καθώς μεγάλες δίκες με τη συμμετοχή αλλοδαπών κατηγορουμένων ήταν σπάνιες.
«Ολα αυτά που συζητάμε αφορούν την ποσότητα, για να μη συζητήσουμε για την ποιότητα, καθώς χρειάζονται όλο και περισσότερες γνώσεις τεχνικής ή οικονομικής ορολογίας», λέει ο κ. Παπαστεριόπουλος.
Για κάποιους από τους καλύτερους ποινικολόγους που ήταν συγκεντρωμένοι την περασμένη Τρίτη στην αίθουσα τελετών του Εφετείου, η υπόθεση με τους μεταφραστές θύμισε μια δίκη πριν από πολλά χρόνια, όταν ο κατηγορούμενος για υπόθεση ναρκωτικών ρωτούσε τον διερμηνέα του πώς πάει η διαδικασία: Good, good, του απαντούσε. Μόνο όταν εκφωνήθηκε η απόφαση αντελήφθη ότι οι μονολεκτικές διαβεβαιώσεις δεν είχαν την παραμικρή αξία: είχε καταδικασθεί σε 15ετή φυλάκιση.