«Μία ταινία, ένας πίνακας, μία συναυλία, μία θεατρική παράσταση, μία πρόβα χορού, ένας αρχαιολογικός χώρος, ένα μουσείο: όλα αποτελούν τα ερεθίσματα που ωθούν τα παιδιά να προβληματιστούν, να συζητήσουν, να εκφρασθούν», λέει στο φετινό πρόγραμμά της για την τέχνη στην εκπαίδευση και τα σχολεία η Στέγη του ιδρύματος Ωνάση. Ουσιαστικά, συμπυκνώνει τη σημασία της τέχνης ως μέσου μάθησης και ανάπτυξης της κριτικής ικανότητας των παιδιών. Κάτι που και το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα προτάσσει, αλλά είναι δύσκολο να υλοποιηθεί εξαιτίας της πυκνής διδακτέας ύλης των σχολικών μαθημάτων και μιας μάλλον επικρατούσας δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας. Ωστόσο, τόσο το αρμόδιο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) του υπουργείου Παιδείας όσο και άλλοι δημόσιοι φορείς, όπως η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, έχουν δημιουργήσει τα εργαλεία που βοηθούν δασκάλους και μαθητές να μάθουν μέσα από την τέχνη.
«Τα προγράμματά μας λειτουργούν συμπληρωματικά με το σχολείο», λέει στην «Κ» η Μυρτώ Λάβδα, υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων στη Στέγη. Σε συνεργασία με επαγγελματίες διοργανώνει εργαστήρια εικαστικών, χορού, θεάτρου, τεχνολογίας, μουσικής, κινηματογράφου και διαθεματικά, εντός της Στέγης και «εκτός των τειχών» της, σε σχολεία, σε γειτονιές της Αθήνας και της περιφέρειας.
«Η τέχνη μας βοηθάει να μάθουμε την ιστορία, τη γεωγραφία και άλλα μαθήματα της σχολικής ύλης, φέρνοντας τους μικρούς μαθητές σε επαφή με τις δεξιότητες του 21ου αιώνα», παρατηρεί η κ. Λάβδα και συμπληρώνει: «Mας βοηθάει να ξαναγνωρίσουμε την παράδοση και να έρθουμε σε επαφή με τη σύγχρονη δημιουργία. Mέσα από τα προγράμματα αυτά μαθαίνουν και οι γονείς, βλέποντας κάτι που στα δικά τους μαθητικά χρόνια δεν υπήρχε».
Σε έναν ανάλογο δρόμο, με τις δράσεις να τέμνονται ή να συμπληρώνονται, το ΙΕΠ, που συνεργάζεται με τη Στέγη, οργανώνει πληθώρα δράσεων για ένταξη της τέχνης στη διδασκαλία ποικίλων γνωστικών αντικειμένων. Ενδεικτικά, το ΙΕΠ συνδιοργανώνει με την ΑΣΚΤ εργαστήρια για την Τέχνη και τα Μαθηματικά (15/11 το επόμενο). Τα βιωματικά εργαστήρια απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και παρουσιάζουν μια διδακτική μεθοδολογία που όλοι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εφαρμόσουν προσεγγίζοντας και αναλύοντας θεμελιώδεις μαθηματικές έννοιες μέσω της εικαστικής τέχνης.
Κινηματογράφος
Οσο για την τέχνη του κινηματογράφου, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης βοηθάει μαθητές, εκπαιδευτικούς αλλά και γονείς να δουν… αλλιώς τη Στέλλα, την Αστέρω, την Ida του Παβλικόφσκι, τον Βάιντα, τον Αγγελόπουλο, τον Κακογιάννη, τον Βούλγαρη, τον Πάβελ Παβλικόφσκι, τον Ιστβαν Σάμπο. Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος EUFORIA (όπου μετέχουν η Ελλάδα, η Ουγγαρία και η Πολωνία) το Φεστιβάλ δημιούργησε project (στην πλατφόρμα www.filmfestival.gr/euforiabeta, με ελεύθερη πρόσβαση για το κοινό) μέσα από το οποίο κάθε εκπαιδευτικός θα μπορεί να διδάσκει στα παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου έννοιες όπως η μετανάστευση, ο έρωτας, ο ρατσισμός και η αλληλεγγύη, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο του το σινεμά και συγκεκριμένα αγαπημένες ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ.
«Μην προσπαθείτε να ακούσετε τη φωνή σας», λέει, όσο μιλώ με την κ. Λάβδα, η Μάρθα Μαυροειδή στα παιδιά που μετέχουν στο εργαστήριο για φωνή στο πλαίσιο της συμμετοχικής μάθησης της Στέγης. Και προσθέτει εμφατικά. «Αν το κάνετε, θα δημιουργηθεί ανταγωνισμός, που είναι αδιέξοδος…».