Τη Δευτέρα 22 Αυγούστου, ακολουθώντας το άτυπο δρομολόγιο που έχουν χαράξει στην περιοχή οι προσφυγικές ροές, ένα τουρκικό ταχύπλοο αναχώρησε από τη Μαρμαρίδα της Τουρκίας και αποβίβασε στην παραλία Στεγνών της Ρόδου τρεις άντρες. Προετοίμαζαν εδώ και ένα μήνα τη διαφυγή τους, φοβούμενοι ότι μετά την απόπειρα πραξικοπήματος θα έμπαιναν στο στόχαστρο των τουρκικών αρχών. Ηδη, σύμφωνα με ισχυρισμούς τους, η αστυνομία είχε εισέλθει στο σπίτι ενός εξ αυτών, ενώ σε άλλον είχε ζητηθεί η έγγραφη παραίτησή του από τη δημόσια υπηρεσία όπου εργαζόταν.
Στο πρόσφατο παρελθόν και οι τρεις, ηλικίας 34, 39 και 40 ετών, είχαν ένα μικρό ιστορικό πολυήμερων ανακρίσεων ή περιοριστικών όρων εμφάνισης σε αστυνομικό τμήμα, ως σχετιζόμενοι με την οργάνωση του Φετουλάχ Γκιουλέν. Οι δύο δούλευαν ως καθηγητές σε εκπαιδευτικά ιδρύματα του Γκιουλέν και ο τρίτος στο Δημόσιο, ως πολιτικός μηχανικός. Με χρηματοδοτήσεις της οργάνωσης είχαν πραγματοποιήσει ταξίδια στο εξωτερικό, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει προκύψει κάποια εμπλοκή τους με τα γεγονότα τη βραδιά του πραξικοπήματος.
Πλήρωσαν έκαστος περίπου 2.500 ευρώ στον διακινητή που τους μετέφερε στη Ρόδο. Σύμφωνα με ισχυρισμούς τους, πριν από το ταξίδι είχαν στείλει μέσω της εφαρμογής viber φωτογραφίες των διαβατηρίων τους σε τουριστικό πράκτορα του νησιού. Εκείνος τους είχε υποσχεθεί ότι με την άφιξή τους θα μπορούσαν να βγάλουν ολιγοήμερη βίζα για κρουαζιέρα στην Ελλάδα και ότι μετά θα συνέχιζαν ανενόχλητοι την πορεία τους. Την επομένη της άφιξής τους όμως, στον έλεγχο των διαβατηρίων, βρέθηκε από τις ελληνικές αρχές ότι ένα εξ αυτών είχε καταχωριστεί ως κλεμμένο. Οι τρεις Τούρκοι συνελήφθησαν, ενώ μέσω του συνηγόρου τους ισχυρίζονται ότι το επίμαχο διαβατήριο είναι αυθεντικό και είχε ανακληθεί από τις τουρκικές αρχές.
Την Πέμπτη μεταφέρθηκαν στο κέντρο προσφύγων και μεταναστών της Κω, ενώ ο συνήγορός τους, δικηγόρος Κώστας Αβδελλής, συλλέγει έγγραφα που θα αποδεικνύουν τον κίνδυνο δίωξής τους σε περίπτωση απέλασης στην πατρίδα τους. Και οι τρεις μέσω της αστυνομίας εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να ζητήσουν άσυλο στην Ελλάδα.
Δεν είναι οι μόνοι. Πέρα από τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς που είχαν προσγειωθεί με ελικόπτερο στην Αλεξανδρούπολη, άλλοι πέντε Τούρκοι πολίτες μέχρι στιγμής ζητούν προστασία στη χώρα μας. Πρόκειται για οικογένεια με δύο παιδιά, επτά και δέκα ετών, που πέρασε στην Ελλάδα διασχίζοντας τον Εβρο και για 48χρονο εισαγγελέα που έφθασε την Τρίτη με πλαστική βάρκα στη Χίο ταξιδεύοντας μαζί με έξι πρόσφυγες από το Τσεσμέ.
Ο εισαγγελέας είχε στην κατοχή του όλα τα έγγραφα που αποδείκνυαν την ιδιότητά του. Αρνήθηκε να εκπροσωπηθεί από συνήγορο υπεράσπισης όταν παρουσιάστηκε ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Χίου κατηγορούμενος για παράνομη είσοδο στη χώρα και δεν θέλησε να πάρει αναβολή η εκδίκαση της υπόθεσής του. Δήλωσε ότι μετά το πραξικόπημα είχε κρυφτεί φοβούμενος δίωξή του από την τουρκική κυβέρνηση, όπως συνέβη με άλλους συναδέλφους του.
Δεν έχει ακόμη καθοριστεί η ημερομηνία εξέτασης των αιτημάτων των οκτώ Τούρκων πολιτών από την Υπηρεσία Ασύλου. Ενας από τους παράγοντες καθυστέρησης είναι και η εξεύρεση καταρτισμένων διερμηνέων.
Οι τρεις Τούρκοι πολίτες που αποβιβάστηκαν στη Ρόδο σκόπευαν να συνεχίσουν το ταξίδι τους και να ζητήσουν άσυλο στη Σουηδία. Στις 3 Αυγούστου άλλωστε η σουηδική Υπηρεσία Μετανάστευσης ανακοίνωσε ότι όλα τα αιτήματα χορήγησης ασύλου που σχετίζονται με το κίνημα του Γκιουλέν και άλλες πολιτικές δραστηριότητες θα αντιμετωπίζονται με προσοχή. Ηδη μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία μεγάλος αριθμός Τούρκων ζητεί προστασία στη Σουηδία.
«Από τις 15 Ιουλίου μέχρι και το τέλος Αυγούστου έχουμε καταγράψει 100 περιπτώσεις Τούρκων πολιτών που ζητούν άσυλο. Κάθε αίτηση θα εξεταστεί ξεχωριστά», λέει στην «Κ» η εκπρόσωπος της σουηδικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης, Λιν Νίλσον. Ο μέσος όρος εξέτασης μιας υπόθεσης ασύλου στη Σουηδία μπορεί να φθάσει και τις 300 ημέρες.
Για τους τρεις Τούρκους που έφθασαν στη Ρόδο έχει εκδοθεί απόφαση απέλασης, ωστόσο δεν πρόκειται να εκτελεστεί μέχρι την εξέταση των αιτημάτων ασύλου. Ηδη η γυναίκα ενός εκ των τριών έχει ζητήσει για τους ίδιους λόγους προστασία στις ΗΠΑ.
Η μυστική απέλαση από τη Βουλγαρία
«Κυνηγάμε έναν αριθμό φυγάδων που αναζητούν ασφαλές καταφύγιο σε άλλες χώρες μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. Ζητάμε δικαστική και αστυνομική συνδρομή από τους εταίρους μας. Η Βουλγαρία, για παράδειγμα, έδειξε πρόσφατα την αλληλεγγύη της απελαύνοντας έναν ύποπτο στην Τουρκία», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στην «Κ» (30/8) ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Αναφερόταν στην υπόθεση του Αμπντουλάχ Μπουγιούκ ο οποίος εμφανιζόταν από τις τουρκικές αρχές ως χρηματοδότης του Φετουλάχ Γκιουλέν. Είχε καταφύγει στη Βουλγαρία τον περασμένο Φεβρουάριο και ζητούσε πολιτικό άσυλο. Ενα μήνα αργότερα, η Τουρκία μέσω της Interpol ζήτησε την έκδοσή του κατηγορώντας τον για τρομοκρατία και ξέπλυμα χρήματος. Δύο δικαστήρια στη Σόφια σε πρώτο και δεύτερο βαθμό αρνήθηκαν την έκδοσή του λόγω μη επαρκών στοιχείων. Λίγες ημέρες όμως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, στις 27 Ιουλίου, απορρίφθηκε το αίτημα του Μπουγιούκ για άσυλο.
Στις 10 Αυγούστου μεταφέρθηκε μυστικά στα σύνορα και παραδόθηκε στις τουρκικές αρχές. «Μάθαμε τι συνέβη από τα τουρκικά ΜΜΕ που κάλυψαν εκτενώς το θέμα», λέει στην «Κ» η δικηγόρος Ασια Μαντζούκοβα που ασχολείται με υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.