Στον κάμπο της Μακεδονίας, αποτελεί κοινό μυστικό ότι την περίοδο της συγκομιδής νταλίκες με ξένες πινακίδες και «νυσταγμένα» φώτα κυκλοφορούν τις νύχτες στα χωράφια και φορτώνουν ροδάκινα τα οποία βγάζουν από τα σύνορα πριν από το χάραμα.
Τίποτα δεν θα ήταν μεμπτό σε αυτά τα «νυχτοφορτώματα», εάν γίνονταν για λόγους προστασίας του προϊόντος, αφού η ζέστη τον Ιούλιο και τον Αύγουστο είναι αφόρητη ή και για να προλάβουν τα ροδάκινα να φτάσουν εγκαίρως στις αγορές. Εδώ όμως, όπως καταγγέλλουν αρμόδιοι φορείς, πρόκειται για «γκρίζα» διακίνηση χιλιάδων τόνων παραγωγής που φεύγει «αφορολόγητη» για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, αφήνοντας «μαύρο» χρήμα στις τσέπες παραγωγών και μεγάλες απώλειες στα έσοδα του κράτους.
Οπως προκύπτει από στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει και καταθέσει στο υπουργείο συνεταιριστικές οργανώσεις, έμποροι από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία –τελευταία εμφανίστηκαν και κάποιοι Ιταλοί–, με τη βοήθεια ντόπιων μεσαζόντων, αγοράζουν απευθείας από το χωράφι ποσότητες ροδακίνων και άλλων φρούτων, πληρώνουν cash χωρίς τιμολόγια, «μαύρα» δηλαδή, σε χαμηλές τιμές, φορτώνουν και φεύγουν.
Ενίοτε εφαρμόζουν μεικτό σύστημα: υποτιμολογούν κάποιες ποσότητες, ώστε να είναι νομιμοφανείς σε περίπτωση ελέγχου, και η συναλλαγή για τις υπόλοιπες, τις μεγαλύτερες, γίνεται «κάτω από το τραπέζι».
Με αυτόν τον τρόπο κερδίζουν και οι δύο συναλλασσόμενοι: ο παραγωγός παίρνει τα λεφτά του, λιγότερα έστω, αλλά στο χέρι και «μαύρα», ενώ αν τα έδινε, ακόμα και σε υψηλότερες τιμές, διά της νομίμου οδού στους συνεταιρισμούς, θα καθυστερούσε να πληρωθεί και βεβαίως θα φορολογούνταν.
Ο έμπορος από την πλευρά του είναι και αυτός κερδισμένος, αφού αγοράζει φτηνά στην Ελλάδα εμπόρευμα που δεν φαίνεται πουθενά και επομένως στον τόπο προορισμού δεν καταβάλλει φόρους. Οσο για τον κίνδυνο να αποκαλυφθεί η απάτη στα σύνορα λόγω «μη εγγράφων», αυτός είναι αμελητέος έως ανύπαρκτος, καθώς δεν γίνονται συνοριακοί έλεγχοι μεταξύ χωρών της Ε.Ε.
«Παρατηρείται το φαινόμενο βιομηχανίες του εξωτερικού (Βουλγαρία) να παραλαμβάνουν ροδάκινα απευθείας από τους αγρούς, πληρώνοντας μετρητοίς, χωρίς κανένα παραστατικό, διογκώνοντας έτσι τη φοροδιαφυγή», καταγγέλλουν σε κοινή αναφορά (αριθ. πρωτ. 929) στις 19.1.2016 προς τον υπουργό Ανάπτυξης και Τροφίμων Ευαγγ. Αποστόλου η Ενωση Κονσερβοποιών Ελλάδας και η Κοινοπραξία Συνεταιρισμών- Ο.Π. Νομού Ημαθίας, στην οποία υπογραμμίζουν: «Χαμένοι από αυτή την απαράδεκτη διαχείριση είμαστε όλοι. Το κράτος που χάνει φορολογικά έσοδα, οι βιομηχανίες και οι επιχειρήσεις, ιδιωτικές και συνεταιριστικές, και φυσικά οι αγρότες που πέφτουν θύματα τυχάρπαστων εμπόρων οι οποίοι κερδοσκοπούν βραχυπρόθεσμα σε βάρος τους».
Οι δύο προαναφερόμενοι φορείς τονίζουν ότι «έχουν θίξει το ζήτημα αυτό επανειλημμένα και έχουν καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις», μεταξύ των οποίων «τη δημιουργία επιτροπής ελέγχου μόνο υπό την ευθύνη του υπ. Οικονομικών». Προτείνεται ακόμα «η πραγματοποίηση ελέγχων στα σύνορα ώστε να εντοπίζονται φορτία προς εξαγωγή που αγοράστηκαν απευθείας από τους αγρούς».
Ερωτηθείς από την «Κ» ο πρόεδρος της Ενωσης Κονσερβοποιιών Ελλάδας Κώστας Αποστόλου ανέφερε ότι το φαινόμενο είναι εκτεταμένο στον κάμπο και υπολογίζει ότι περισσότεροι από 12.000 τόνοι ροδακίνων ετησίως φεύγουν διά της «μαύρης» οδού. «Τον Μάιο κάναμε σύσκεψη στο υπ. Οικονομικών όπου τους προϊδεάσαμε για την ένταση του φαινομένου· δεν ελήφθησαν μέτρα», είπε.
Ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Φρούτων-Λαχανικών και Χυμών Γιώργος Πολυχρονάκης αποκάλυψε μιλώντας στην «Κ» ότι «το ίδιο συμβαίνει και με τα μήλα, τα καρπούζια, τα πορτοκάλια και με άλλα φρούτα και λαχανικά». Οπως ανέφερε, ποσοστό 20%-30% της παραγωγής φεύγει με αυτόν τον τόπο από τα χωράφια για το εξωτερικό.