Ουκ έστι τέλος για τα προβλήματα στους παραχωρημένους αυτοκινητόδρομους. Ελλείψει ρευστότητας, η καταβολή των αποζημιώσεων και των πριμ επιτάχυνσης στις κοινοπραξίες των παραχωρησιούχων αποτελεί «πονοκέφαλο» για την κυβέρνηση. Παράλληλα, αναζητείται η φόρμουλα με την οποία θα καταβληθούν αποζημιώσεις στον έναν από τους παραχωρησιούχους, καθώς η πρόοδός του δεν τις δικαιολογεί άμεσα.
Τέλος, οι υπηρεσίες πρέπει να κλείσουν έναν τεράστιο κατάλογο εκκρεμοτήτων –απαλλοτριώσεις, αδειοδοτήσεις, μετακινήσεις δικτύων– πολλές από τις οποίες χρονίζουν, μόλις οκτώ μήνες πριν από την αδιαπραγμάτευτη πλέον ημερομηνία παράδοσης των έργων.
Στις 31 Μαρτίου 2017, οι τέσσερις παραχωρημένοι αυτοκινητόδρομοι πρέπει (πλην μικρών εξαιρέσεων, έως τον Αύγουστο του ίδιου έτους) να έχουν παραδοθεί. Εχοντας εξαντλήσει κάθε δυνατότητα επιείκειας, οι κοινοτικές υπηρεσίες δεν είναι διατεθειμένες να ανεχθούν άλλη καθυστέρηση. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση ύστερα από νέο γύρο διαπραγματεύσεων, αποφάσισε να καταβάλει νέες αποζημιώσεις (για όσα φέρει ευθύνη) και πριμ επιτάχυνσης, ώστε οι κατασκευαστές να μπορέσουν να ολοκληρώσουν τα έργα μέσα στον ελάχιστο χρόνο που απομένει. Στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη υπογραφεί δύο συμφωνίες, με τη Νέα Οδό (που κατασκευάζει την Ιόνια οδό) και την Κεντρική Οδό (που κατασκευάζει τον Ε65), βάσει των οποίων οι δύο κοινοπραξίες, όπως αποκάλυψε η «Κ», θα λάβουν συνολικά 241,5 εκατ. ευρώ. Επίσης επίκειται η υπογραφή ανάλογης συμφωνίας με την Ολυμπία Οδό, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, είχε διεκδικήσει περί τα 150 εκατ. ευρώ. Η υπογραφή της συμφωνίας φέρεται να έχει «μπλοκαριστεί» όχι από το Δημόσιο αλλά από έναν από τους βασικούς εταίρους της κοινοπραξίας, που έχει κάποιες επιπρόσθετες διεκδικήσεις. Ωστόσο θεωρείται βέβαιο ότι θα υπογραφεί μέσα στις επόμενες ημέρες.
Το βασικό ζητούμενο, λοιπόν, είναι η καταβολή των χρημάτων. Το υπουργείο Οικονομικών αναζητεί τρόπο ώστε οι κοινοτικές υπηρεσίες να εγκρίνουν την καταβολή σχεδόν μισού δισ. ευρώ (από εθνικούς πόρους), σε μια περίοδο όπου τα ταμειακά διαθέσιμα είναι περιορισμένα. Ολα αυτά μέχρι το τέλος Ιουλίου, καθώς οι εργολάβοι των έργων διαμηνύουν σε κάθε ευκαιρία στην κυβέρνηση ότι δεν μπορούν να εκτεθούν περισσότερο οικονομικά. Οι υπηρεσίες επεξεργάζονται διάφορα σενάρια και «μηχανισμούς», ακόμα και εκτός της «πεπατημένης».
Οι σήραγγες
Ειδικότερα για την εταιρεία Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (που κατασκευάζει τις τρεις σήραγγες σε Τέμπη και Πλαταμώνα) τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Η κοινοπραξία έχει ζητήσει να υπογράψει συμφωνία αποζημίωσης, ανάλογη με εκείνη των υπολοίπων τριών κοινοπραξιών. Το υπουργείο Υποδομών αρνήθηκε, επικαλούμενο τη μεγάλη πρόοδο του έργου (φθάνει το 92%-93%), που δεν δικαιολογεί την καταβολή πριμ επιτάχυνσης. Η κοινοπραξία λοιπόν με τη σειρά της επικαλείται απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου (στο οποίο παραπέμπονται όλες οι διαφωνίες ανάμεσα στο Δημόσιο και τον ιδιώτη), σύμφωνα με την οποία δικαιούται παράταση έως το φθινόπωρο του 2017. Η λύση που φαίνεται να κερδίζει έδαφος είναι να μην υπογραφεί τελικά συμφωνία, αλλά η κοινοπραξία να λάβει άμεσα τα ποσά που έχουν ήδη επιδικάσει δύο αποφάσεις διαιτησίας (σύμφωνα με πληροφορίες, 22 εκατ. ευρώ και 2,5 εκατ. ευρώ) για καθυστερήσεις ευθύνης του Δημοσίου, και να λήξει το θέμα εκεί.
Παράλληλα, οι υπηρεσίες «τρέχουν» με ταχείς ρυθμούς για την επίλυση των δεκάδων εκκρεμοτήτων, από τις οποίες εξαρτάται άμεσα η έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων. Χαρακτηριστικό είναι ότι το υπουργείο Υποδομών ενέκρινε το προηγούμενο δεκαήμερο πλήθος αποφάσεων για την καταβολή αποζημιώσεων για απαλλοτριωτέες εκτάσεις, ενώ το υπουργείο Περιβάλλοντος αδειοδοτήσεις (τεχνικές περιβαλλοντικές μελέτες για εγκατάσταση εργοταξίων) σε μεγάλο αριθμό θέσεων.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, οι κατασκευαστικές κοινοπραξίες δουλεύουν πλέον «στο φουλ» για να καλύψουν τον χαμένο χρόνο μέσα στο οκτάμηνο που απομένει. Η πρόοδος του άξονα Κορίνθου-Πατρών (κοινοπραξία Ολυμπία Οδός) βρίσκεται σήμερα περίπου στο 77%, της Ιόνιας Οδού (κοινοπραξία Νέα Οδός) στο 76%, του Ε65 (κοινοπραξία Κεντρική Οδός) στο 76%. Οπως αποκάλυψε η «Κ», η Ιόνια Οδός θα παραδοθεί στο τέλος Μαρτίου χωρίς τη σήραγγα της Κλόκοβας, η Κορίνθου-Πατρών και ο Ε65 χωρίς κάποια μικρά τμήματα. Ολες οι εκκρεμότητες θα πρέπει να έχουν κλείσει έως τον Αύγουστο του 2017.