«Οι πρώτοι guest officers αναμένονται στα κεντρικά γραφεία της υπηρεσίας τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για αστυνομικούς από κράτη-μέλη της Ε.Ε., ειδικευμένους σε θέματα αντιτρομοκρατίας. Θα εκπαιδευθούν από ειδικούς της Europol πριν εγκατασταθούν στην Ελλάδα. Υπολογίζουμε ότι στην Αθήνα θα ταξιδέψουν στη διάρκεια του τρέχοντος μηνός 15 με 20 αστυνομικοί».
Λίγες ημέρες μετά την αποκάλυψη της «Κ» ότι Ευρωπαίοι αστυνομικοί θα ελέγχουν στο εξής τους αλλοδαπούς στα κέντρα διαμονής της ηπειρωτικής χώρας για τον εντοπισμό υπόπτων για τρομοκρατία (σχετικό δημοσίευμα στο φύλλο της 13ης Αυγούστου), ο υποδιοικητής της ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας Wil van Gemert περιέγραψε σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» τις λεπτομέρειες της συνεργασίας ΕΛ.ΑΣ. – Europol, τις μεταβολές στα δρομολόγια των «μαχητών» της Τζιχάντ μετά την εντατικοποίηση των ελέγχων στο Ανατολικό Αιγαίο, τις αλλαγές στη στρατηγική του Ισλαμικού Κράτους κ.ά.
«Δημιουργήσαμε μια “δεξαμενή” 200 Ευρωπαίων αστυνομικών, οι οποίοι θα διενεργούν δευτερογενείς ελέγχους ασφαλείας στις δομές διαμονής της ηπειρωτικής Ελλάδας. Αξιωματούχοι της υπηρεσίας εξάλλου βρίσκονται ήδη στα hotspots του Ανατολικού Αιγαίου εφαρμόζοντας αντίστοιχους ελέγχους. Η πρώτη ομάδα αστυνομικών αναμένεται στα κεντρικά γραφεία της Europol τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου.
Η εκπαίδευσή τους περιλαμβάνει τρία στάδια: το πρώτο θα γίνει από ειδικούς της Europol στη Χάγη, το δεύτερο από Ελληνες αξιωματικούς στην Αθήνα (σ.σ.: στις σχολές της ΕΛ.ΑΣ. στην Αμυγδαλέζα), ενώ το τρίτο στάδιο περιλαμβάνει ενημέρωση των αστυνομικών στα κατά τόπους κέντρα όπου θα εγκατασταθούν», εξήγησε ο κ. Van Gemert. Προσέθεσε ότι η διαδικασία θα «τρέχει» υπό την επίβλεψη της ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας, καθώς και ότι στη διάρκεια του Σεπτεμβρίου θα σταλούν στην Ελλάδα οι πρώτοι 15 με 20 αστυνομικοί. Σύμφωνα με απόλυτα επιβεβαιωμένες πληροφορίες της «Κ», οι guest officers θα ελέγχουν εάν μεταξύ των μεταναστών και προσφύγων υπάρχουν άτομα που έχουν καταχωρισθεί στους καταλόγους της Europol ως ύποπτα για συμμετοχή σε δίκτυα τζιχαντιστών.
«Μαύρη» λίστα
Στη «μαύρη» λίστα της Europol βρίσκονται καταχωρισμένα ως ύποπτα για διασυνδέσεις με το Ισλαμικό Κράτος και οργανώσεις-δορυφόρους πάνω από 5.000 – 6.000 άτομα, δίχως οι Ελληνες αστυνομικοί να έχουν δυνατότητα πρόσβασης στη συγκεκριμένη βάση δεδομένων. Την αντιπαραβολή των στοιχείων των μεταναστών και προσφύγων που βρίσκονται στη χώρα με τα δεδομένα από τις λίστες της Europol θα αναλάβουν οι Ευρωπαίοι guest officers.
Πάντως, κατόπιν αιτήματος του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., στη διαδικασία θα μετάσχουν και Ελληνες αξιωματικοί από υπηρεσίες Ασφαλείας της ΕΛ.ΑΣ., πιθανόν και την ΕΥΠ. Σύμφωνα με τον κ. Van Gemert, το ένα τρίτο από τους Ευρωπαίους υπηκόους που τη διετία 2014-2015 ταξίδεψαν στη Συρία και στο Ιράκ για να ενταχθούν στις τάξεις του Ισλαμικού Κράτους, δηλαδή 1.500 με 2.000 άτομα, υπολογίζεται ότι έχει ήδη επιστρέψει στην Ε.Ε. Ωστόσο, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος επισημαίνει στη συνέντευξή του ότι οι μετακινήσεις των αποκαλούμενων «ξένων μαχητών» (foreign fighters) μέσω Τουρκίας και Ελλάδας έχουν διακοπεί ή περιοριστεί λόγω των αυστηρών ελέγχων στο Ανατολικό Αιγαίο. «Κάνουμε ελέγχους έτσι ώστε να περιορίσουμε τον κίνδυνο να επιστρέψουν στην Ευρώπη κρυμμένοι ανάμεσα σε ομάδες προσφύγων, όπως συνέβη στο παρελθόν.
Ωστόσο, εξαιτίας της καλύτερης συνεργασίας Ε.Ε. – Τουρκίας είναι πιο πιθανό να επιλέξουν άλλο δρομολόγιο προκειμένου να μην ελεγχθούν. Εκτιμώ ότι η Ελλάδα δεν είναι η πρώτη τους επιλογή», εξηγεί ο Ευρωπαίος αξιωματούχος. Επισημαίνει ακόμα ότι διαπιστώνεται μετατόπιση των ροών, και επομένως του κινδύνου, στον άξονα Λιβύης – Ιταλίας.
Σε ό,τι αφορά το αντίστροφο δρομολόγιο, τις μετακινήσεις δηλαδή οπαδών της Τζιχάντ από την Ευρώπη προς περιοχές που εξακολουθεί να ελέγχει το Ισλαμικό Κράτος, ο υποδιοικητής της Europol αναφέρει: «Την περίοδο 2014-2015 παρατηρήσαμε σημαντική αύξηση στις μετακινήσεις ανδρών αλλά και γυναικών προς το λεγόμενο “Χαλιφάτο”. Τελευταία ωστόσο, ο αριθμός αυτών που μετακινούνται προς τη Συρία και το Ιράκ μειώνεται, κυρίως εξαιτίας των στρατιωτικών επιχειρήσεων της “Συμμαχίας” στην περιοχή.
Οσοι το επιχειρούν δεν ταξιδεύουν απευθείας με αεροπλάνο προς την Κωνσταντινούπολη ή πόλεις κοντά στα σύνορα με τη Συρία, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά επιλέγουν ενδιάμεσους σταθμούς για να θολώσουν το δρομολόγιό τους. Εξάλλου, και οι ηγέτες της οργάνωσης καλούν τους υποστηρικτές τους να μην ταξιδέψουν στις εμπόλεμες περιοχές, αλλά να πραγματοποιήσουν επιθέσεις στο εσωτερικό της Ευρώπης».
Πάντως, ο κ. Van Gemert επισημαίνει ότι κλιμάκωση της έντασης στη Συρία και στο Ιράκ με στόχο την αύξηση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη αποτελεί συνειδητή στρατηγική του Ι.Κ. με σκοπό την αποσταθεροποίηση της Ε.Ε. «Πρόκειται για μέρος της στρατηγικής τους με στόχο να προκαλέσουν ένταση ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ενωσης και στις κοινότητες των προσφύγων», εξηγεί.
Αλλαγή στρατηγικής Ισλαμικού Κράτους
Τις πρόσφατες αλλαγές στη στρατηγική του Ισλαμικού Κράτους περιγράφει στη συνέντευξή του στην «Κ» ο υποδιοικητής της Europol, Wil van Gemert.
«Το 2015 η οργάνωση πραγματοποίησε στρατιωτικού τύπου επιχειρήσεις, αντίστοιχες με εκείνες της Αλ Κάιντα.
Η επίθεση της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι, για παράδειγμα, χρειάστηκε πολλούς μήνες προετοιμασία, στη διάρκεια των οποίων οι δράστες χρησιμοποίησαν όλα τα διαθέσιμα εγκληματικά δίκτυα για να αποκτήσουν όπλα, εκρηκτικά, πλαστά έγγραφα κ.ο.κ. Αντίθετα, διαφορετικά χαρακτηριστικά έχουν οι ενέργειες του τελευταίου διαστήματος, όπως για παράδειγμα η επίθεση με μαχαίρι εναντίον επιβατών τρένου στη Γερμανία ή η επίθεση με ματσέτα κατά αστυνομικών στο Σαρλερουά. Υλοποιήθηκαν από μεμονωμένα άτομα (μοναχικούς λύκους) που δεν είχαν απευθείας δεσμούς με την οργάνωση, αλλά εμπνεύστηκαν απ’ αυτή και είχαν, εκτός από ποινικό, και ιατρικό ιστορικό», σημειώνει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Ο κ. Van Gemert προσέθεσε ότι οι δράστες των πρόσφατων επιθέσεων χαρακτηρίστηκαν «στρατιώτες του Χαλιφάτου» ως μια μορφή επιβράβευσης από την ηγεσία του Ισλαμικού Κράτους. «Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να εντοπίσουμε άτομα μ’ αυτά τα χαρακτηριστικά, ειδικότερα εκείνα που δεν διατηρούν μεγάλο κύκλο επαφών, ζουν στην απομόνωση και ενδεχομένως να αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές λαμβάνοντας φαρμακευτική αγωγή», συμπληρώνει.
Πάντως, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «Κ», ο υποδιοικητής της ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης να υπάρχουν οργανωμένες ομάδες τζιχαντιστών που σχεδιάζουν μεγάλης κλίμακας επιθέσεις, παρόμοιες με εκείνες σε Παρίσι και Βρυξέλλες. «Πρόκειται για ενδεχόμενο που λαμβάνουμε σοβαρά
υπόψη μας», καταλήγει.